Właściciel lub użytkownik wieczysty, który dostrzegł budowę słupów, linii, rur czy kabli służących do przesyłu energii, gazu, wody, pary na swoim gruncie bądź nad lub pod jego powierzchnią nie powinien pozostać bezczynny.
Tolerowanie przez długi czas ich obecności, brak sprzeciwu w przypadku budowy czy konserwacji urządzeń może doprowadzić do nabycia przez „budowniczych" tytułu prawnego do korzystania z urządzeń na cudzym gruncie. Dlatego, w razie zaistnienia takich sytuacji zalecane jest podjęcie natychmiastowej reakcji. Właściciel lub użytkownik wieczysty gruntu ma do wyboru dość szeroki wachlarz roszczeń zmierzających do unicestwienia budowy urządzeń bądź uregulowania sposobu korzystania z nich.
W razie rozpoczęcia budowy urządzeń właścicielowi gruntu przysługuje przede wszystkim roszczenie o wydanie zajętego pod budowę gruntu, zwane roszczeniem windykacyjnym. Przy pomocy tego roszczenia, uregulowanego w art. 222 §1 kodeksu cywilnego, właściciel może odzyskać faktyczne władztwo nad gruntem w drodze usunięcia cudzych urządzeń z jego powierzchni. Dodatkowo, w przypadku wyrządzenia szkody na skutek budowy tych urządzeń, poszkodowany właściciel, użytkownik wieczysty lub posiadacz zależny gruntu może żądać naprawienia szkody od tego, kto tę szkodę wyrządził.
Opierając podstawę żądania na art. 415 kodeksu cywilnego właściciel musi liczyć się z udowodnieniem zdarzenia wyrządzającego szkodę, wysokości szkody oraz adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy tym zdarzeniem a szkodą. Nie można wykluczyć również sytuacji, że wartość urządzeń wybudowanych na lub pod powierzchnią gruntu znacznie przekroczy wartość tego gruntu.
W takiej sytuacji, stosownie do art. 231 § 2 kodeksu cywilnego właścicielowi będzie przysługiwało żądanie wykupu gruntu przez tego, kto takie urządzenie wybudował. Natomiast, gdy właścicielowi nie przeszkadzają wybudowane urządzenia służące do przesyłu energii, gazu, wody czy pary, lecz zależy mu jedynie na uregulowaniu sposobu korzystania z tych urządzeń, może żądać ustanowienia na gruncie odpowiedniej służebności.
