Bieniak: konieczne są zmiany regulaminu zgromadzeń izb adwokackich

Nie opadł jeszcze kurz po ostatnim Zgromadzeniu Izby Adwokackiej w Warszawie, chociaż należy mieć nadzieję, że opadnie jak najszybciej – zgodnie z zasadą, że zgoda buduje, a niezgoda rujnuje. Obserwacja Zgromadzenia z poziomu prezydium (pierwszy i zapewne ostatni raz) pozwala jednak na nabranie pewności, że konieczne są zmiany regulaminu zgromadzeń izb adwokackich. Bez nich w następnych latach zgromadzenia w izbie warszawskiej, a także w innych dużych izbach, będą zmierzać ku całkowitej dezintegracji.

Istniejący regulamin ewidentnie nie dostrzega zjawiska powiększenia izb adwokackich, a przynajmniej nie dostrzega go w sposób dostateczny. Nie rozwiązuje ani problemów związanych z powiększającą się liczbą adwokatów, ani nie daje prezydium zgromadzenia dostatecznych środków pozwalających zapanować nad rozwojem wydarzeń. Zwłaszcza że prezydium zostaje wybrane dopiero w trakcie zgromadzenia, a ponadto nie dysponuje żadnym wpływem na prace innych komisji. Brak tego wpływu jest zresztą ceną za zabezpieczenie demokratycznych procedur, wartą w związku z tym jej zapłacenia.

Niewątpliwie powyższe pozwala jednak na sformułowanie pewnych postulatów zmian. Niektórych – w mojej ocenie – ewidentnie koniecznych oraz takich, które przynajmniej należałoby poddać dyskusji.

Po pierwsze należy znieść wymóg kworum i obowiązek obecności na zgromadzeniu izby. Doświadczenia ostatniego zgromadzenia, podobnie jak tego sprzed trzech lat, wyraźnie wskazują, że sala znacząco się zaludnia w chwili wyborów i wyludnia pomiędzy nimi. Przebieg ostatniego zgromadzenia wskazuje również, że zjawisko to może zostać wykorzystane do „zerwania" zgromadzenia, jak w najgorszych czasach I Rzeczypospolitej liberum veto było wykorzystywane do zerwania sejmów.

Po drugie listy kandydatów powinny być zamknięte przed zgromadzeniem. Obecny regulamin (argumentum ex § 28 ust. 1 regulaminu) wyklucza możliwość zamknięcia list przed ukonstytuowaniem się prezydium, a to następuje już na zgromadzeniu. Taka sytuacja uniemożliwia dyskusję nad wszystkimi kandydaturami przed zgromadzeniem oraz generuje problemy techniczne związane z drukiem kart do głosowania, co najlepiej obserwowaliśmy na ostatnim Zgromadzeniu Izby Warszawskiej.

Po trzecie warto znieść zasadę dokonywania wyboru dziekana, prezesa Sądu Dyscyplinarnego i przewodniczącego Komisji Rewizyjnej przed wyborami członków organów. Rozwiązanie to można byłoby wprowadzić na dwa sposoby. Albo wykluczając jednoczesne kandydowanie na jedną z tych funkcji oraz do organów izb – to wykluczyłoby kandydatury osób, które nie mierzą zamiarów na siły, lecz kierując się wrodzonym nam romantyzmem – mierząc siły na zamiary. Albo umożliwić wybranym rezygnację z funkcji lub członkostwa w wybieralnym organie izby adwokackiej. Skutkiem byłoby wyłącznie usprawnienie wyborów.

Wydaje się, że już powyższe trzy zmiany pozwoliłyby na osiągnięcie kilku pozytywnych efektów. A mianowicie usprawnienia przebiegu zgromadzenia, uzyskania dodatkowego czasu na dyskusję nad istotnymi problemami adwokatury, a nie wyłącznie na kwestie personalne. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że ostatnie Zgromadzenie Izby Warszawskiej zajęło się niemal całkowicie sprawami personalnymi, które z całym szacunkiem dla procedur demokratycznych nie są w tej chwili dla adwokatury najistotniejsze.

Obok powyżej proponowanych zmian musi się pojawić jeszcze jedna propozycja – głosowania za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Na obecnym etapie rozwoju technologicznego w praktyce za pośrednictwem Internetu. Ta propozycja powtarzana niekiedy w kuluarach wydaje się jednak najbardziej kontrowersyjna. Może ona w praktyce zmarginalizować zgromadzenie izby, które pozostaje jednym z chyba ostatnich forów integracji środowiskowej. Ponadto taka forma wyborów mogłaby wprowadzić wątpliwości co do możliwości uzyskiwania wpływu na wyborców i skutków przecieków w trakcie głosowania. Pozostawiając pytanie o tę formę głosowania jako otwarte, należy się zastanowić nad inną metodą, bliższą obecnej, i wydaje się – bliższą tradycyjnemu duchowi adwokatury.

Zamknięcie list wyborczych przed datą zgromadzenia pozwoliłoby mianowicie na ustalenie z góry godzin wyborów, w sposób nieco zbliżony do wyborów parlamentarnych (np. sobota 14 września, godzina 16–20). W tej formie można byłoby nawet w znaczącym stopniu uniezależnić sam akt głosowania od przebiegu zdarzeń na zgromadzeniu.

Koledzy Adwokaci, czasu do Krajowego Zjazdu Adwokatury pozostało niewiele, a więc zamiast skupiać się na jałowych sporach – ruszajmy do dzieła. Nie możemy czekać, aż któreś ze zgromadzeń, niekoniecznie izby warszawskiej, zakończy się bez wyboru władz i delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury, co byłoby kompromitacją całej Adwokatury, a nie tylko jednej z jej izb.

Dr Michał Bieniak jest adwokatem, zastępcą członka ORA w Warszawie, delegatem na Krajowy Zjazd Adwokatury

Publicystyka Adwokaci

Pozostało 90% artykułu