To jeszcze nie koniec…

Minister Szczurek miał ostatnio do przekazania dobre wiadomości – wygląda na to, że w roku 2014 byliśmy bliżej wypełnienia unijnego wymogu ograniczenia deficytu finansów publicznych poniżej 3 proc. PKB, niż się pierwotnie wydawało.

Publikacja: 02.04.2015 21:00

Witold M. Orłowski, główny ekonomista PwC w Polsce

Witold M. Orłowski, główny ekonomista PwC w Polsce

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski

Jeśli w bieżącym roku uda się osiągnąć prognozowany wzrost PKB (mimo wielu czających się dokoła ryzyk), powinno się również udać sprowadzenie deficytu do akceptowalnego poziomu. I skreślenie z unijnej „czarnej listy" krajów, które nie spełniają wymogów.

Nie ma wątpliwości, że możemy się z tego cieszyć. Zwłaszcza że politykę stopniowego ograniczanie deficytu udało się w Polsce przeprowadzić bez nadmiernych kosztów w postaci spowolnienia gospodarczego czy wzrostu bezrobocia. Nasza polityka budżetowa była w ostatnich latach ostro krytykowana, a sytuacja naszych finansów publicznych na pewno jest daleka od ideału. Ale w sumie udało się znaleźć w miarę rozsądny kompromis między potrzebą oszczędności budżetowych z jednej strony, a chęcią rozciągnięcia procesu dostosowawczego w czasie i uniknięcia ciężkich kosztów z drugiej.

My swoją ścieżkę znaleźliśmy. Ale wiele krajów unijnych nadal walczy o stabilizację i wzrost gospodarczy, a dyskusja na temat właściwej polityki finansowej w czasach kryzysu wcale się nie zakończyła.

Kryzys oznaczał z jednej strony ostre wyhamowanie wzrostu gospodarczego, z drugiej zaś zagrożenie dla stabilności finansowej wielu krajów (a nawet groźbę bankructwa). Dążenie do stabilizacji kazało ograniczać deficyty, przeciwdziałanie recesji wymagało raczej zwiększania wydatków państwa.

Największe potęgi gospodarcze podzieliły się w swoich poglądach na temat właściwej polityki. W krajach anglosaskich szybko sięgnięto do starych przemyśleń Keynesa i bez wahania radykalnie zwiększono deficyty budżetowe – wspomagając tę politykę poprzez masowy dodruk dolarów i funtów. Z kolei w Niemczech uznano, że stabilność jest ważniejsza, obowiązkiem krajów, które się nadmiernie zadłużyły jest przeprowadzenie drastycznych programów oszczędnościowych, a drukowanie pieniędzy nie jest żadnym rozwiązaniem problemu.

Dziś nadal nie znamy odpowiedzi na pytanie, kto miał rację. Z jednej strony, wymuszone przez Niemców programy oszczędnościowe w krajach południa Europy doprowadziły je do wieloletniej recesji. W efekcie tego, wzrost gospodarczy w Unii niemal zamarł, na ulice miast wychodzą tysiące sfrustrowanych młodych ludzi, a wyniki gospodarcze są ciągle znacznie gorsze niż te, które odnotowują USA i Wielka Brytania. Z drugiej jednak strony, europejskie finanse udało się w sumie ustabilizować. A wcale nie wiemy, jak wielką cenę przyjdzie jeszcze światu zapłacić za gigantyczny dług, zaciągnięty poprzez masowy dodruk dolarów w USA.

Na razie się cieszmy, że nam (chyba) udało się wyplątać z trudnej sytuacji budżetowej bez konieczności zmierzenia się z takimi dylematami, jak hiszpańskie czy greckie. Wzmacniajmy nadal nasze finanse, bo nie są one wcale aż tak solidne. I obserwujmy uważnie, co się dzieje na świecie. Bo kryzys finansowy wcale się nie zakończył...

Witold M. Orłowski profesor Politechniki Warszawskiej i główny doradca ekonomiczny PwC Polska

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację