Kiedy i gdzie składać wniosek o stypendium socjalne

Tam są podane terminy przyjmowania i rozpatrywania wniosków, wzory zaświadczeń itp. Regulamin jednak nie może zawierać przepisów niezgodnych z prawem o szkolnictwie wyższym i kodeksem postępowania administracyjnego.

Zarówno stypendium socjalne, jak i rektora przyznawane jest na wniosek studenta. Należy go złożyć do organu wskazanego w regulaminie przyznawania świadczeń stypendialnych. Zwykle jest nim komisja stypendialna utworzona przy katedrze, wydziale czy instytucie, ale może być też dziekan, a w przypadku stypendium rektora – sekretariat wydziału.

Wniosek powinien zawierać wymagane załączniki, np. zaświadczenia o dochodach czy dokumenty potwierdzające osiągnięcia naukowe. Uczelnia jednak jest zobowiązana przyjąć wniosek, nawet jeśli nie zawiera wszystkich wymaganych załączników. W przypadku wniosku niepełnego powinna wezwać studenta do jego uzupełnienia. Wynika to z kodeksu postępowania administracyjnego. Na uzupełnienie dokumentów student ma siedem dni.

Jeśli uczelnia odrzuci niekompletny wniosek i nie poprosi o jego uzupełnienie, wnioskodawca może poskarżyć się do właściwego sądu administracyjnego na bezczynność uczelni. Dlatego wniosek warto składać za potwierdzeniem odbioru. Potwierdzenie powinno zawierać datę i czytelny podpis osoby przyjmującej lub pieczątkę wpłynęło.

Jest to o tyle ważne, że studenci coraz częściej kwestionują decyzje komisji, a sprawy trafiają do sądów. Wówczas zaś ważny jest każdy dowód. Ponadto ustalone w uczelnianych regulaminach przyznawania pomocy materialnej terminy składania wniosków mają jedynie charakter porządkowy (instrukcyjny).

Są one uzasadnione względami organizacyjnymi. Student może jednak złożyć wniosek po terminie i uczelnia nie może odmówić przyznania mu stypendium z tego powodu, jeżeli spełnił pozostałe kryteria uprawniające go do jego otrzymania.

Czego uczelnia nie może wymagać

Jak wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli oraz danych Parlamentu Studentów RP, wiele uczelni stawia studentom dodatkowe, niewynikające z ustawy wymagania. Na przykład uzależnia przyznanie stypendium od zadeklarowania udziału w dodatkowych zajęciach albo wstrzymuje jego wypłatę z powodu zalegania z opłatami za czesne czy akademik.

Tymczasem, co potwierdza resort nauki i szkolnictwa wyższego, pomocy materialnej nie można uzależnić od kryteriów innych niż wskazane w ustawie, np. od udziału w zajęciach, zapłaty czesnego itp. Student może wyrazić zgodę na zaliczanie stypendium na poczet czesnego lub innych zobowiązań, ale nie wcześniej niż po otrzymaniu decyzji przyznającej świadczenie.

Stypendium nie może być również wypłacane w formie rzeczowej. Wszystkie świadczenia pomocy materialnej powinny być przyznawane w formie pieniężnej. Oznacza to, że stypendia nie mogą być przyznawane w formie bonów żywieniowych, posiłków wykupionych w stołówce studenckiej lub pomocy w formie rzeczowej.

Zaskarżanie decyzji

Większość uczelni po prostu informuje studentów o tym, że otrzymali stypendium w sposób zwyczajowo przyjęty, np. poprzez wywieszenie listy z numerem albumu i informacją: przyznane lub nieprzyznane.

Tymczasem zgodnie z prawem, do decyzji podjętych przez organ uczelni w indywidualnych sprawach studenckich, a taką jest przyznanie stypendium, stosuje się kodeks postępowania administracyjnego. Stypendium socjalne przyznaje bowiem kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej, czyli zwykle dziekan.

Zgodnie z interpretacją ministerstwa akt indywidualny, jakim jest decyzja o przyznaniu stypendium, powinien zapaść w trybie i formie zapewniających studentowi gwarancje procesowe przewidziane w kodeksie.

Taką decyzję można zaskarżyć w terminie 14 dni od jej otrzymania do II instancji, czyli rektora (jeśli nie ma komisji stypendialnej), lub odwoławczej komisji stypendialnej, a następnie do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Z tym, że w przypadku decyzji rektora w sprawie stypendium dla najlepszych studentów przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Dlatego studenci mają pełne prawo wnioskować o pisemną i uzasadnioną decyzję w sprawie stypendium, także naukowego.

Pomoc tylko na jednym kierunku

Student studiujący równocześnie na kilku kierunkach studiów może otrzymywać stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, zapomogę, stypendium rektora dla najlepszych studentów i stypendium ministra tylko na jednym, wskazanym przez siebie kierunku.

Studenci muszą złożyć oświadczenie o niepobieraniu świadczeń pomocy materialnej na więcej niż jednym kierunku. Uczelnie będą mogły sprawdzić jego prawdziwość w uruchomionym od 1 października elektronicznym rejestrze. Jednakże osoby studiujące na dwóch kierunkach mogą zdecydować, że stypendium socjalne pobierają na jednym, a rektora – na drugim.