Waldemar Gontarski: Gdzie jest skarga na rozporządzenie o funduszach za praworządność

Należy złożyć skargę przede wszystkim dlatego, że rozporządzenie to narusza np. następujące wymogi stawiane przed prawem pochodnym (w tym mieszczą się właśnie rozporządzenia): prawo to nie może zmieniać, uzupełniać ani wywoływać skutku obchodzenia procedury traktatowej, tutaj przewidzianej w art. 7 traktatu o Unii Europejskiej. Tymczasem zaskarżone rozporządzenie pozwala zastosować takie sankcje finansowe wobec państw członkowskich (konsekwencje prawne czy środki prawne o charakterze finansowym), jak te przewidziane w art. 7 ust. 3 traktatu o UE, ale bez spełnienia przesłanek z art. 7 ust. 2 traktatu o UE (w szczególności bez odpowiedniego stwierdzenia poważnego i stałego naruszenia praworządności).

Takie obejście art. 7 traktatu o UE – godzące jednocześnie w zasadę spójności systemu prawa będącą egzemplifikacją ogólnej zasady pewności prawa (wszystko to składa się na praworządność, którą narusza rozporządzenie) – jest faktycznym celem zaskarżonego rozporządzenia jako całości aktu prawnego.

Demokracja w Unii Europejskiej polega na tym, że demos poszczególnych państw członkowskich wybiera swoją reprezentację do parlamentów narodowych (demokracja przedstawicielska), a parlamenty te wydają zgodę na ratyfikację traktatów unijnych zmieniających te dotychczas obowiązujące.

Teraz zmiana traktatowa ma się odbywać bez tego pośredniego udziału demosu, co do demokracji ma się tak samo jak twierdzenie, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/2092 chroni praworządność.

Autor jest prof. nadzw. dr. hab. nauk prawnych, adwokatem – był pełnomocnikiem RP przed TSUE (od 24 maja 2019 r. do 3 marca 2020 r.).