Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju" – czytamy w artykule 5 Konstytucji RP. Czym jest zrównoważony rozwój? Problem w tym, że nie ma jednej wykładni. – Na pierwszy plan wybijają się dziś kwestie urbanistyczne, związane z rozwojem miast – mówi Jan Jakub Zombirt, associate director w firmie JLL, członek kapituły konkursu „Twórcy przestrzeni". – W tak pojmowanym rozwoju ważna jest równowaga między funkcjami miasta, w którym mieszkamy, pracujemy, żyjemy. Funkcje powinny się uzupełniać – podkreśla.

Wielofunkcyjność dla użytkowników

Jako wzorowy przykład wielofunkcyjnego miasta dyrektor Zombirt wskazuje HafenCity, powstającą dzielnicę Hamburga. Do 2025 roku na terenie dawnego portu powstanie dzielnica mieszkalna dla 12 tys. ludzi, a w nowych biurach pracę znajdzie 40 tys. pracowników.

– Jedną z najważniejszych zalet tego planu urbanistycznego jest zrównoważona wielofunkcyjność. W jednej dzielnicy znalazły się apartamentowce, biurowce, sklepy, budynki użyteczności publicznej – chwali inicjatywę Zombirt.

Dzielnica została zaprojektowana z myślą o jej przyszłych użytkownikach. Nie ograniczono przestrzeni do monofunkcji np. mieszkalnej, z zamkniętymi osiedlami, lub tylko przestrzeni biurowej, w weekendy wymarłej.

– Po zmianie systemowej w Polsce budowano wszystko co się dało, bez kontroli i długoterminowych planów. Teraz jest już inaczej, na rynku wygrywają ci, którzy inwestują w jakość – tłumaczy Bartosz Kozieł, członek zarządu w Nuvalu Polska.

Nowocześni twórcy przestrzeni dbają o atrakcyjność projektów, zwracają uwagę na otoczenie inwestycji, planują wiele funkcji. – Nie chcą budować biurowych pustyni, gdzie życie kończy się o godzinie 18. Nieruchomości komercyjne współtworzą tkankę miejską. Biurowce stają się miejscem spotkań towarzyskich, zapewniają rozrywkę po pracy, tutaj kwitnie życie społeczne. Coraz częściej udaje się godzić potrzeby miasta, mieszkańców i biznesu – podkreśla Kozieł.

Zielona awangarda

– Zrównoważony rozwój powinien być odpowiedzią na degradację środowiska naturalnego – uważa Janina Kwiecień, starosta kartuski, wiceprezes zarządu Związku Powiatów Polskich, członkini kapituły konkursu „Twórcy przestrzeni". – Głównym zadaniem jest wypracowanie równowagi między rozwojem gospodarczym a dobrem przyrody. W moim starostwie kartuskim obserwuję wiele pozytywnych przykładów wprowadzania idei zrównoważonego rozwoju w życie. Mieszkańcy korzystają z odnawialnych źródeł energii, częściowo refundowanych przez fundusze unijne, budują domy z ekologicznych materiałów – relacjonuje.

Jako pozytywny przykład Janina Kwiecień wskazuje zielone dachy. Trawiaste, bardzo estetyczne, pozwalają filtrować zanieczyszczone powietrze oraz produkować tlen. Zaletami takiego dachu są trwałość, dobre tłumienie hałasu, ochrona przed zimnem, ale również przed przegrzewaniem pomieszczeń.

To tylko jeden z przykładów, jak innowacje XXI wieku mogą pomóc nam w zrównoważonym rozwoju zorientowanym na ekologię. – Obawiam się jednak, że w dużych miastach społeczna świadomość dotycząca zrównoważonego rozwoju jest wyższa niż u nas. Zarówno u inwestorów i deweloperów, jak i wśród użytkowników nieruchomości – przyznaje starosta z Kartuz.

W awangardzie najbardziej ekologicznych budynków znajdują się dzisiaj nieruchomości komercyjne, które muszą spełniać restrykcyjne kryteria związane z certyfikacją BREEAM czy LEED. Nowoczesne biura zużywają coraz mniej energii, produkują również mniej zanieczyszczeń, są wyposażone w efektywną izolację termiczną. Wpływ na ekologiczny rozwój tego sektora mają sami klienci, którzy wymagają wysokiego standardu i certyfikatów. Pod względem ekologicznych biur Polska znajduje się w czołówce Unii Europejskiej.

Gorsza sytuacja jest u nas na rynku nieruchomości mieszkaniowych, bo nie wszyscy klienci mają tak wysokie oczekiwania, a także na rynku nieruchomości użyteczności publicznej.

Rola miastotwórcza

Celem konkursu „Twórcy przestrzeni" jest promowanie na polskim rynku nieruchomości rozwiązań wartościowych społecznie i proekologicznych.

– Chciałbym oceniać nadsyłane projekty pod kątem ich roli miastotwórczej – deklaruje Jan Jakub Zombirt z JLL. Według niego każdy projekt należy rozważyć, zadając ważne pytania, np. jak nieruchomość wpisuje się w miasto? Czy projekt oferuje miastu korzyść dodaną? Czy tworzy dodatkową przestrzeń publiczną dla mieszkańców?

Kapituła konkursu „Twórcy przestrzeni" czeka na zgłoszenia dotyczące nieruchomości w dużych i mniejszych polskich miastach. Zgłoszenia będę ocenianie w dwóch podkategoriach: miast poniżej i powyżej 200 tys. mieszkańców. Kryteria oceny pozostaną jednak takie same dla wszystkich lokalizacji w Polsce. ©?