Tak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny po rozpatrzeniu skargi kasacyjnej Towarzystwa Żeglugowego Bergtrans (sygn. I OSK 1532/06).

Na potrzeby aparatu bezpieczeństwa publicznego zabrano pod różnymi pretekstami, głównie w latach 50., wiele nieruchomości. Wyrok NSA stwarza szansę, że znów ich posiadaczami będą prawowici właściciele.

Reprezentacyjny gmach w centrum Gdyni należał do norweskiej spółki Bergtrans. Na mocy decyzji ówczesnych władz budynek stał się w 1954 r. własnością Skarbu Państwa na wniosek Kwatermistrzostwa WUBP w Gdańsku, na podstawie dekretu z 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych do realizacji narodowych planów gospodarczych.

Minister infrastruktury, do którego kurator reaktywowanej w 2003 r. spółki zwrócił się o unieważnienie decyzji wywłaszczeniowych, nie dopatrzył się rażącego naruszenia prawa w braku związku pomiędzy planami gospodarczymi a działalnością urzędów bezpieczeństwa publicznego oraz w zastosowanej procedurze wywłaszczeniowej. Być może na jego decyzję wpłynął fakt, że dawny budynek Bergtransu zajmuje obecnie Komenda Miejska Policji w Gdyni.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę spółki. On również nie stwierdził nieprawidłowości w zastosowaniu wspomnianego dekretu i skoncentrował się na procedurze.

W sposób radykalny zmienił to dopiero NSA, uchylając – w wyniku skargi kasacyjnej Bergtransu – zarówno wyrok WSA, jak i obie decyzje ministra. Sprawa wraca więc do ministra, który na podstawie wyroku NSA musi od nowa rozpoznać wniosek spółki o unieważnienie decyzji wywłaszczeniowych. Uzasadniając wyrok, sędzia Barbara Adamiak powiedziała, że celem aparatu bezpieczeństwa nie była realizacja planów społeczno-gospodarczych, lecz ochrona ustroju i walka z wszelką wymierzoną przeciwko niemu działalnością.

Orzeczenia wywłaszczeniowe z 1954 r. rażąco naruszały art. 1 dekretu z 1949 r. Skarb Państwa i samorząd nie mogą z nich wywodzić swoich praw do zabranej nieruchomości.

Skoro ustawa o kombatantach odbiera uprawnienia poszczególnym byłym pracownikom aparatu bezpieczeństwa publicznego, to nie można stosować innych reguł sprawiedliwości do Skarbu Państwa.