Nie zatrzyma jednak niezbędnych dłużnikowi przedmiotów urządzenia domowego, ubrań codziennych, przedmiotów niezbędnych do nauki i papierów osobistych.
Art. 670 i 686 kodeksu cywilnego regulują instytucję ustawowego prawa zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do mieszkania. Wynajmujący uzyskuje prawo zastawu na takich rzeczach, aby zabezpieczyć swoje roszczenia z tytułu czynszu oraz dodatkowych świadczeń, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok. Ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych rozciąga się na wniesione do lokalu ruchomości, których właścicielami są mieszkający z zadłużonym najemcą członkowie jego rodziny.
Nie oznacza to, że wynajmujący może zatrzymać wszystkie rzeczy ruchome należące do najemcy lub mieszkającej z nim jego rodziny. Ustawowy zastaw nie dotyczy bowiem rzeczy, które nie podlegają zajęciu. Dokładny katalog przedmiotów wyłączonych spod egzekucji zawiera art. 829 kodeksu postępowania cywilnego. Wśród nich warto wymienić m.in. przedmioty urządzenia domowego, pościel, bieliznę i ubranie codzienne niezbędne dla dłużnika i będących na utrzymaniu członków jego rodziny. To samo dotyczy zapasów żywności niezbędnych dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na czas jednego miesiąca.
Zajęciu nie podlegają też przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych (np. brewiarz, modlitewnik, różaniec), jak również przedmioty codziennego użytku, które mają znaczną wartość użytkową dla dłużnika, ale mogą zostać sprzedane tylko znacznie poniżej ich rzeczywistej wartości. Jeśli dłużnik ma stałą pracę, to zajęciu nie podlegają pieniądze w kwocie niepodlegającej egzekucji z pensji (do najbliższej wypłaty). Gdy dłużnik na stałe nie pracuje, to nie wolno mu zajmować pieniędzy, które są przeznaczone na utrzymanie jego i rodziny przez najbliższe dwa tygodnie.
Jeśli wynajmujący nie odda dobrowolnie rzeczy zajętych przez pomyłkę lub z rozmysłem, to dłużnikowi pozostaje wystąpienie z powództwem do sądu o wydanie ruchomości.
