To tylko wtajemniczenie w arkana tradycji prawnej, która pomaga rozumieć i interpretować obowiązujące unormowania, gdyż jest integralną częścią współczesności. Powtórki z Rzymu miewają i wyższy poziom w postaci zawodów z prawa rzymskiego – konkursów przedmiotowych, w których uczestniczą najlepsi. To dobrze, gdyż potrzeba nie tylko grupy specjalistów, lecz także szerokiego grona obeznanych na dobrym poziomie z rzymskim dorobkiem prawnym. Rozważania o ekonomicznej analizie prawa pokazały, że jest to konieczne nie tylko do zdobycia prostych danych, ale i głębszego rozumienia tradycji prawa rzymskiego. Prawo rzymskie i świat współczesny! Pozostaje ono obecne w naszych porządkach prawnych również ze względu na jego oczywistą racjonalność i ekonomiczną użyteczność.
Na wielu wydziałach prawa odbywają się konkursy prawa rzymskiego. Aktywizują młodzież, stanowiąc piękny wyraz jakże starego akademickiego etosu samokształcenia. Konkursy organizują bowiem studenckie koła naukowe historii prawa oraz prawa porównawczego. Jest też konkurs ogólnopolski, który od dwóch lat staje się międzynarodowym dzięki aktywności Czechów i Słowaków – tak studentów zmagających się z kazusami, jak i pracowników naukowych, zasiadających w jury. Konkurs ten, zatytułowany „Prawo rzymskie a świat współczesny", to w praktyce finał finałów. Biorą w nim udział przede wszystkim zwycięzcy zgłoszeni przez organizatorów konkursów z poszczególnych wydziałów prawa. Druga ścieżka kwalifikacji do udziału otwarta jest dla wszystkich: trzeba napisać i przesłać niedługą pracę na jeden z trzech zadanych tematów.
Główną zachętę stanowi nagroda: co roku trójka laureatów wyjeżdża na sześć dni zwiedzania Rzymu. Udaje się to dzięki szczodrym sponsorom, którymi są prawnicy praktycy. Ich zaangażowanie staje się źródłem dodatkowej motywacji i inspiracji dla studentów, których cieszy, że starsi koledzy doceniają ich wysiłki.
Udział w konkursie prawa rzymskiego to trochę zabawa, trochę okazja do sprawnego posługiwania się łacińską terminologią w prawie, ale przede wszystkim ćwiczenia z prawniczego myślenia. Dyskurs, spór, dysputa. Szukanie argumentów, a nie jednej „właściwej" odpowiedzi.
W pierwszym etapie finału na początku losuje się kolejność wystąpień. Każdy finalista wyciąga zestaw trzech pytań, z których wybiera dwa i niezwłocznie, ustnie na nie odpowiada. Ma na wystąpienie tylko dwa razy po dwie minuty.
