Zamarzło wino i morze

Współcześni astronomowie i matematycy już skorzystali ze średniowiecznych tekstów arabskich, teraz to samo zdarza się klimatologom - średniowieczne teksty arabskie pomogą w badaniu zmian klimatu na przestrzeni wieków

Publikacja: 03.03.2012 00:01

Zamarzło wino i morze

Foto: AFP

Zespół dra Fernando Dominguez-Castro z Uniwersytetu Ekstramadury analizował arabskie teksty z lat 816 - 1009 zawierające wzmianki o klimacie Bagdadu w tym okresie. Naukowcy wyróżnili czternaście okresów wyjątkowego ochłodzenia w tym czasie. Taki rzeczywisty obraz klimatyczny bardzo pomoże w tworzeniu komputerowych modeli klimatycznych, pokaże, na ile są one zbliżone do rzeczywistości. Wyniki tych prac publikuje pismo „Weather".

Pod koniec I tysiąclecia naszej ery medycyna i astronomia  w świecie arabskim osiągnęły niebywale wysoki poziom. Ówcześni uczeni mieli zwyczaj systematycznego notowania tego, co zaobserwowali. Wiele z tych pism przetrwało. Dzięki porównaniu ich treści z dokumentami pisanymi innych cywilizacji, uczeni arabscy ustalili, że szybkość obrotu Ziemi ulega zmianom.

Wśród notatek sporządzanych przez uczonych, są również takie, które z pozoru wydają się błahe, ale wcale takimi nie są. Na przykład, ktoś zanotował, że nie było co pić podczas uczty, a inny, że statki w porcie zostały zablokowane - w pierwszym przypadku zamarzło wino, w drugim - morze.

Wzmianki o zjawiskach meteorologicznych spotyka się w tekstach politycznych, religijnych a także w notatkach o charakterze handlowym.

Współcześni klimatolodzy czerpią informacje o klimacie, temperaturze w minionych okresach z danych dendrochronologicznych (badanie rocznych przyrostów drzew), z analizy obumarłych partii raf koralowych, z próbek pobieranych z głębokich warstw lodowców. Na ich podstawie powstaje ogólny obraz zmian klimatu w ciągu stuleci i tysiącleci. Ale nie dla wszystkich rejonów globu takie dane są dostępne, dlatego informacje pochodzące bezpośrednio od ludzi żyjących w minionych latach są tak bardzo cenne.

Na podstawie żadnych wierceń ani analiz dendrochronologicznych nie udałoby się ustalić, że w 908 roku w Bagdadzie leżał śnieg gruby na cztery palce, a rok później połamały się palmy pod ciężarem śniegu. Informacje te nie są oczywiście precyzyjne, nie znano termometrów, temperaturę określano według skutków, jakie powodowała, na przykład, „zamarzł ocet".

Nauka
Rak i ryba. Czy mogą nam pomóc usunąć mikroplastik ze środowiska?
Materiał Promocyjny
Bank Pekao S.A. uruchomił nową usługę doradztwa inwestycyjnego
Nauka
Niezwykłe znalezisko na Hawajach. Z jądra Ziemi wyciekają złoto i inne cenne metale
Nauka
Rośliny „słyszą” owady? Zaskakujące wyniki badań
Materiał Partnera
Czy przyszli lekarze chcą wyjechać z Polski? Oto najnowsze badania UW
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Nauka
Naukowcy zbadali setki narzędzi Azteków. Ujawniły zaskakujący trop
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont