Przekształcenie użytkowania a działalność gospodarcza

Publikacja: 19.11.2010 01:09

Przekształcenie użytkowania a działalność gospodarcza

Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński

[i][b] Mam w Warszawie dom na działce w użytkowaniu wieczystym od 1994 r. Chciałabym wykupić działkę od gminy tj. przekształcić użytkowanie we własność. Byłam przekonana, że będzie mi przysługiwała bonifikata od opłaty z tytułu tego przekształcenia, ale urzędnik w biurze dzielnicowym poinformował mnie, że nie tylko nie dostanę bonifikaty, ale gmina w ogóle odmówi mi przekształcenia. A to dlatego, że dom jest wykorzystywany na działalność gospodarczą. To prawda – dom jest siedzibą firmy mojego męża. Jednak przede wszystkim jest naszym miejscem zamieszkania. Czy gmina faktycznie ma prawo odmówić przekształcenia i bonifikaty? [/b][/i]

(nazwisko do wiadomości redakcji)

Wydaje się, że w tej konkretnej sytuacji gmina nie powinna odmawiać przekształcenia. Jeśli zaś chodzi o bonifikatę, to niestety racja może być po jej stronie. Wyjaśnijmy po kolei, o co chodzi.

Zasady przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności reguluje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179106]ustawa z 29 lipca 2005 r.[/link] (dalej ustawa) Wymienia ona kilka kategorii podmiotów, które mogą ubiegać o przekształcenie. Są wśród nich osoby fizyczne (lub ich następcy prawni), które 13 października 2005 r. były użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę, a także nieruchomości rolnych. Czytelniczka mieści się w tej kategorii, gdyż użytkowanie wieczyste uzyskała przed 13 października 2005 r. , a nieruchomość jest zabudowana na cele mieszkaniowe (dom jednorodzinny). [b]Wprawdzie budynek jest jednocześnie siedzibą firmy, lecz z brzmienia art. 1 ust. 1 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości nie wynika, że cel mieszkaniowy musi być wyłączny. [/b]Oznacza to, że nie ma podstaw prawnych do odmowy przekształcenia, jeśli zabudowana nieruchomość jest wykorzystywana zarówno na cele mieszkaniowe, jak i na cele działalności gospodarczej.

Ustawa przewiduje, że co do zasady osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest obowiązana do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi (np. gminie) opłaty z tytułu tego przekształcenia. Do ustalenia wysokości opłaty stosuje się przepisy art. 67 ust. 3a i art. 69 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=357084]ustawy o gospodarce nieruchomościami[/link]. Użytkownik wieczysty może wnioskować o jej rozłożenie na raty na czas nie dłuższy niż 20 lat. Często ma też możliwość skorzystania z bonifikaty od opłaty. I tu sprawa nieco się komplikuje, bo w przypadku wielu gmin, w tym gminy Warszawa, można wnioskować o bonifikatę powołując się na różne podstawy prawne.

Generalnie użytkownik wieczysty może skorzystać z upustu przewidzianego:

· w art. 4 ust. 8-10 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, przy czym przepisy ust. 8 i 9 zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny w zakresie w jakim narzucają gminie obowiązek udzielania bonifikaty [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=340619](sygn. akt K 9/08)[/link]; stracą one ważność 9 sierpnia 2011 r., lecz do tego czasu można się na nie powoływać we wniosku o bonifikatę

albo

· w uchwale rady gminy wydanej na podstawie art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy.

[b]Bonifikaty przewidziane w uchwale rady gminy muszą być wyższe niż w ustawie, ale mogą być obwarowane dodatkowymi warunkami.[/b] Dlatego ustalając podstawę prawną wniosku o udzielenie bonifikaty trzeba przeanalizować oba akty: ustawę i uchwałę. W razie zbiegu praw do bonifikat stosuje się jedną, korzystniejszą dla użytkownika wieczystego.

