Niania musi poczekać na zasiłek

- Od 1 grudnia 2011 r. podpisaliśmy z opiekunką naszego syna (studentką) umowę uaktywniającą i zgłosiliśmy ją do ubezpieczeń. Kontrakt opiewa na kwotę 1400 zł, więc całe składki opłaca ZUS. Na wniosek opiekunki zgłosiliśmy ją też do ubezpieczenia chorobowego i przekazujemy za nią tę składkę. Niania dostała zwolnienie lekarskie na okres od 6 do 14 stycznia. Czy otrzyma z ZUS chorobówkę? Jak za ten miesiąc powinniśmy naliczyć za nią składki?

– pyta czytelnik.

Za ten okres niania nie otrzyma zasiłku chorobowego. Jako osoba, która do tego ubezpieczenia może się zgłosić dobrowolnie, na świadczenie musi ona poczekać 90 dni. Tak wynika z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Może więc uzyskać zasiłek chorobowy najwcześniej od 29 lutego br.

Ważna granica

Ubezpieczenia niań regulowane są przez ustawę z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech (DzU nr 45, poz. 235 ze zm.). W art. 51 ust. 1 wskazuje ona, że składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne opiekunki opłaca ZUS, pod warunkiem, że podstawa wymiaru nie przekracza minimalnego wynagrodzenia.

Powyżej tej kwoty składki muszą płacić rodzice (a właściwie ten rodzic, który jest płatnikiem składek) i niania na zasadach dotyczących zleceniobiorców. Jednocześnie ust. 2 tego przepisu mówi, że składkę chorobową zawsze finansuje sama opiekunka. Tutaj nie ma już znaczenia wysokość pensji.

Z zasad opłacania składek za zleceniobiorców wynika, że jeśli podstawą wymiaru składek jest minimalne wynagrodzenie, to można opłacić składki od niższej kwoty (zmniejszyć podstawę ich wymiaru) tylko za ten miesiąc, kiedy wykonawca umowy o dzieło nie podlegał ubezpieczeniom przez cały miesiąc, ponieważ:

• zaczął lub skończył pracować w trakcie miesiąca albo

• umowa stała się lub przestała być dla niego tytułem do opłacania składek (podlegał ubezpieczeniom z innej umowy) bądź

• przez część miesiąca był niezdolny do pracy i otrzymał zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

Skoro za nianie trzeba opłacać składki jak za zleceniobiorców, pojawia się pytanie – czy za miesiąc, kiedy opiekunka była chora, ale nie dostała zasiłku, można rozliczyć za nią składki finansowane przez ZUS od kwoty minimalnego wynagrodzenia? Czy też trzeba odpowiednio zmniejszyć kwotę, którą sfinansuje ZUS?

Wybór rozwiązania

Należy uznać, że to drugie rozwiązanie jest właściwe. Ustawa o opiece nad dziećmi wskazuje co prawda, że ZUS finansuje składki od kwoty nie wyższej niż minimalna płaca. Nie oznacza to jednak, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne niani to kwota stała i zadeklarowana w odpowiedniej wysokości.