Pakt fiskalny UE, ocena

Pakt fiskalny porusza sprawy naprzód, ale konieczne będą kolejne działania. Dobrym rozwiązaniem jest zobowiązanie do wprowadzenia reguł fiskalnych w krajowych ustawodawstwach państw członkowskich, najlepiej na poziomie konstytucji. To powinno wzmocnić dyscyplinę fiskalną oraz jej akceptację społeczną. Podobnie zresztą jak to jest dzisiaj w Polsce.

Francja nieco ustąpiła, ale Polska nie osiągnęła wszystkiego, o co się starała. Jak to ocenić?

W dyskusji między Polską a Francją zderzyły się dwie wartości – obie uzasadnione.

Mamy niewątpliwą potrzebę usprawnienia mechanizmu podejmowania decyzji – to wymaga zawężenia grona decydentów. Postulat Francji miał jednak sens, ponieważ zbyt wolne działanie było do tej pory jedną z przyczyn zaostrzania się kryzysu w strefie euro.

Polski postulat również był uzasadniony. Historia unii walutowych pokazuje, że kluczem do ich trwałości było zawsze zapewnienie wysokiego stopnia jedności politycznej.

Przyjęty kompromis daje w sumie szansę na osiągnięcie obu celów: usprawnienie procesu decyzyjnego i uniknięcie nadmiernych podziałów.

Czy pakt rzeczywiście coś zmienia – przecież jest w zasadzie powtórzeniem zasad już obowiązujących?

Większość zapisów paktu to potwierdzenie wcześniejszych regulacji. Ale pamiętajmy, że czasami małe zmiany mają bardzo donośne skutki. W pakcie mamy dwa elementy, które takie skutki mogą przynieść.

Po pierwsze, jak wcześniej zauważyliśmy, przeniesienie regulacji unijnych na szczebel ustawodawstwa krajowego.

Po drugie, egzekucja zapisów paktu – dyscypliny fiskalnej – przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Oba zapisy to novum i mogą one mieć istotne znaczenie.