Poligamia bardziej sprzyja mężczyznom

Każdy zdrowy mężczyzna za zgodą pierwszej żony miał obowiązek, w miarę możliwości finansowych, przyjąć pod swój dach kolejne kobiety. Ale wieczory spędzał tylko z jedną z nich. Dla każdej był zarezerwowany inny dzień tygodnia lub miesiąca.

W ten sposób jeszcze 120 lat temu wyglądało życie członków Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, mormonów. Jego założyciel i przywódca Joseph Smith Junior miał ponoć ożenić się z 33 kobietami. Kilka z nich było jeszcze niepełnoletnich.

W 1890 roku Kościół mormonów oficjalnie wycofał się z praktykowania wielożeństwa. Stało się to niedługo po tym, jak amerykański Kongres uznał poligamię za nielegalną.

Dzisiejsi naukowcy zajęli się badaniem wygasłej tradycji tej społeczności i doszli do ciekawych wniosków. Ustalili, że o ile poligamiczni mężczyźni mieli liczne potomstwo, o tyle praktyka posiadania kilku żon (a więc wielu partnerek seksualnych) przynosiła odwrotny efekt u kobiet. Wraz z powiększeniem się rodziny o kolejną żonę topniała liczba dzieci przypadająca na jedną połowicę.

– Innymi słowy im więcej żon posiada mężczyzna, tym każda z osobna ma z nim mniej potomstwa – tłumaczy prof. Michael Wade, biolog z Uniwersytetu Indiana w Bloomington, autor badań. – Oznacza to, że z ewolucyjnego punktu widzenia poligamia służy mężczyznom, mniej sprzyja kobietom.

Wyniki prac jego zespołu zostały opublikowane w "Evolution and Human Behavior".

Nieprzypadkowo naukowcy wzięli pod lupę mormonów. Jak przyznaje prof. Wade, stanowią oni bardzo wdzięczny podmiot badań. Po pierwsze dlatego, że ich społeczność dysponuje archiwami, w których zostały zgromadzone niezwykle precyzyjne dane genealogiczne. Po drugie, są rzadkim przykładem zbiorowości ludzkiej, której członkowie radykalnie zmienili swoje obyczaje seksualne. Co ważne, przejściu z poligamii do monogamii nie towarzyszyła żadna inna istotna zmiana. Mormoni pozostali w miejscu swojego zamieszkania (główna siedziba Kościoła znajduje się w Salt Lake City w stanie Utah) czy utrzymywali tę samą dietę.

Efekty wycofania się z praktykowania wielożeństwa szybko stały się widoczne. O ile wśród żonatych mężczyzn urodzonych w roku 1833 prawie co piąty miał wiele żon, o tyle kilka dekad później mniej niż 1 proc. było w związkach poligamicznych.

Amerykańscy naukowcy postanowili dowiedzieć się, w jaki sposób zmiana ta odbiła się na presji ewolucyjnej wśród mormońskich kobiet i mężczyzn, zwłaszcza w strefie selekcji seksualnej. Chodzi o rywalizację między przedstawicielami tej samej płci o potencjalnego partnera czy partnerkę. To właśnie ta presja wyjaśnia istnienie u samca pawia niezwykle barwnego i efektownego ogona.

Wśród ludzi poligamia jeszcze bardziej zaostrza proces selekcji seksualnej. W końcu, jak wynika ze statystyki, na każdego mężczyznę związanego z pięcioma kobietami przypada czterech, którzy nie mają żadnej partnerki. W efekcie poligynia (małżeństwo jednego mężczyzny z wieloma kobietami) dzieli przedstawicieli płci brzydkiej na dwie grupy: tych, którzy mają dużą liczbę potomstwa, i tych, którzy nie mają go w ogóle.

– Im większa jest ta różnica, tym silniejsza selekcja – komentuje prof. Wade.