Ostrożnie z jednym nadzorem

Rz: Jak pan ocenia pomysł utworzenia unii bankowej?

Krzysztof Pietraszkiewicz:

Ten koncept nie jest jeszcze precyzyjny, ale jako idea zakładająca harmonizację i zwiększenie stabilności oraz i przewidywalności sytuacji w bankach jest dobrym pomysłem. Natomiast żeby taki system efektywnie działał potrzebne jest przestrzeganie wszystkich elementów mieszczących się w obszarze paktu fiskalnego. Poza tym konieczne jest uwzględnienie tego, że w Unii Europejskiej są kraje o różnym stopniu zaawansowania gospodarczego, różnym poziomie ubankowienia. Polska jest krajem stosunkowo nisko ubankowionym, a są takie w którym poziom finansowania jest nadmierny i konieczne jest zmniejszenie roli kredytów.

Ten plan zakłada m.in. stworzenie nadzoru transgranicznego. Czy nie ma zagrożenia, że ograniczy to kompetencje lokalnych nadzorów?

Dobrze skonstruowany i zorganizowany nadzór transgraniczny jest dobrym pomysłem, ale jestem zwolennikiem pozostawienia szerokich kompetencji nadzorom krajów goszczących, zwłaszcza w świetle doświadczeń kryzysowych ostatnich lat. Niewątpliwie nadzory działające na miejscu potrafią lepiej i szybciej ocenić to co się dzieje w danym kraju. Taką koncepcje popiera nie tylko polski rząd i nadzór, ale podziela ją także wiele europejskich krajów. Ze względu na bardzo dynamiczną sytuację na rynkach jest przestrzeń do dobrej współpracy wszystkich instytucji nadzorczych w ramach UE ale jestem przekonany, że swoboda możliwości działania nadzoru lokalnego w poszczególnych krajach jest uzasadniona i potrzebna. Konieczne jest jednoczesne postawienie wysokich wymogów tym, którzy odpowiadają za politykę fiskalną i monetarną. Sam nadzór bankowy nie wystarczy jeśli będzie źle prowadzona polityką gospodarczą.

Czy nie dojdzie do tego, że polski system bankowy w pewnym sensie zapłaci za przekredytowanie innych gospodarek?

Nie można przesadzić z regulacjami by nie doprowadzić do radykalnej utraty innowacyjności i zmniejszenia konkurencyjności gospodarczej. Poza tym unia bankowa wymaga uzgodnień dotyczących budowania pasywów. W Polsce cierpimy na niedobór długoterminowych oszczędności i potrzebny jest proces dostosowawczy, ale nie gwałtowny aby nie doszło do znacznego ograniczenia możliwości zaspokajania potrzeb kredytowych klientów przez polskie banki. Chodzi o to by sektor bankowy nie tylko był stabilny, ale dobrze służył rozwojowi poszczególnych krajów europejskich.

Może więc takim unijnym nadzorem powinny być objęte tylko grupy, które działają transgranicznie?

Pewne regulacje i zasady działania dotyczą i powinny dotyczyć całego sektora, w szczególności działających transgranicznie i ważnych systemowo banków. Ważnym problemem jest kształt europejskiego systemu finansowego i systemów bankowych w poszczególnych krajach, w tym możliwości jednoczesnego prowadzenia działalności detalicznej i inwestycyjnej. Druga kwestia to wielkość instytucji finansowych w relacji do PKB kraju macierzystego, w kontekście ewentualnej potrzeby przeprowadzenie uporządkowanej likwidacji . Inne kluczowe kwestie to sprawa gwarantowania depozytów i odpowiedzialności interesariuszy.

Pojawiła się też koncepcja stworzenia funduszu restrukturyzacyjnego, na który banki musiałyby się składać. W Polsce mamy już Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Polska jest tu wyjątkowym krajem, bo nie dość, że mamy wysoko skapitalizowany sektor bankowy, który przechodzi przez kryzys w bardzo dobrej kondycji, to jest on restrykcyjnie regulowany, ma  doświadczony nadzór i zarządy banków. Trudno więc wrzucać do jednego worka kraj taki jak Polska, w którym jest zbudowany system gwarancji i inne kraje, w których nie ma funduszy dających  realne zabezpieczenia, a  ich  zbudowanie zajmie wiele lat.  Koncepcja unii bankowej musi uwzględniać wszystkie te różnice. Jednocześnie niezmiernie trudne będzie ustalenie kto i na jakich warunkach będzie tworzył bufor bezpieczeństwa  dla największych banków na świecie, ale to jest problem krajów G20, a nie tylko Unii Europejskiej.