Przy obecnych problemach wewnętrznych i międzynarodowych utrata prestiżu i zaufania do instytucji unijnych osłabia poparcie dla idei integracji europejskiej i toruje drogę pomysłom dezintegracyjnym. Proces ten jest tak daleko posunięty, że nie ma szans, by UE mogła działać skutecznie w dotychczasowy sposób. Trzeba wybrać kierunek reform.
Przy pogłębieniu integracji i tworzeniu docelowo państwa federalnego (UE dwóch prędkości z mocno zintegrowaną elitą państw i zdezintegrowanymi peryferiami) część państw nie zgodzi się na dalsze ograniczanie suwerenności, a kraje, które mogłyby tworzyć tego typu organizm (Niemcy, Francja, kraje Beneluksu), dążąc do jego jak największej integralności i sterowalności, z własnej inicjatywy ograniczałyby zasięg projektu.