Przewłaszczenie możliwe także za darmo

Czy najemca może bez zapłaty uzyskać mieszkanie zakładowe od spółdzielni? Wielu prawników uważa, że to możliwe. Szkopuł w tym, że byłoby to sprzeczne z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował tanie przekształcenia

Aktualizacja: 15.09.2009 07:59 Publikacja: 15.09.2009 01:12

W PRL budowano domy nie przejmując się własnością gruntów

W PRL budowano domy nie przejmując się własnością gruntów

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Wiele spółdzielni mieszkaniowych dysponuje lokalami zakładowymi. Przed laty dostawały je często za darmo od prywatyzowanych lub upadających firm oraz instytucji państwowych.

Do rzecznika praw obywatelskich napływają skargi od najemców tych lokali. Złożyli oni wnioski o wykup, a spółdzielnie nie chcą ich uwzględniać, powołując się na wyrok TK (sygn. K 64/07).

– Po tym orzeczeniu w przepisach jest luka. Nie wiemy, ile takie mieszkanie powinno kosztować – uważa Ewa Janik, prezes spółdzielni mieszkaniowej „Zacisze” w Małkini. Do „Zacisza” wpłynęły 72 wnioski, nie zrealizowano 15 z nich.

Z kolei w jednej z puławskich spółdzielni mieszkaniowych na 100 wniosków załatwiono tylko połowę.

[srodtytul]Za ile wykup[/srodtytul]

Przez ostatnie dwa lata najemcy w blokach przekazanych za darmo spółdzielniom mogli nabyć zajmowane mieszkanie po spłacie tylko nakładów poczynionych przez spółdzielnię na budynek (w części przypadającej na lokal), a więc na bardzo atrakcyjnych zasadach. W lipcu br. zapadł wyrok TK, który zabrał im tę możliwość. Konkretnie uznał za niezgodny z konstytucją art. 48 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169950]ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych[/link] (u.s.m.), dotyczący warunków nabycia takich lokali.

– Art. 48 ust. 1 u.s.m. daje jednak nadal najemcom prawo ubiegania się o wykup mieszkania – uważa Kamila Dołowska z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. – Nie ma tylko uregulowań dotyczących strony finansowej tego przewłaszczenia. I tu się rodzą pytania, ile może żądać spółdzielnia od najemców za wykup i czy może to być cena rynkowa.

[srodtytul]Wbrew Trybunałowi [/srodtytul]

– Z literalnej analizy art. 48 ust. 1 u.s.m. można wnioskować, że w wypadku nieodpłatnego nabycia przez spółdzielnię budynku najemca musi wyłącznie uregulować zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu (chodzi głównie o czynsz i media) – twierdzi Anita Grabowska, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego w Ministerstwie Infrastruktury. – Wprawdzie w tym samym ust. 1 art. 48 jest mowa o obowiązku wpłaty jeszcze wkładu budowlanego, ale dotyczy to tylko mieszkań zakładowych, które spółdzielnie przejęły odpłatnie od przedsiębiorstw i instytucji państwowych – dodaje.

Dyr. Grabowska przyznaje, że taka interpretacja przepisów różni się jednak od uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym wyraźnie stwierdza się, że [b]kwestionowany przepis stanowi nadmierną ingerencję w przysługujące spółdzielni mieszkaniowej prawo własności[/b]. Podobnie uważa wielu prawników.

[srodtytul]Orzecznictwo lub nowe przepisy[/srodtytul]

Spółdzielnie uważają inaczej. – To zbyt daleko idąca interpretacja – twierdzi Grzegorz Abramek, ekspert Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych. Według niego prowadziłoby to do wniosku, że najemcy tych mieszkań nabywaliby własność bez jakiegokolwiek ekwiwalentu na rzecz właściciela majątku – spółdzielni. Co dalej? Wielu prawników uważa jednak, że art. 48 ust. 1 u.s.m. daje szansę najemcom na darmowy wykup. Mogą więc oni występować do sądów cywilnych, które zweryfikują słuszność ich roszczeń. Powstałaby linia orzecznictwa w tej sprawie.

Inne rozwiązanie to szybka zmiana przepisów, które ustaliłyby nowe zasady wykupu. W piątek rzecznik praw obywatelskich przesłał wystąpienie w sprawie dalszego losu tych lokali do ministra infrastruktury.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki[mail=r.krupa@rp.pl]r.krupa@rp.pl[/mail][/i]

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów