Prawo budowlane: Taniej rozebrać niż zalegalizować samowolę budowlaną

Za samowolne przebudowanie garażu na warsztat trzeba zapłacić 375 tys. zł.

Aktualizacja: 14.09.2016 08:33 Publikacja: 13.09.2016 17:27

Prawo budowlane: Taniej rozebrać niż zalegalizować samowolę budowlaną

Foto: 123RF

Ryszard O., który bez pozwolenia na budowę przerobił garaż na lakiernię samochodową, będzie musiał zapłacić 375 tys. zł opłaty legalizacyjnej. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zapadł 9 września.

Stan faktyczny

Po wszczęciu (w 2008 r.) postępowania w sprawie robót budowlanych prowadzonych przez Ryszarda O. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego (PINB) ustalił, że inwestor dokonał przebudowy garażu bez stosownego pozwolenia.

Prace polegały na rozebraniu pierwotnego budynku i wzniesieniu nowego i większego, w którym zamontowano kabinę lakierniczą. Po dokonaniu tych ustaleń PINB nakazał rozebranie samowoli. Następnie, po dostarczeniu przez Ryszarda O. wszystkich wymaganych przepisami dokumentów, swoją pierwotną decyzję zmienił w ten sposób, że orzekł o legalizacji samowoli, ustalając jednocześnie opłatę legalizacyjną w wysokości 375 tys. zł.

W uzasadnieniu tej decyzji PINB wskazał, że wykonany bez pozwolenia obiekt należy zakwalifikować do kategorii XVII załącznika do ustawy– Prawo budowlane obejmującej budynki handlu, gastronomii i usług, jak m.in.: centra handlowe, warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe, garaże powyżej dwóch stanowisk, budynki dworcowe i inne w nim wymienione.

A skoro tak, to zgodnie z wzorem zawartym w art. 59f prawa budowlanego (wysokość opłaty legalizacyjnej oblicza się jako stawka opłaty (S) x współczynnik kategorii obiektu budowlanego (K) x współczynnik wielkości obiektu (W). Opłata w tym konkretnym przypadku wynosi właśnie 375 tys. zł (25 000 zł x 15 x 1 = 375 000).

Ryszard O. decyzję ustalającą wysokość opłaty legalizacyjnej bezskutecznie skarżył do WSA w Gorzowie Wielkopolskim (wyrok z 13 sierpnia 2014 r., sygn. II SA/Go 446/14), a następnie złożył skargę kasacyjną do NSA.

Sądy obu instancji doszły do wniosku, że opłata legalizacyjna została nałożona prawidłowo, a w konsekwencji skargi Ryszarda O. nie zasługują na uwzględnienie.

Kasacja oddalona

– Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozostawia wątpliwości, że w wybudowanym samowolnie budynku została zamontowana kabina lakiernicza – uzasadniał Grzegorz Czerwiński, sędzia NSA. – I to jest wystarczający powód do zakwalifikowania budynku do kategorii XVII i wyliczenia opłaty legalizacyjnej zgodnie z przepisami prawa budowlanego – wskazywał sędzia.

Jednocześnie NSA zwrócił uwagę na problem ustalenia przez ustawodawcę opłat legalizacyjnych bardzo często przewyższających wartość dokonanej samowolnie inwestycji.

– Taka sytuacja mija się z celem legalizacji wybudowanego bez pozwolenia obiektu – wskazywał sędzia Czerwiński. I dodał, że NSA kierował w sprawie opłat legalizacyjnych wnioski do Trybunału Konstytucyjnego.

– Ten uznał jednak, że ich ustalenie na tak niebotycznym poziomie mieści się w kompetencjach ustawodawcy – wskazywał Grzegorz Czerwiński.

Sąd kasacyjny wskazał także, że po ostatnich nowelizacjach prawa budowlanego jest szansa, że opłaty te będą niższe. Organy bowiem zyskały możliwość ich miarkowania zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej.

– Powinny one jednak zostać zmienione w takim duchu jak kary za wycinkę drzew bez zezwolenia – wskazywał sędzia Czerwiński.

sygn. aktII OSK 3019/14

Opinia:

Mariusz Filipek, radca prawny w Kancelarii Prawnej Filipek & Kamiński sp. kom.

Legalizacja samowoli budowlanej jest prawem inwestora, a nie jego obowiązkiem i to od niego w głównej mierze zależy czy z tego prawa skorzysta. Zaś opłata legalizacyjna jest warunkiem zalegalizowania samowolnie postawionego obiektu budowlanego. Powinna być uiszczona przez aktualnego właściciela obiektu budowlanego, gdyż to on jest zainteresowany tym, aby obiekt ten nie został rozebrany. Gdyby przyjąć, że opłatę legalizacyjną ma zawsze wnosić sprawca samowoli, to mogłoby spowodować, że aktualny właściciel nie ma możliwości jej zalegalizowania. Opłata legalizacyjna nie podlega egzekucji. Jej nieuiszczenie w terminie prowadzi do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu wzniesionego bez pozwolenia.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara