Zarabiałeś? Wnioskuj o przeliczenie

Jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę z art. 24 lub 184, dana osoba podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość świadczenia ulega ponownemu ustaleniu na zasadach określonych w art. 108 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=45145DA139EDBC4594274DA37A728344?id=172511]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link].

Świadczenie powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia składek z uwzględnieniem ich waloryzacji zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu, od którego ustalono prawo do emerytury, do dnia poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o przeliczenie, przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia tego wniosku.

[b]Podstawę do obliczenia zwiększenia emerytury stanowi kwota składek zewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o jej ponowne ustalenie.[/b]

[b]Inaczej, gdy w grę wchodzi przeliczenie emerytury pochodzącej z II filara. W tym wypadku liczy się to, ile aktualnie jest środków na koncie danej osoby w OFE[/b] – liczą się środki zgromadzone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury. Te środki należy podzielić przez średnie dalsze trwanie życia w dniu złożenia wniosku o przeliczenie.

Gdyby się okazało, że po przeliczeniu część z II filara jest niższa niż dotychczas przyznana, to wypłaca się ją w dotychczasowej wysokości. Te zasady określa art. 25 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E3FBEA890D717DD0560F5E86DBEA6D4E?id=293641]ustawy o emeryturach kapitałowych[/link].

Prześledźmy ten mechanizm przeliczania na przykładzie. Zaznaczmy, że jest on uproszczony, to znaczy nie uwzględnia waloryzacji składek na koncie w ZUS oraz płynności stanu konta w OFE.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pani Elwira w marcu 2009 r. ukończyła 60 lat i otrzymała emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym liczoną w całości według nowych zasad. Pozostała bowiem członkiem OFE. Zgromadziła tam dostateczna liczbę środków, co pozwoliło na wypłatę emerytury zarówno z I, jak i II filara.

Przyjmijmy, że otrzymuje 900 zł z I filara i 30 zł okresowej emerytury kapitałowej z II filara. Razem ZUS wypłaca jej 930 zł. Pani Elwira nieprzerwanie pracuje i zarabia 1500 zł miesięcznie.

W związku z końcem roku kalendarzowego 2009 wystąpiła w styczniu 2010 r. o przeliczenie emerytury. Od czasu przejścia na emeryturę pracodawca przekazał za panią Elwirę składki emerytalne na konto w ZUS (12,22 proc. podstawy wymiaru) i na OFE (7,3 proc. podstawy wymiaru), czyli:

– na konto w ZUS: 183,3 zł x 10 miesięcy = 1833 zł

– na konto w OFE: 109,5 zł x 10 miesięcy = 1095 zł.

[b]Przeliczenie części składek z I filara[/b]

Kwotę składek, która wpłynęła na konto w ZUS od czasu przyznania emerytury, należy podzielić przez średnie dalsze trwanie życia pani Elwiry – czyli dla osoby w wieku 60 lat i 10 miesięcy, czyli 240,1 (zgodnie z tablicami obowiązującymi do 31 marca 2010 r.).

Nowe składki w ZUS/ średnie dalsze trwanie życia = 1833 zł / 240,1 = 7,63 zł

[b]Przeliczenie części z II filara[/b]

Kwotę środków zgromadzonych w OFE na ostatni dzień miesiąca poprzedzający miesiąc zgłoszenia wniosku dzielimy przez średnie dalsze trwanie życia wnioskodawcy.

Kwotę środków zgromadzonych w OFE na dzień 31 grudnia 2009 r. dzielimy więc przez średnie dalsze trwanie życia pani Elwiry.

Załóżmy, że w chwili przyznawania emerytury na koncie pani Elwiry w OFE było 7359 zł. Dla uproszczenia przyjmijmy również, że kwota środków tam zgromadzonych zmieniała się wyłącznie z powodu podjęcia wypłaty emerytury z II filara i napływu nowych składek. W takim razie obecnie na koncie w OFE powinno być:

Środki zgromadzone do przyznania emerytury – środki przeznaczone na wypłatę emerytury z II filara + nowe składki emerytalne na II filar = 7359 zł – (30 zł x 10 miesięcy + 1095 zł) = 8154 zł

Środki w OFE / średnie dalsze trwanie życia = 8154 zł / 240,1 = 33,96 zł

Emerytura po przeliczeniu = dotychczasowa emerytura z I filara + przeliczenie części składek z I filara + przeliczona część emerytury z II filara = 900 zł +7,63 zł + 33,96 zł = 941,59 zł

Na tej operacji pani Elwira zyska więc 11,59 zł miesięcznie. Część emerytury z I filara wyniesie 907,63 zł, a z II filara 33,96 zł.[/ramka]

[srodtytul]Płynne środki w OFE[/srodtytul]

Warto zwrócić uwagę, że wysokość środków zgromadzonych w OFE może się wahać w zależności od wyników finansowych, które osiąga. Ich wartość może być więc w danym momencie wyższa lub niższa, niż wskazywałyby na to kwoty odprowadzanych składek. Jeśli okazałoby się, że OFE zanotowało spadki, to może się okazać, że pomimo wpłacania nowych składek na koncie w OFE jest mniej środków niż w chwili przyznawania emerytury.

W takim wypadku znajdzie zastosowanie art. 25 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E3FBEA890D717DD0560F5E86DBEA6D4E?id=293641]ustawy o emeryturach kapitałowych[/link], czyli zasada, że gdy z podzielenia kwoty podanej przez fundusz przez średnie dalsze trwanie życia wnioskodawcy wynika, że emerytura z II filara byłaby niższa od dotychczasowej, to wypłaca się ją w dotychczasowej wysokości.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Przyjmijmy, że fundusz, w którym uczestniczy pani Elwira, poniósł duże straty i aktualnie na jej koncie w OFE jest 7000 zł.

Przeliczona emerytura z II filara wyniosłaby więc: Środki w OFE/ średnie dalsze trwanie życia = 7000 zł / 240,1 = 29,15 zł.

Jest więc ona niższa od aktualnie pobieranej, więc emerytura z II filara pozostanie na dotychczasowym poziomie. Zmianie ulegnie tylko część z I filara.

Pani Elwira otrzyma zatem:

900 zł + 7,63 zł + 30 zł = 937,63 zł.[/ramka]