Łatwiej o pieniądze za kable

We wtorek Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 87/13) podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów dotyczącą starych linii energetycznych.

To bardzo ważne rozstrzygnięcie. Przesądza bowiem, że decyzja administracyjna nie może być dla przedsiębiorstwa energetycznego podstawą do ubiegania się o zasiedzenie służebności gruntowej działki, na której znajdują się słupy czy kable.

Która służebność

Zasiedzenie to wybieg powszechnie stosowany przez przedsiębiorstwa energetyczne. I to od wielu lat. Właściciele występują o ustanowienie służebności przesyłu i wypłatę wynagrodzeń. Przedsiębiorstwa, nie chcąc płacić, w trakcie postępowania przed sądem podnoszą zarzut zasiedzenia albo składają do sądu odrębny wniosek o stwierdzenie, że zasiedzieli służebność przed 3 sierpnia 2008 r., tj. przed wprowadzeniem do kodeksu cywilnego służebności przesyłu.

I z reguły uzyskują korzystne dla siebie orzeczenia.

Jest decyzja, jest tytuł

W sprawie, która trafiła do Sądu Najwyższego, było inaczej.

Sąd rejonowy odmówił stwierdzenia zasiedzenia. Jego zdaniem zakład energetyczny posiada już tytuł do gruntu uprawniający do wstępu na działkę. Jest nim decyzja z 29 października 1962 r. wydana w trybie art. 35 ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. W ocenie sądu powinno to zakładowi w zupełności wystarczyć. Tego rodzaju decyzja daje przedsiębiorstwu prawo do wejścia na działkę w celu napraw, remontu czy konserwacji linii.

Zakład energetyczny nie pogodził się z orzeczeniem sądu rejonowego i wniósł apelację do sądu okręgowego, a ten ją oddalił. Do SN trafiła więc skarga kasacyjna. Sąd nabrał wątpliwości, jakie oddziaływanie ma art. 35, i postanowił skierować pytanie prawne do składu siedmioosobowego.

Wczoraj SN podjął uchwałę, że wykonanie uprawnień z decyzji wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 nie prowadzi do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej.

Jeszcze Trybunał

Uchwała SN nie zamyka jednak problemu związanego z zasiedzeniem służebności gruntowej przez przedsiębiorstwa energetyczne. Do Trybunału Konstytucyjnego trafiły w zeszłym roku dwa pytania prawne sądów z Wrocławia i Grudziądza. ?Wątpliwości dotyczą podstawy prawnej zasiedzenia służebności gruntowej. Chodzi o art. 292 kodeksu cywilnego w związku z jego art. 172 § 1 oraz art. 285 § 1 i 2.

Po wpłynięciu tych pytań wiele sądów zawiesza lub odracza obecnie sprawy o zasiedzenie służebności gruntowej przez przedsiębiorstwa energetyczne. Czekają na wyrok Trybunału Konstytucyjnego.

Jeżeli stwierdzą, że doszło do zasiedzenia, a Trybunał orzeknie niekonstytucyjność wspomnianych przepisów, tysiące spraw trzeba będzie rozpatrzyć na nowo, a tego właśnie sądy chcą uniknąć.