4maja 2020 r. Komisja Europejska zatwierdziła francuską pomoc publiczną dla Air France wysokości 7 mld euro. To gwarancje rządowe dla komercyjnych pożyczek podjętych przez przewoźnika i pożyczka ze strony państwa, wiodącego akcjonariusza. Decyzji Komisji oparta jest na przepisach Traktatu o funkcjonowaniu UE dotyczących klęski żywiołowej oraz tymczasowych ramach prawnych dotyczących pomocy państwa z 19 marca 2020 r., ze zmianą z dnia 3 kwietnia 2020 r.
Air France to narodowy przewoźnik francuski z flotą ponad 300 samolotów. Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji Komisji Europejskiej stwierdziła, że decyzja wynika z tego jak ważną firmą dla francuskiej gospodarki jest Air France, podmiot pilnie potrzebujący pomocy dla zachowania płynności finansowej w dobie pandemii Covid-19. Podkreśliła, że Air France wpisuje się europejskie plany w zakresie polityki ekologicznej. To dodatkowo uzasadnia sensowność takiej pomocy i może stanowić wskazówkę dla innych.
Przypadek pomocy publicznej dla Air France wpisuje się w strategiczny plan odbudowy gospodarki po pandemii, do którego tworzenia przystąpi Komisja (wspólnie z krajami członkowskimi), jako kolejnego etapu europejskiego planu działania z dnia 14 kwietnia 2020 r. prowadzącego do zniesienia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19. Przypomnę, że w części dotyczącej łączności chodzi o stopniowe otwarcie granic wewnętrznych i zewnętrznych, zniesienie obowiązujących ograniczeń podróży oraz budowanie ekologicznego transportu. To kluczowe dla odbudowy branży lotniczej, rezerwuaru licznych miejsc pracy i jednego z głównych środków komunikacji. W dobie pandemii Covid-19 ruch lotniczy został znacząco ograniczony, co spowodowało wysokie straty operacyjne u wszystkich podmiotów branży lotniczej.
Prognozy wznowienia ruchu lotniczego według ekspertów na następne miesiące roku 2020 wskazują na średnio około 80-proc. spadki ruchu lotniczego w stosunku do tego okresu roku 2019. Wobec faktu, że każde państwo członkowskie ma swobodę w zakresie opracowywania środków pomocy zgodnie z celami politycznymi i przepisami UE, wnioskować można, że opracowanie planu wsparcia publicznego w zakresie transportu lotniczego to również wyzwanie dla innych państw członkowskich. Niektóre kraje już takie wzywanie podejmują.
Śledząc decyzje Komisji w zakresie pomocy publicznej z ostatnich trzech miesięcy można wnioskować, że argument o wpisywaniu się w cele polityki ekologicznej nie jest jednak argumentem rozstrzygającym. Niemiecka linia czarterowa Condor otrzymała 26 kwietnia br. zgodę Komisji Europejskiej na pomoc publiczną w formie gwarantowanej przez państwo pożyczki w wysokości 550 mln euro w celu częściowej rekompensaty za szkody poniesione w wyniku wybuchu koronawirusa, ale jeszcze wcześniej, 14 października 2019 r. Komisja zgodziła się też na pożyczkę ratunkową od państwa dla linii Condor w wysokości 380 mln euro.
W kwietniu br. Szwecja wnioskowała o pomoc publiczną dla linii lotniczych SAS dwukrotnie. Pierwszą zgodę Komisja wyraziła 11 kwietnia 2020 na program gwarancji kredytowych w wysokości 5 mld koron, czyli około 455 mln euro, celem wsparcia linii dotkniętych epidemią koronawirusa. Szwecja postanowiła uzupełnić istniejący program i wystąpiła z kolejnym wnioskiem o zatwierdzenie pomocy publicznej. Tę drugą transzę pomocy dla SAS Komisja zatwierdziła 24 kwietnia w wysokości do 137 mln euro na odnawialną linię kredytową na rzecz skandynawskich linii lotniczych SAS jako częściową rekompensatę za szkody poniesione w wyniku wybuchu koronawirusa.
SAS jest jedną z głównych linii lotniczych działających w Szwecji, Danii i Norwegii. Te same linie lotnicze również w kwietniu br. zyskały duńską gwarancję państwa w wysokości do około 137 mln euro na odnawialną linię kredytową. Dania zgłosiła Komisji pomoc dla SAS jako rekompensatę za szkody poniesione z tytułu odwołania lub zmiany lotów w wyniku nałożenia przez Danię ograniczeń w podróżowaniu. Komisja 15 kwietnia br. uznała pomoc tę za zgodną z przepisami dotyczącymi pomocy państwa.
Autorka jest radcą prawnym.
