Reklama
Rozwiń

Przełomowe odkrycie naukowców. Zmienia nasz obraz neandertalczyków

Neandertalczycy już około 125 tys. lat temu praktykowali wyszukany sposób przetwarzania żywności poprzez wytapianie tłuszczu z rozkruszonych kości zwierzęcych – dowodzą naukowcy na podstawie analizy znalezisk archeologicznych w Niemczech.

Publikacja: 07.07.2025 16:04

Nowe badania dowodzą, że neandertalczycy wytapiali tłuszcz z rozbitych kości zwierząt / zdjęcie ilus

Nowe badania dowodzą, że neandertalczycy wytapiali tłuszcz z rozbitych kości zwierząt / zdjęcie ilustracyjne

Foto: Anton Chalakov / Adobe Stock

Badanie prowadzili archeolodzy z MONREPOS – Centrum Badań Archeologicznych i Muzeum Ewolucji Zachowań Człowieka, Centrum Archeologii Leibniza (LEIZA) i Uniwersytetu w Lejdzie we współpracy z Państwowym Urzędem ds. Ochrony Zabytków i Archeologii Saksonii-Anhalt. Wyniki zostały opublikowane 2 lipca w czasopiśmie naukowym „Science Advances”. Poświęcony im został również specjalny komunikat z 2 lipca zamieszczony na stronie internetowej LEIZA.

Neandertalczycy już 125 tys. lat temu potrafili wytapiać tłuszcz z kości zwierząt

Wykopaliska archeologiczne, które doprowadziły do odkryć, miały miejsce na stanowisku Neumark-Nord 2 w pobliżu miasta Halle w Saksonii-Anhalt, w środkowych Niemczech. Stanowisko znajdowało się nieopodal krawędzi płytkiego zbiornika wodnego i zostało wykopane w latach 2004-2009. Całe stanowisko Neumark-Nord o powierzchni ok. 30 ha zostało natomiast odkryte już w latach 80. XX wieku przez archeologa Dietricha Manię.

Czytaj więcej

Magma rozrywa kontynent afrykański? Przełomowe badania naukowców

Znaleziska z tego rejonu, datowane na ok. 125 tys. lat temu, były wyjątkowo dobrze zachowane. Dzięki temu archeologom udało się wydobyć ponad 120 tys. maleńkich fragmentów kości i ponad 16 tys. narzędzi krzemiennych i innych artefaktów. Większości odkryć dokonano na ograniczonym obszarze o powierzchni zaledwie 50 mkw.

Naukowcy przeprowadzili analizę odnalezionych artefaktów. Ponadto natrafili na dowody użycia ognia. Wszystko to razem wskazuje na wysoce rozwinięty i celowy sposób pracy neandertalczyków, wymagający starannego planowania działań i zasobów.

„Fabryka tłuszczu” neandertalczyków sposobem na walkę z zatruciem białkowym?

Archeolodzy w swoich badaniach dowodzą, że neandertalczycy nie tylko rozłupywali kości zwierząt w celu uzyskania dostępu do szpiku, ale rozbijali na drobne fragmenty i gotowali kości dużych ssaków, aby uzyskać z nich tłuszcz kostny bogaty w składniki odżywcze. Robili to poprzez podgrzewanie fragmentów w wodzie.

Naukowcy odnaleźli dowody na to, że neandertalczycy prowadzili rodzaj prehistorycznej „fabryki tłuszczu” na wybranym specjalnie w tym celu brzegu jeziora. Systematycznie przetwarzali w niej kości co najmniej 172 dużych ssaków takich jak m.in. jelenie, konie i tury.

Fakt, że neandertalczycy potrafili wydobywać tłuszcz z kości zwierząt, mógł – zdaniem naukowców –  pomóc im ochronić się przed śmiertelną chorobą znaną jako zatrucie białkowe. Dochodzi do niego w wyniku spożywania zbyt dużej ilości białka przy jednoczesnym braku lub zbyt małej dawce tłuszczów i węglowodanów. Neandertalczycy, których dieta opierała się przede wszystkim na mięsie, byli szczególnie narażeni na zatrucie białkowe.

Czytaj więcej

Ważne odkrycie archeologów w Egipcie. Odsłonięto zaginione miasto

Odkrycie „fabryki tłuszczu” zmienia nasz obraz neandertalczyków

Nowe odkrycie archeologów zmienia zasadniczo dotychczasowe rozumienie strategii żywieniowych neandertalczyków, a także ich zdolności adaptacyjnych i strategii przetrwania. O dziesiątki tysięcy lat wstecz przesuwa umiejętność zastosowania intensyfikacji zasobów, czyli uzyskiwania większej użyteczności z dostępnych materiałów, ich lepszego i pełniejszego wykorzystania. Do tej pory pojawienie się tej umiejętności datowano na 28 tys. lat temu. Teraz okazuje się, że posiadali ją już neandertalczycy i to dzięki niej potrafili planować z wyprzedzeniem, wydajnie przetwarzać żywność i w wyszukany sposób wykorzystywać środowisko, w którym żyli.

- To było intensywne, zorganizowane i strategiczne. Neandertalczycy postępowali z wielką ostrożnością – od polowania i transportu zwłok po zbieranie tłuszczu w wyznaczonym miejscu. Wiedzieli o wysokiej wartości odżywczej tłuszczu i rozumieli, jak uzyskać do niego efektywny dostęp. Prawdopodobnie składali poszczególne części ciała w chronionych miejscach, aby później można je było zabrać do jeziora w celu zebrania tłuszczu – wyjaśnił Lutz Kindler, archeolog kierujący opisywanymi badaniami, cytowany w komunikacie LEIZA.  

Badanie prowadzili archeolodzy z MONREPOS – Centrum Badań Archeologicznych i Muzeum Ewolucji Zachowań Człowieka, Centrum Archeologii Leibniza (LEIZA) i Uniwersytetu w Lejdzie we współpracy z Państwowym Urzędem ds. Ochrony Zabytków i Archeologii Saksonii-Anhalt. Wyniki zostały opublikowane 2 lipca w czasopiśmie naukowym „Science Advances”. Poświęcony im został również specjalny komunikat z 2 lipca zamieszczony na stronie internetowej LEIZA.

Neandertalczycy już 125 tys. lat temu potrafili wytapiać tłuszcz z kości zwierząt

Pozostało jeszcze 89% artykułu
Nauka
Magma rozrywa kontynent afrykański? Przełomowe badania naukowców
Nauka
Alkohol, nikotyna, narkotyki wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Między wolnością a reglamentacją
Nauka
Naukowcy testują nowy sposób walki z superbakteriami. Skład tabletek może zaskoczyć
Materiał Partnera
Wielkie nieobecne. Kobiety we władzach spółek
Materiał Partnera
Oszukują i rozdają nagrody. Tego (na pewno!) nie wiesz o storczykach