Jeszcze kilka miesięcy temu przedsiębiorcy, którzy chcieli lokalizować wielkopowierzchniowe obiekty handlowe bądź do nich zbliżone mieli problem. W orzeczeniach sądów podchodzono do tej kwestii niejednolicie. Można było znaleźć kilka równorzędnych wykładni dotyczących tego, czym tego rodzaju obiekty są i na jakiej podstawie (miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czy również decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) można je lokalizować. Dylemat dotyczył m.in. tego, od jakiej powierzchni sprzedaży można uznać obiekt handlowy za wielkopowierzchniowy: od 400 metrów kwadratowych, od 2 tysięcy metrów kwadratowych, czy też od wartości wskazanej przez radę gminy. Powodowało to problemy przedsiębiorców. W drugiej połowie ubiegłego roku przyjęto nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Warto zwrócić uwagę na zmiany artykułu 10 tej ustawy, który dotyczy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. To w tym artykule był uprzednio niezbyt jasny przepis, na podstawie którego wysuwano różne wnioski na temat obowiązku sporządzania planów miejscowych dla wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem, w jego ust. 3a wskazano, że jeżeli na terenie gminy przewiduje się lokalizację obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej dwóch tysięcy metrów kwadratowych, w studium muszą zostać określone obszary, na których obiekty te mogą zostać usytuowane. Ich lokalizacja może nastąpić wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – a już nie na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Jest to o tyle ważne, że jednoznaczne wykluczenie decyzji lokalizacyjnych jako podstaw rozpoczynających procedurę związaną z realizacją wielkopowierzchniowych obiektów handlowych pozbawia przedsiębiorców możliwości zmuszania gminy do lokalizacji tego typu obiektów w oderwaniu od innych aktów polityki przestrzennej (zwłaszcza studium). Jednoznaczne oparcie omawianej procedury na planach miejscowych powoduje, że to od organów gminy zależy przesądzenie o tym, czy wielkopowierzchniowy obiekt handlowy w gminie powstanie. Uchwalenie lub zmiana planu miejscowego odbywa się uznaniowo.

Jednocześnie ustawodawca w art. 15 ust. 2a doprecyzował zakres planu miejscowego uwzględniającego wielkopowierzchniowe obiekty handlowe. Musi on zostać sporządzony dla terenu obejmującego co najmniej obszar, na którym nastąpią zmiany w strukturze funkcjonalno – przestrzennej w wyniku realizacji planu.

Dodatkowo w planie miejscowym muszą być uwzględnione granice terenów pod budowę wskazanych obiektów. Wydaje się, że czasem z perspektywy gminnej dyskusyjne może być wyznaczanie "obszaru obejmującego zmiany funkcjonalno – przestrzenne", które zostaną spowodowane przez lokalizację wielkopowierzchniowego obiektu handlowego. Pamiętać trzeba też o tym, że taki plan nie może być sprzeczny z treścią innych aktów polityki przestrzennej. Także przed jego sporządzeniem trzeba zweryfikować, czy uprzedniej aktualizacji nie wymaga samo studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania.

Maciej J. Nowak, radca prawny