Alkohol dociera do płuc poprzez krwiobieg, dlatego alkomat może wykazać obecność alkoholu dopiero kilkanaście minut po spożyciu.
W alkomatach są stosowane różnego rodzaju czujniki:
Półprzewodnikowy – alkohol zmienia w nim poziom oporu. Wadą tego typu czujników jest to, że łatwo reagują na inne substancje, na przykład zawarte w płynie do płukania ust.
Elektrochemiczny – zawiera związki utleniające alkohol etylowy. W trakcie tego procesu alkohol przekształca się w kwas octowy, który w zetknięciu z anodą komórki pomiarowej powoduje wytworzenie prądu elektrycznego; wielkość prądu zależy od ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. Procesor alkomatu przelicza wartość powstałego prądu na ilość alkoholu w wydychanym powietrzu. Tego rodzaju sensory nie reagują na inne substancje.
Spektrofotometryczny – działa w podczerwieni, emituje promieniowanie o określonym natężeniu. Każdy związek chemiczny pochłania promieniowanie o określonej częstotliwości. Wmontowany „kalkulator" mierzy promieniowanie pochłonięte przez cząsteczki alkoholu.