Wysokie koszty postępowania nie mogą być barierą w dostępie do sądu

Wysokość i reguły rozkładu kosztów postępowania mieszczą się w prawie do sądu i mogą być oceniane pod względem zgodności z konstytucją – uważa Trybunał Konstytucyjny

Publikacja: 19.10.2011 04:54

Wysokie koszty postępowania nie mogą być barierą w dostępie do sądu

Foto: Fotorzepa, Tom Tomasz Jodłowski

Wczoraj TK uznał (sygnatura akt: SK 39/09)

, że brak możliwości zasądzenia na rzecz pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego należności za udział w postępowaniu adwokata jako pełnomocnika, kiedy dochodzi do umorzenia postępowania karnego z powodu śmierci oskarżonego, jest niezgodny z konstytucją  W uzasadnieniu podkreślał, że wygórowane koszty niezbędne do wszczęcia lub prowadzenia postępowania sądowego mogą być barierą ekonomiczną w dostępie do sądu. Za taką barierę można uznać też ryzyko ekonomiczne wywołane zasadami, według których kształtuje się ostatecznie obowiązek ponoszenia kosztów postępowania.

– To ryzyko może powstrzymywać przed wejściem na drogę sądową – zauważa Trybunał. Jego zdaniem może on też powstrzymywać strony przed ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika (z wyboru) z obawy, że koszty jego udziału  spadną  na nie.

Problem wypłynął wraz ze skargą konstytucyjną, którą do Trybunału złożyły dwie kobiety (matka i córka). W 2003 r. skarżąca Katarzyna K. wraz z mężem złożyła zawiadomienie o popełnieniu przez lekarza błędu w sztuce lekarskiej podczas porodu. Cztery lata później skarżące złożyły przez swojego pełnomocnika oświadczenie o zamiarze działania w charakterze oskarżycielek posiłkowych. Lekarz nie stawiał się na rozprawy. Na jednej z nich odczytano pismo ze szpitala psychiatrycznego o niemożliwości  stawienia się oskarżonego przed sądem.

Pełnomocnik skarżących wystąpił z wnioskiem o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów na okoliczność, czy oskarżony sam wprawił się w stan niezdolności do udziału w rozprawie. Sąd dowód dopuścił, ale kilka dni później oskarżony zmarł.

Pełnomocnik kobiet wniósł o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. Sąd rejonowy sprawę umorzył i na podstawie art. 632 pkt 2 procedury karnej nie zasądził kosztów postępowania wynikających z udziału w charakterze pełnomocnika adwokata lub radcy prawnego ustanowionego przez stronę.

Pełnomocnik kobiet zaskarżył to postanowienie, zarzucając mu naruszenie konstytucji poprzez niezasądzenie od Skarbu Państwa na ich rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego.

Skarga w tej sprawie trafiła do Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał  przyznał rację skarżącym.

sygnatura akt: SK 39/09

Wczoraj TK uznał (sygnatura akt: SK 39/09)

, że brak możliwości zasądzenia na rzecz pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego należności za udział w postępowaniu adwokata jako pełnomocnika, kiedy dochodzi do umorzenia postępowania karnego z powodu śmierci oskarżonego, jest niezgodny z konstytucją  W uzasadnieniu podkreślał, że wygórowane koszty niezbędne do wszczęcia lub prowadzenia postępowania sądowego mogą być barierą ekonomiczną w dostępie do sądu. Za taką barierę można uznać też ryzyko ekonomiczne wywołane zasadami, według których kształtuje się ostatecznie obowiązek ponoszenia kosztów postępowania.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów