Wodę ogrzać słońcem zawsze się opłaca

[b]Czy solary i kolektory słoneczne, to jedno i to samo? [/b]

[b]Prof. Dorota Chwieduk:[/b] Solary to nazwa potoczna, która nie występuje w języku technicznym i w związku z tym nie jest zdefiniowana. Znaczenie zależy od tego, co mówiący ma na myśli, a ironizując można powiedzieć, że często sam nie wie, o czym mówi. Kolektory słoneczne to nazwa urządzeń, które stanowią podstawową część słonecznych instalacji grzewczych i służą do pozyskiwania energii promieniowania słonecznego i przetwarzania jej na ciepło. Ciepło za pośrednictwem czynnika roboczego krążącego w obiegu kolektora, którym w naszych warunkach klimatycznych jest mieszanka niezamarzająca, jest wykorzystywane do podgrzewania wody użytkowej.

Innym urządzeniem, które wykorzystuje energię promieniowania słonecznego są panele z ogniwami fotowoltaicznymi. W tym przypadku energia promieniowania słonecznego ulega przemianie w energię elektryczną.

[b]Na co zwracać uwagę decydując się na zakup kolektorów? [/b]

Kolektor słoneczny, jak i cała instalacja słoneczna, musi mieć badania techniczne zgodne z normami europejskimi, które obecnie są również normami krajowymi. W przypadku nowych rozwiązań technicznych są często problemy z jakością urządzeń i instalacji. Dlatego też w krajach europejskich po latach doświadczeń, niestety często negatywnych, związanych z wprowadzaniem na rynek i funkcjonowaniem instalacji słonecznych stosuje się dodatkowy znak gwarantujący wysoką jakość produktów, tzw. Solar Keymark.

[b]Czasem słyszy się opinię: nieważne, jak wygląda, ważne, co jest w środku. Czy rzeczywiście wygląd kolektorów nie ma znaczenia? Są one przecież czasem widocznym elementem architektury domu? [/b]

Oczywiście ważna jest zarówno jakość techniczna, jak również wygląd. Kolektor słoneczny powinien stanowić element połaci dachu, w którą jest wkomponowany. Powinien już być uwzględniany w projekcie architektoniczno – budowlanym. Kolektory płaskie zwykle są koloru ciemnogranatowego lub czarnego. Kolektory próżniowe składają się z rur szklanych wewnątrz których są ciemne powłoki pochłaniające. Natomiast panele fotowoltaiczne z reguły są granatowe. Jednakże spotyka się w krajach o bardzo dobrych warunkach nasłonecznienia kolektory i panele fotowoltaiczne o bardzo różnych kolorach, np. żółte, zielone, czerwone. Ich wydajność energetyczna jest gorsza, ale uzyskany efekt kolorystyczny jest ciekawszy, co dla niektórych architektów i użytkowników budynków jest to ważniejsze.

[b]Wiele osób powątpiewa, czy przy polskiej pogodzie kolektory się opłacają? Po ilu latach zwraca się nabytek? [/b]

Kolektory słoneczne przez kilka miesięcy letnich mogą całkowicie zaspokajać zapotrzebowanie na ciepła wodę użytkową, ale zimą niestety jest to na poziomie kilkunastu procent. Średnio rocznie instalacje do podgrzewania ciepłej wody użytkowej mogą zaspokoić około 60 proc. wymagań grzewczych. W zależności od kosztu samej instalacji słonecznej, a w kraju ceny są bardzo zróżnicowane, a także od tego, jaki rodzaj energii konwencjonalnej (np. elektryczną, ogrzewanie olejowe, gazowe, itd.) zastępujemy energią słoneczną czas zwrotu nakładów inwestycyjnych może wahać się od 5 do 18 lat.

[b]Czy istnieje łatwy dla przeciętnego nabywcy sposób na obliczenie, czy w jego przypadku warto zdecydować się na kolektor słoneczny? [/b]

Jeżeli jedyną dostępna energią jest energia elektryczna czy ciekły gaz (w butlach) to na pewno warto. W innym przypadku należy policzyć prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych. W sposób uproszczony, należy oszacować o ile zmniejszą się nasze wydatki na ciepła wodę użytkową, jeżeli w skali roku po zainstalowaniu systemu słonecznego będziemy płacić tylko 40 proc. kosztów rocznych. Następnie koszt zakupu instalacji słonecznej podzielimy przez roczne zyski, czyli roczny spadek kosztów energii na ciepło wodę użytkową, (60 proc. poprzednich kosztów), i uzyskamy czas (lata), po których instalacja zwróci się.

[b]Czy cena ma znaczenie? Czy można powiedzieć, że dobry solar nie może być zbyt tani? [/b]

Cena oczywiście ma znaczenie, ale fakt że produkt jest tańszy nie musi oznaczać, że jest rzeczywiście gorszy. Istotna jest jego jakość, poza standardowymi certyfikatami urządzeń technicznych, kolektor powinien mieć znak Solar Keymark.

Często system słoneczny jest oferowany jako całość dla domu jednorodzinnego i wtedy cena obejmuje tzw. cały pakiet. Jeżeli instalacje są wielkogabarytowe o powierzchni kolektorów słonecznych rzędu kilkuset lub kilku tysięcy metrów kwadratowych, to ceny są wtedy oczywiście ustalane indywidualnie.

Ceny kolektorów posiadających znak Solar Keymark są bardzo zróżnicowane. Instalacja do podgrzewania ciepłej wody użytkowej dla domku jednorodzinnego, na potrzeby czteroosobowej rodziny, może kosztować, w zależności od producenta, od 8 do 18 tys. zł.

Na rynku dostępne są również tańsze systemy z reguły produkcji azjatyckiej. Z pewnością przed dokonaniem wyboru warto porównać ceny i możliwości przynajmniej kilku systemów.

[b]Czy kolektory słoneczne są rozwiązaniem dla wszystkich posiadaczy budynków jednorodzinnych, czy też są jakieś ograniczenia związane np. z usytuowaniem budynku lub jego konstrukcją? [/b]

W zasadzie, jeżeli tylko jest dostęp do promieniowania słonecznego, to jest to rozwiązanie dla każdego rodzaju budynku. Jeżeli budynek jest w lesie i jest bardzo zacieniony, to wtedy po prostu trudno jest pozyskiwać energię słoneczną.

[b]Czy wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie również powinny rozważyć instalację kolektorów słonecznych?[/b]

Jak najbardziej wspólnoty i spółdzielnie powinny być tym zainteresowane, bo wtedy w odniesieniu do lokatora, koszty instalacji są znacznie mniejsze niż w budynku jednorodzinnym. Warunki do spełnienia, to przede wszystkim niezacieniony dach. O wiele lepiej, jeśli kolektory są wbudowywane w pochylone połacie dachu (tak jak okna połaciowe), a nie gdy są umieszczane na specjalnych konstrukcjach na dachach płaskich, bo takie rozwiązanie jest sporo droższe, konstrukcja dachu musi mieć większą wytrzymałość, a straty ciepła z powodu nieosłoniętych od spodu i z boków kolektorów są większe.

[b]Od jak dawna można kupić kolektory? Czy od tego czasu technika poszła do przodu i co ulepszono? [/b]

Kolektory słoneczne w sposób widoczny zaistniały na rynku energetycznym w latach 80 -tych, czyli 30 lat temu. W Polsce również w tym okresie pojawili się pierwsi producenci. Od tego czasu nastąpił ogromny skok technologiczny, przede wszystkim konstrukcyjny i materiałowy. Pod koniec lat 80 tych uzyskiwano z jednego metra kwadratowego kolektora słonecznego około 200 kWh energii w ciągu roku. Obecnie uzyskuje się około 550 kWh na mkw. rocznie.