Kto pierwszy do szalupy

Kobiety mają mniejsze szanse na uratowanie się z katastrofy morskiej niż mężczyźni

Publikacja: 25.10.2012 16:11

Wrak Costa Concordii

Wrak Costa Concordii

Foto: AFP

Szwedzcy naukowcy, Mikael Elinder i Oscar Erixson z Uniwersytetu w Uppsali zbadali przypadki ponad 15 tys. osób, które przeżyły 18 morskich katastrof w latach 1852 - 2011. Chodziło o przypadki katastrof "pewnych", w czasie których na dno szły statki z wiarygodną listą załogi i pasażerów, znanych z imienia i nazwiska. Nie brali pod uwagę przypadków zatonięć przepełnionych ponad wszelkie granice promów pływających po wodach Indonezji czy koło wybrzeży Afryki.

- Reguła, według której kobiety i dzieci pierwsze zajmują miejsca w szalupach ratunkowych, jest mitem. Statystyczny mężczyzna znajdujący się na pokładzie w czasie katastrofy zajmuje się przede wszystkim ratowaniem własnej skóry - uważa dr Mikael Elinder.

Włożyć między bajki

Z analizy dokonanej przez naukowców z Uppsali wynika, że katastrofa "Titanica" w 1912 roku, którą przeżyło 70 proc. kobiet i dzieci, a tylko 20 proc. mężczyzn, jest wyjątkiem od reguły. Drugim podobnym przypadkiem, gdzie przeżyło więcej pań niż panów, wskazanym przez szwedzkich naukowców, jest katastrofa brytyjskiego transportowca "Birkenhead" u wybrzeży Afryki na Oceanie Indyjskim w 1852 roku, przewoził on żołnierzy wraz z rodzinami, żonami i dziećmi.

Oprócz dwóch wyżej wymienionych przypadków, spośród pozostałych 16 analizowanych katastrof, w 11 przewaga uratowanych mężczyzn jest wyraźna, w 5 niezbyt wyraźnie zaznaczona.

Zatonięcie transportowca "Birkenhead" to pierwszy udokumentowany przypadek, gdy kapitan (Alexander Seton) nakazał umieścić w szalupach w pierwszej kolejności kobiety i dzieci; gdy kadłub zaczął szybko zanurzać się w wodach pełnych rekinów, kapitan wydał komendę: "Baczność!" Heroizm dowódcy uczcił wierszem Rudyard Kipling.

Jednak w brytyjskiej tradycji przywilej pierwszeństwa ewakuacji ze statku nie dotyczył wszystkich kobiet w jednakowym stopniu, rzeczywiste pierwszeństwo miały białe kobiety z wysokich warstw społecznych, dlatego z katastrofy brytyjskiego transportowca wiozącego imigrantów, który zatonął koło Plymouth w 1865 roku, nie ocalała żadna kobieta.

Japończycy, na równi z Brytyjczykami związani z morzem, nigdy nie stosowali zasady pierwszeństwa dla kobiet i dzieci podczas ewakuacji statków, prawdopodobnie ma to związek z tradycja buddyjską, według której wszyscy ludzie są równi wobec losu.

Nie w XIX wieku, ale teraz

Badacze z Uppsali wskazują, że szanse kobiet i dzieci na uratowanie rosną, gdy podczas katastrofy pada wyraźny rozkaz kapitana o pierwszeństwie dla nich w kolejce do szalup; na "Titanicu" ten wyrazny rozkaz wielu oficerów egzekwowało strzelając do niesubordynowanych mężczyzn.

Jednak, jak pokazują badania, zdarza się, że kapitan i jego załoga również starają się zajmować uprzywilejowaną pozycję w drodze do środków ratunkowych. Ostatni taki, może najbardziej spektakularny przypadek, miał miejsce 13 stycznia podczas katastrofy promu "Costa Concordia" z 3216 pasażerami i 1013 członkami załogi: kapitana Francesco Schettino i pierwszego oficera aresztowano dwa dni pózniej pod zarzutem porzucenia statku przed ewakuacją wszystkich pasażerów.

- Biorąc pod uwagę wyniki naszych badań, takie zachowanie kapitana Concordii jest wprawdzie naganne, ale nie kuriozalne. Oprócz "Titanica" i "Birkenheada", w przypadku 16 pozostałych studiowanych przez nas katastrof, tylko 9 kapitanów poszło na dno wraz ze swoimi statkami - podkreśla dr Oscar Erixson.

Szwedzcy naukowcy, Mikael Elinder i Oscar Erixson z Uniwersytetu w Uppsali zbadali przypadki ponad 15 tys. osób, które przeżyły 18 morskich katastrof w latach 1852 - 2011. Chodziło o przypadki katastrof "pewnych", w czasie których na dno szły statki z wiarygodną listą załogi i pasażerów, znanych z imienia i nazwiska. Nie brali pod uwagę przypadków zatonięć przepełnionych ponad wszelkie granice promów pływających po wodach Indonezji czy koło wybrzeży Afryki.

Pozostało 85% artykułu
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań