Po skardze Ziobry Sąd Najwyższy wykreślił hipotekę na 27 mln zł

Właściciele lokalu wnieśli skargę na czynność referendarza, ale Sąd utrzymał wpis w mocy, a Sąd Okręgowy w Koszalinie w październiku 2016 r. oddalił apelację właścicieli. Uzasadniał wyrok utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, zgodnie z którym następstwem podziału nieruchomości obciążonej hipoteką wskutek ustanowienia odrębnej własności choćby jednego lokalu, jest co do zasady, powstanie hipoteki łącznej. W razie przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności lokalu księga wieczysta prowadzona dla ograniczonego prawa rzeczowego staje się księgą wieczystą dla nieruchomości, a hipoteka obciążająca ograniczone prawo rzeczowe staje się hipoteką na nieruchomości.

Postanowienie o wpisie hipoteki stało się prawomocne. W 2018 r. oddalona została skarga kasacyjna uczestników postępowania. Spółka z Liechtensteinu wystąpiła więc przeciwko właścicielom lokalu jako dłużnikom rzeczowym z pozwem o zapłatę 300 tys. zł z tytułu ustanowionej hipoteki.

W skardze nadzwyczajnej Prokurator Generalny wskazał, że sądy dokonując błędnej wykładni przepisów prawa de facto pozbawiły uprawnionych ochrony wynikającej z art. 1718 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Błędnie uznały, że z momentem sprzedaży przedsiębiorstwa spółdzielni mieszkaniowej obejmującego również budynek, gdzie znajdują się lokale uprawnionych doszło do podziału nieruchomości, skutkującego obciążeniem wydzielonej nieruchomości hipoteką, a zatem że właściciele lokali będą odpowiadali za długi zabezpieczone hipoteką na nieruchomości macierzystej. Uznały tak pomimo tego, iż zgodnie z postanowieniami Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członkowie spółdzielni nie ponoszą odpowiedzialności za długi spółdzielni, a sami właściciele nie przyczynili się do ich powstania oraz nie mieli żadnego wpływu na to kto będzie nabywcą przedsiębiorstwa.

Przychylając się do argumentacji Prokuratora Generalnego Sąd Najwyższy uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w Kołobrzegu. Ponadto postanowił wykreślić wpis hipoteki przymusowej łącznej kaucyjnej w kwocie ponad 27 mln wpisanej na rzecz podmiotu z siedzibą w Księstwie Lichenstein i przekazać sprawę sądowi rejonowemu w celu dokonania powyższego wpisu nie tylko w księdze wieczystej, której dotyczyła skarga, ale również w księgach współobciążonych.