Pendolino jest już gotowe do jazdy

Czy dziś są jeszcze szanse, aby zgodnie z pierwotnymi założeniami produkowane przez Alstom szybkie pociągi Pendolino trafiły do eksploatacji na polskich torach w grudniu tego roku?

Wywiązujemy się ze wszystkich postanowień zawartych w umowie zawartej z PKP Intercity. Robimy nawet więcej niż to z niej wynika, gdyż zależy nam na jak najszybszym włączeniu pociągów do ruchu. Cały czas wierzymy, że trafią do eksploatacji zgodnie z planem. Do tego trzeba jednak konkretnych działań również ze strony PKP Intercity.

Żaden ze składów Pendolino nie ma homologacji, czyli pozwolenia na użytkowanie, więc chociażby z tego powodu nie może być włączony do eksploatacji.

Pociągi co najmniej od kilku miesięcy mogłyby jednak odbywać jazdy próbne. To przewoźnik upiera się, że nie może ich odebrać, gdyż są niezgodne z warunkami umowy. Jego postępowanie w tym zakresie jest co najmniej dziwne. We Włoszech każdy wyprodukowany skład, zanim trafił do Polski, przechodził wstępny odbiór, którego dokonali pracownicy PKP Intercity. Dokumenty dotyczące pierwszych 9 pociągów zostały przez nich podpisane. Od 10-go już nie są, z przyczyn zupełnie dla nas niezrozumiałych. Mimo to dostarczamy je do Polski, aby w razie zmiany stanowiska były jak najszybciej dostępne. Druga sprawa dotyczy naszej propozycji wykorzystania Pendolino do przeprowadzania jazd próbnych oraz szkolenia maszynistów i innego personelu mającego obsługiwać składy. Jest to możliwe mimo, że pociągi nie mają jeszcze homologacji. Co więcej, w związku ze stanowiskiem PKP Intercity o nieużytkowaniu ich w jakiejkolwiek formie do czasu odbioru końcowego, proponujemy ewentualne nieodpłatne użyczenie w celu szkolenia dynamicznego maszynistów w zamian za odstąpienie od bezzasadnych uwag, co do jakości i zgodności z umową. Oficjalną propozycję wystosowaliśmy 2 lipca. Odpowiedzi nie dostaliśmy do dziś.

Zgodnie z umową Alstom miał dostarczyć pierwszych 8 składów Pendolino do 6 maja. Nie przekazał ich do dziś. Dlaczego?

W kontrakcie z PKP Intercity jest mowa, że dostarczone Pendolino będzie homologowane w Urzędzie Transportu Kolejowego zgodnie z polskim systemem sygnalizacyjnym SHP oraz europejskim systemem sygnalizacyjnym ERTMS2. W wyznaczonym terminie nie mogliśmy jednak spełnić tego wymogu w zakresie ERTMS2 z przyczyn całkowicie niezależnych od nas lecz od PKP. Kluczową sprawą był i nadal jest brak w Polsce odpowiedniej infrastruktury do przeprowadzenia testów w systemie ERTMS2 . Przypomnę, że zgodnie z pierwotnymi założeniami system miał być wdrożony na torze pilotażowym już w 2012 r.i nie ma go do dziś.

Nie mogliście uzyskać tego rodzaju homologacji w innym kraju?

Nawet gdybyśmy ją zrobili zagranicą to i tak byłaby nieważna w Polsce. Prawo i regulamin PKP PLK mówi, że homologacja ERTMS musi być przeprowadzona w kraju, w którym pociągi będą eksploatowane. Zanim to nastąpi Instytut Kolejnictwa musi wydać certyfikat, potwierdzający zgodność pojazdu z polską infrastrukturą kolejową zarządzaną przez PKP PLK. Taki wymóg wprowadzono przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa.

PKP Intercity twierdzi, że w takiej sytuacji mogliście zrobić homologację dwuetapową. Czyli najpierw na system SHP i niższy poziom europejskiego systemu sygnalizacyjnego ERTMS1, czyli do prędkości 200 km/h, a dopiero potem na ERTMS2 i 250 km/h?

Po pierwsze to była nasza propozycja, złożona jeszcze w ubiegłym roku. Co więcej, w celu uniknięcia wszelkich wątpliwości wystąpiliśmy do PKP Intercity o sporządzenie porozumienia w tym zakresie oraz skonsultowanie jego zapisów z niezależnym autorytetem prawnym i Urzędem Zamówień Publicznych. Na początku tego roku, Alstom wystąpił do PKP Intercity z propozycją, aby odbiór floty Pendolino odbył się kiedy wydane będzie zezwolenie na dopuszczanie do eksploatacji z systemem krajowym SHP (pozwalającym na maksymalną prędkość do 160 km/h). Taka propozycja została przedstawiona ponieważ homologacja w systemie ERTMS była jeszcze niemożliwa w Polsce. To pozwalałoby na rozpoczęcie jazd próbnych w lecie 2014 i wdrożenie do eksploatacji od września tego roku zgodnie z życzeniem PKP Intercity. Homologacja w systemie ERTMS poziom 1 miała zostać wydana do grudnia tego roku. Początkowo PKP Intercity wyraziło zgodę na taki projekt , następnie w końcu kwietnia 2014 zmieniło stanowisko bez uzasadnienia. Zatem wszystkie nasze propozycje rozwiązania kwestii homologacji, zostały odrzucone przez władze PKP Intercity.

Przewoźnik przekonuje, że pociągi współpracujące z ERTMS2 muszą też współpracować z ERTMS1. Tym samym Alstom bez żadnych dodatkowych porozumień powinien spełnić wymogi obu systemów.

PKP Intercity również w tej sprawie nie ma racji. W umowie nie ma nic na temat konieczności przeprowadzenia homologacji ERTMS1. Sprawdzenie zgodności taboru z infrastrukturą torową ERTMS2 nie oznacza automatycznego potwierdzenia zgodności z ERTMS1. W tym zakresie są konieczne oddzielne badania, co oznacza dodatkowy zakres prac i tym samym dodatkowe wydatki. Mimo braku porozumienia z PKP Intercity, na własny koszt podjęliśmy próbę rozwiązania tego problemu. W dniach 7-8 grudnia 2013 r. przeprowadziliśmy próby na Centralnej Magistrali Kolejowej w zakresie ERTMS1. Pojawiły się jednak problemy z systemem ERTMS1 zainstalowanym na CMK. Aby je rozwiązać trzeba było modyfikować oprogramowanie na infrastrukturze PKP PLK. Z kolei, na prośbę PKP ,Alstom musiał uwzględnić jeden dodatkowy parametr w oprogramowaniu ERTMS na pokładzie Pendolino. W efekcie w marcu, zgodnie z ówczesnymi ustaleniami pomiędzy firmą Alstom i PKP, zdecydowaliśmy się na złożenie do UTK wniosku o homologację zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami i możliwościami krajowej infrastruktury. Wówczas można było uzyskać tylko pozwolenie zgodne z SHP do prędkości 160 km/h. Nie mogliśmy uzyskać homologacji na ERTMS1, gdyż taka możliwość pojawiła się dopiero na początku czerwca. Co więcej dopiero 24 lipca weszło w życie nowe rozporządzenie znoszące ograniczenie maksymalnej prędkości do 160 km/h.

Mimo to złożyliście wniosek o homologację do prędkości 250 km/h?

Tak. Uczyniliśmy to 4 lipca i to pomimo braku porozumienia z PKP Intercity oraz ograniczeń występujących w polskiej infrastrukturze. W ten sposób po raz kolejny pokazujemy, że robimy wszystko, aby Pendolino wyjechało na polskie tory i mogło jeździć z maksymalną prędkością na jaką pozwala sieć PKP PLK . Obecnie jest gotowych 13 składów, które czekają na odbiór w naszym centrum sterowania w Warszawie. Do końca sierpnia będzie ich 15. Co dwa tygodnie do Polski będzie trafiał kolejny.

Nie mogliście wcześniej wystąpić do UTK z takim wnioskiem?

Nie, ponieważ aby otrzymać homologację zarówno ERTMS1, jak i ERTMS2 konieczne jest przeprowadzenie wcześniejszych testów i pozyskanie odpowiednich certyfikatów. Dla przykładu, dopiero w lipcu uzyskaliśmy możliwość przeprowadzenia w Polsce tzw. testu odometrycznyego, który jest niezbędny do uzyskania certyfikatu TSI CCS (dotyczący sterowania ruchem). Wcześniej (od listopada 2013) wielokrotnie występowaliśmy do PKP Intercity, aby nam udostępniło infrastrukturę potrzebną do tego celu. Bezskutecznie. Tymczasem PKP Intercity, jest jedynym podmiotem formalnie uprawnionym do złożenia wniosku o udostępnienie linii kolejowej od PKP PLK na testy Pendolino. Wcześniej przeprowadziliśmy je na własny koszt na czeskim torze testowym w Velimiu, na którym dopuszczalna maksymalna prędkość wynosi 200 km/h. W związku z tym, próby z prędkością powyżej 200 km/h, trzeba było wykonywać w Polsce na CMK (nie istnieje tor testowy pozwalający na jazde z prędkością powyżej 200 km/h)

Czy wszystkie dokumenty do wniosku o homologację ERTMS1 już złożyliście?