Ustawa przewiduje trzy rodzaje bonifikaty (art. 4 ust. 8-10):

· 90 % jeśli dochód miesięczny na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym wnioskodawcy nie przekracza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za ostatnie półrocze roku poprzedzającego rok, w którym wystąpiono z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (wskaźnik ten za 2009 r. wyniósł 2 794,25 zł),

· 50 % jeśli wnioskujący o udzielenie upustu uzyskał prawo użytkowania wieczystego przed dniem 5 grudnia 1990 r.

· 50% jeśli nieruchomość lub jej część wpisana jest do rejestru zabytków, niezależnie od tego, kiedy wnioskodawca uzyskał prawo użytkowania wieczystego.

W Warszawie obowiązuje [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/585081]uchwała Rady m.st. Warszawy nr XXX/945/2008 z 8 maja 2005 r.[/link], która przewiduje jeden rodzaj bonifikaty. Wynosi ona 60%, lecz dodatkowo może być powiększona o 1% za każdy rok trwania użytkowania wieczystego, licząc do dnia wydania decyzji o przekształceniu. W sumie nie może jednak przekroczyć 95%. Bonifikatę stosuje się na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości wtedy, gdy nie korzysta on z bonifikaty określonej w art. 4 ust. 8-10 ustawy.

Uchwała wymienia jeszcze inne warunki, które muszą być spełnione, by prezydent miasta mógł udzielić bonifikaty:

· nieruchomość musi być zabudowana i wykorzystywana wyłącznie na cel mieszkaniowy (§ 1 ust. 1),

· użytkownik wieczysty nie może zalegać ze zobowiązaniami pieniężnymi wobec m.st. Warszawy, związanymi z prawem użytkowania wieczystego stanowiącym przedmiot przekształcenia (§ 3 pkt 1),

· użytkownik wieczysty musi ponieść koszty związane z przekształceniem, w tym koszty wyceny rzeczoznawcy majątkowego (§ 3 pkt 2).

[b]Ponieważ czytelniczka wykorzystuje nieruchomość również na cele inne niż mieszkaniowe nie może skorzystać z bonifikaty przewidzianej w uchwale Rady m.st. Warszawy, która zastrzega wyłączność celu mieszkaniowego. [/b]

Nie może też skorzystać z bonifikaty ustawowej przewidzianej w art. 4 ust. 9 ponieważ uzyskała prawo użytkowania wieczystego po 5 grudnia 1990 r.

Czytelniczce pozostaje sprawdzić, czy może liczyć na upust przewidziany w przypadku zabytków lub z tytułu niskich dochodów w gospodarstwie domowym.

Warto zauważyć, że [b]warunki uprawniające do skorzystania z bonifikaty muszą być spełnione na dzień wydania decyzji o przekształceniu. Można więc wyrejestrować wcześniej firmę z domu i skorzystać z upustu[/b] przewidzianego w uchwale rady gminy. Trzeba jednak pamiętać, że nie będzie można zarejestrować jej tam powtórnie przed upływem 5 lat, licząc od dnia przekształcenia. W przeciwnym wypadku, zgodnie z art. 4 ust. 15 ustawy, organ udzielający bonifikaty, zażąda zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Upust trzeba zwrócić również w przypadku zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat, chyba że zbycie następuje na rzecz osoby bliskiej. Tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach organ może odstąpić od żądania zwrotu bonifikaty, lecz musi na to mieć zgodę wojewody, rady lub sejmiku.

[srodtytul] Zobacz też nasz poradnik: [link=http://www.rp.pl/temat/428102_Jak_przeksztalcic_uzytkowanie_wieczyste_we_wlasnosc.html]Jak przekształcić użytkowanie wieczyste we własność[/link][/srodtytul]

Matura i egzamin ósmoklasisty
Egzamin 8-klasisty: język polski. Odpowiedzi eksperta WSiP
Prawo rodzinne
Rozwód tam, gdzie ślub. Szybciej, bliżej domu i niedrogo
Nieruchomości
Czy dziecko może dostać grunt obciążony służebnością? Wyrok SN
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo