Czekając na antyrosyjski wstrząs

Kryzys ukraiński po raz kolejny wywołał w Polsce temat rosyjskich agentów wpływu. Im bardziej Rosja będzie agresywna i roszczeniowa wobec swoich dawnych satelitów, tym bardziej palący będzie problem opłacanych przez nią ludzi wpływających destrukcyjnie na wewnętrzne problemy państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski. Od 1989 roku sytuacja nie może dojrzeć do tego, by przeprowadzić przegląd kadr i dowiedzieć się, kto na czyim jest żołdzie. Dziwne jest to tym bardziej, że od początku transformacji ustrojowej w kuluarach sejmowych mówiło się o silnej „partii rosyjskiej", której nieformalni przedstawiciele bronili interesów naszego sąsiada często w sposób jawnie sprzeczny z polską racją stanu. I chyba byli skuteczni, skoro nasze cywilne służby specjalne wykryły tylko kilku agentów rosyjskich. Służby wojskowe ani jednego.

Polowanie na czarownice?

Aktualna atmosfera w Polsce zaczyna przypominać coraz bardziej tę z początku lat 50. w USA, kiedy senator Joseph McCarthy przewodzący osławionej komisji senackiej szukającej sowieckich agentów wpływu w USA uświadomił milionom Amerykanów, że problem osób kształtujących opinię publiczną pod dyktando i za pieniądze obcego, wrogo nastawionego państwa nie jest bajką o żelaznym wilku, ale dotkliwą codziennością. „Wróg nie stoi daleko za żelazną kurtyną, ale jest tutaj, przełamał granicę najbardziej intymną, podbił nasze serca i prowadzi dywersję bez przeszkód" – bronił prac swojej komisji McCarthy atakowany przez media.

I faktycznie tak było. O ile lewicowe media i świat kultury oskarżały McCarthy'ego o polowanie na czarownice, łamanie życiorysów i posługiwanie się insynuacjami, o tyle ludzie CIA odetchnęli z ulgą, ponieważ jego antysowiecka histeria bardzo mocno przyczyniła się do zahamowania dywersji ideologicznej agentury wpływu. Jeżeli praca takiej agentury polega głównie na urabianiu opinii publicznej i stwarzaniu sprzyjających warunków dla obcego państwa, to zwrócenie uwagi społeczeństwa na tego typu manipulacje, uświadomienie mu konsekwencji bezrefleksyjnego przyjmowania obcej propagandy i wyczulenie na niuanse w przekazywaniu komunikatów stanowi skuteczną zaporę przeciw wrogiej narracji.

Może warto przekazy faworyzujące Rosję kosztem Polski wziąć pod lupę społecznego monitoringu

Odtajnione amerykańsko-brytyjskie archiwa projektu Venona potwierdzają, że skala infiltracji przez NKWD amerykańskich instytucji rządowych, naukowych i kulturalnych była bardzo wysoka. Agentami Rosjan byli m.in. Julius Rosenberg, Klaus Fusch oraz Theodore Hall, którzy wykradali tajemnice amerykańskiego programu nuklearnego. Ludźmi NKWD byli także współzałożyciel Międzynarodowego Funduszu Walutowego Harry Dexter White i przedstawiciel USA w komitecie założycielskim ONZ Alger Hiss. Sowiecka agentura chętnie instalowała się w związkach zawodowych, stowarzyszeniach studenckich i radykalnych organizacjach lewicowych.

W latach 1950–1956 zwolniono 5,7 tys. urzędników federalnych, a 12 tys. podało się do dymisji. Z wojska odeszło ponad 730 oficerów. Ciekawe, jak wyglądałyby polskie liczby?

Producenci ?niejawnych informacji

Po upadku ZSRS rosyjskie służby zmieniły doktrynę działania. W sytuacji, kiedy Polska przestała być jego politycznym wasalem i wybrała drogę demokracji, w której jawność życia publicznego jest jedną z podstawowych zasad, a polityka stanowi sprawę publiczną, wymagającą otwartych konsultacji społecznych, FSB lwią część środków budżetowych przekierowała właśnie na agenturę wpływu. Korzystając z prawa do pluralizmu, agent wpływu okazał się narzędziem wprost wymarzonym do realizacji celów strategicznych Rosji. Zamiast narażać siebie i obcy wywiad zbieraniem niejawnych informacji, sam je produkuje. Będąc zazwyczaj autorytetem mającym posłuch wśród różnych grup społecznych, wpływa na ich decyzje wyborcze, z którymi muszą się liczyć politycy.

Korzystając ze środków masowego przekazu oraz wysokiej zazwyczaj pozycji społecznej, agenci wpływu zasiewali m.in. wątpliwości co do słuszności głównych kierunków polityki wobec Rosji, tłumacząc, że twardy kurs wobec tego kraju jest politycznym oszołomstwem i zamiast ją złościć, lepiej traktować jako strategicznego partnera. Podawali przy tym przykład krajów Europy Zachodniej, twierdząc, że w stosunkach z Kremlem nie kierują się one rusofobią i resentymentem, lecz racjonalną i konstruktywną współpracą. Argumentowali, że Polska zamiast dostosować się do standardów europejskich, znowu wraca do archaicznego pobrzękiwania szabelką i wszczynania niepotrzebnych awantur.

Czy ci znawcy polityki rosyjskiej nie czytali oficjalnych dokumentów Moskwy, takich jak „Koncepcja polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej" z lat 1993, 2000, 2008 i 2013? W każdej z tych publikacji zawierającej oficjalną doktrynę obronną i dyplomatyczną włodarze Kremla jasno wskazywali, że nie ma mowy o żadnym traktowaniu Polski i w ogóle krajów dawnego bloku wschodniego jako równoważnych partnerów.

Twórca agentury wpływu carskiej Ochrany Piotr Iwanowicz Raczkowski twierdził, że „dobrze uplasowany dziennikarz może być bronią równie śmiercionośną co ładunek wybuchowy lub szpieg w centrum aparatu władzy". Działając w Paryżu na przełomie XIX i XX wieku, pozyskał dla Rosji rzesze sympatyków wśród intelektualistów, dziennikarzy, robotników i polityków. Z jego inicjatywy powstało kilka „niezależnych" organizacji promujących przyjaźń francusko-rosyjską.

Autentyczne zagrożenie

A w dzisiejszej Polsce? Przeprowadza się „wewnętrzne" debaty z udziałem odpowiednich „ekspertów". Wnioski, jakie z nich płyną, podważają założenia polskiej racji stanu. Negują, a nawet paraliżują realizację planów, które mogłyby uderzać w interesy Rosji. Procesy te sprawiają, że pewne obszary naszego państwa są dziurawe – jakby miało ono opaskę na oczach i pozwalało, by jedyną formą jego istnienia było status quo. Z obszarów tych w tajemniczy sposób wycieka potencjał naszego państwa, wszystko się wlecze, jakby ktoś umyślnie torpedował próby zrobienia z tym porządku. Zapadają niewyjaśnione decyzje, panuje ogólny klimat milczenia i rozkładania rąk. Dobrym przykładem jest polityka energetyczna. Wydobycie gazu łupkowego, budowa elektrowni jądrowej, dywersyfikacja dostaw gazu, modernizacja sieci energetycznych stoją w martwym punkcie od lat. Jednocześnie mamy niekontrolowaną budowę elektrowni wiatrowych przez podejrzanych inwestorów i sprzedaż setek tysięcy hektarów ziemi podstawionym słupom. Innymi obszarami wiecznego marazmu są polskie koleje, autostrady i wiecznie reformowana armia.