Edward Zalewski - jak zostałem prawnikiem

Uczył się pan w technikum samochodowym. Skąd pomysł, by zostać prawnikiem?

Edward Zalewski: Nigdy nie chciałem być po prostu prawnikiem. Od razu zdecydowałem się zostać prokuratorem.

Co pana do tego skłoniło?

W trzeciej klasie technikum mieliśmy spotkanie z prokuratorem. Poszliśmy na nie niechętnie, bo spodziewaliśmy się nudnej pogadanki z jakimś sztywniakiem. Przyszedł jednak wyluzowany, młody facet, który barwnie opowiadał o swojej pracy. Stwierdziłem, że to właśnie to, co chciałbym robić w życiu. Oczywiście, czytywałem też kryminały, które mnie zawsze fascynowały.

Czy po technikum nie miał pan problemów z dostaniem się na prawo?

Nie. Nie miałem potem też problemów w nauce. Jedynym egzaminem, jaki oblałem, był, o ironio, ten z prawa karnego wykonawczego. Byłem dobrze przygotowany. Po prostu wylosowałem dwa pytania o dane statystyczne w skazaniach. Na egzaminie poprawkowym dostałem już piątkę.

Żeby zostać prokuratorem, musiał pan opuścić rodzinne miasto.

Urodziłem się i wychowałem we Wrocławiu, a żeby zostać prokuratorem, przeniosłam się do Legnicy, która nie była wówczas ani piękna, ani rozwinięta. Praca w mniejszej prokuratorze dawała jednak dużo satysfakcji, bo prowadziłem bardzo różne śledztwa – i te w skomplikowanych sprawach gospodarczych, i te dotyczące zabójstw.

Czy od zawodu prokuratora nie odstraszało pana to, że prokurator musi być obecny na miejscu zbrodni i oglądać zwłoki?

Wręcz przeciwnie, to właśnie mnie pociągało. Jako młody prokurator bardzo często jeździłem na sekcje zwłok. W legnickiej prokuraturze mężczyźni wyręczali swoje koleżanki, by nie musiały tego robić. Byliśmy entuzjastami tej pracy. Oględziny miejsca zdarzenia, prowadzenie śledztwa, przesłuchania, występowanie w sądzie – to wszystko wydawało mi się niesłychanie pociągające.

Która z pana spraw okazała się najbardziej fascynująca?

Było ich wiele, ale miałem jedną sprawę, w której domagałem się kary śmierci za brutalny gwałt i zabójstwo. Sprawca został skazany na 25 lat. Po niecałych ośmiu latach, kiedy byłem już zastępcą prokuratora wojewódzkiego, wpłynęła do mnie informacja o warunkowym zwolnieniu tego człowieka. Wyszedł po 12 latach pozbawienia wolności, bo siedział też w trakcie śledztwa. Potem objęła go amnestia. Było to dla mnie nie do pomyślenia.

Czy nie zwątpił pan w wymiar sprawiedliwości?

Nie, nigdy nie zwątpiłem. Prawo jest dyscypliną ocenną, w którą ryzyko błędów jest wpisane. Nie można na podstawie jednej sprawy wyciągać generalnych wniosków.

Ale pewnie nie chciałby pan mieć tamtego mordercy za sąsiada, prawda?

Oczywiście, że nie. Mało tego – jestem przekonany, że jeśli będzie pod wpływem alkoholu i poczuje zazdrość, może znów popełnić zbrodnię.

Czy takie sprawy nie są obciążające? Nie rzutują na życie prywatne?