Prawo podatkowe działa wstecz

W najnowszej ustawie vatowskiej ustawodawca naruszył zasadę lex retro non agit, a tym samym zlekceważył konstytucję

Publikacja: 26.03.2011 04:00

Prawo podatkowe działa wstecz

Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska Magda Starowieyska

Red

Znowelizowana 18 marca tego roku ustawa o podatku od towarów i usług, która ma wejść w życie 1 kwietnia, zmienia m.in. zasady odliczania podatku naliczonego według "proporcji".

Podatnik, który wykonuje zarówno czynności, w związku z którymi przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo mu nie przysługuje, jest co do zasady zobowiązany do wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanych z każdą z tych dwóch grup czynności.

Jeżeli wyodrębnienie takie nie jest możliwe, wtedy podatnik musi obliczyć "proporcję", tj. udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego, w rocznym obrocie całkowitym.

Proporcję tę określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja.

Podatnik może przez cały rok odliczać podatek naliczony jedynie w części odpowiadającej proporcji wyliczonej za rok poprzedni. Po zakończeniu roku podatkowego w deklaracji za pierwszy okres roku następnego podatnik musi skorygować te rozliczenia przy uwzględnieniu „rzeczywistej proporcji", tj. obliczonej na podstawie rzeczywistych obrotów osiągniętych przez niego w roku, za który dokonuje korekty.

Szczególne zasady dotyczą podatników, u których proporcja przekroczy 98 proc. Zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym do końca marca, mają oni prawo do odliczenia 100 proc. podatku naliczonego. Najnowsza nowelizacja ogranicza to prawo.

Podatnik, u którego proporcja przekroczy 98 proc., będzie miał bowiem prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100 proc. jedynie wtedy, gdy kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, byłaby mniejsza niż 500 zł.

To istotne ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego ma obowiązywać już przy dokonywaniu korekty za rok 2011. Stanowi o tym przepis przejściowy art. 8 ustawy.

Ograniczenie do 500 zł obejmie zatem podatek naliczony z okresu styczeń – marzec 2011 r., to jest z okresu sprzed wejścia w życie nowelizacji. Mamy zatem do czynienia z wprowadzeniem niekorzystnej dla podatników zmiany przepisów z mocą wsteczną, a więc z naruszeniem zasady lex retro non agit.

Oznacza to, że ustawodawca dopuścił się naruszenia zasady praworządności wynikającej z art. 2 konstytucji.

Autor jest doradcą podatkowym

Zobacz artykuły o zmianach wprowadzanych w VAT najnowszą ustawą nowelizującą

- ustawą z 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach:

Zobacz więcej:

» Podatki i księgi » VAT i akcyza » VAT

» Podatki i księgi » Poradniki podatkowe » Zmiany w VAT w 2011 r.

Więcej ciekawych opinii:

Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Zero sukcesów Adama Bodnara"
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Aktywni w pracy, zapominalscy w sprawach ZUS"
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Podatkowe łady i niełady. Bez katastrofy i bez komfortu"
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Prawne
Marcin J. Menkes: Ryzyka prawne transakcji ze spółkami strategicznymi