VAT ze swej natury powinien obciążać konsumentów i być neutralny dla przedsiębiorców. ?Podatnik powinien mieć zagwarantowaną możliwość niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego, zapłaconego przy zakupach związanych ze sprzedażą.
Mogłoby się wydawać, że taka refundacja jest zagwarantowana, gdy kwota podatku należnego związanego ze sprzedażą ?w danym okresie (miesiącu lub kwartale) nie jest niższa od kwoty podatku naliczonego związanego ?ze służącymi tej sprzedaży zakupami.
Niestety po zmianie przepisów nawet w takim przypadku takiej gwarancji nie ma. ?Przykładowo podatnik kupił towar 23 stycznia 2014 r. i odprzedał go 27 stycznia 2014 r. Fakturę wystawioną 5 lutego ?2014 r., otrzymał 10 lutego 2014 r. Podatek należny z tytułu odsprzedaży musi wykazać w deklaracji ?za styczeń, ale funkcjonalnie związany ?z nim podatek naliczony może odliczyć najwcześniej w deklaracji za luty 2014 r.
Przepis art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatek naliczony można odliczyć nie wcześniej niż w deklaracji za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę, stanowi naruszenie zasady neutralności i jest niezgodny z prawem wspólnotowym. Ani z dyrektywy 112, ani z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie wynika, że odliczenie może nastąpić nie wcześniej niż za okres otrzymania faktury. Zgodnie z art. 178 lit. a) dyrektywy 112 warunkiem odliczenia jest posiadanie faktury w momencie dokonywania odliczenia. Potwierdził to TSUE w orzeczeniu w sprawie C-152/02.
W związku z tym, de lege ferenda postuluję, aby prawo do odliczenia podatku naliczonego powstawało w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do zakupionych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem posiadania faktury przed upływem terminu ?do złożenia deklaracji podatkowej za ten okres.
