W czasie trwania stanu epidemii spowodowanej zakażeniami SARS-CoV-2, rzecznik praw pacjenta spotykał się z praktyką stosowaną w niektórych szpitalach polegającą na odgórnym i przymusowym rozdzielaniu matek od ich nowonarodzonych dzieci. Oddzielenie miało miejsce u matek, u których stwierdzono zakażenie lub istniało podejrzenie takiego zakażania.
Zdaniem RPP odgórna, przymusowa separacja matek zakażonych wirusem SARS-CoV-2 od ich nowonarodzonych dzieci, bez uwzględnienia decyzji matki, narusza zbiorowe prawa pacjentów.
Czytaj więcej
Dziś nie ma narzędzi prawnych, by kogokolwiek zmusić do noszenia maseczki. Nawet w szpitalu. Wart...
Rzecznik zwraca uwagę, że zgodnie z zaleceniami dotyczącymi postępowania w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną w przypadku noworodków matek zakażonych lub z podejrzeniem o zakażenie COVID-19, opracowanymi przez Konsultanta Krajowego w dziedzinie neonatologii oraz Prezesa Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, oddzielenie dziecka od zakażonej matki ma zarówno korzyści (możliwość uniknięcia zakażenia przez dziecko), jak i zagrożenia (może utrudnić nawiązanie ważnych dla dalszego rozwoju wzajemnych relacji pomiędzy matką a dzieckiem). Dlatego RPP uważa, że decyzja o ewentualnej separacji matki od dziecka powinna być podjęta wyłącznie po uzyskaniu zgody matki, po wcześniejszym przekazaniu jej informacji dotyczących korzyści i zagrożeń. Istotne jest zrozumienie, że matka dziecka jest nie tylko pacjentką szpitala, ale także przedstawicielem ustawowym dziecka, który ma prawo wyrażania zgody na działania medyczne podejmowane wobec jej dziecka.
W sprawie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt V SA/Wa 2421/22), który podzielił stanowisko RPP. Sąd wskazał, że "bezpośrednio po urodzeniu należy umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką >>skóra do skóry<<, trwający dwie godziny po porodzie. Pierwszy kontakt dziecka z mama po porodzie, czyli kontakt skóra do skóry, jest czymś niezwykle ważnym dla dziecka i matki, niosąc za sobą wiele zalet. Uznaje się powszechnie, że zmniejsza on poziom stresu u noworodka, zwiększa jego odporność, chroni przed wychłodzeniem. Kobiecie natomiast ułatwia poród łożyska, a także pozytywnie wpływa na laktację. Dlatego też realizacje powyższych standardów należy wpisać w realizacje prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej".
