Literacka podróż do źródeł

„Rzeczpospolita” proponuje czytelnikom 20-tomową serię najważniejszych świadectw naszej historii

Aktualizacja: 24.02.2010 13:45 Publikacja: 23.02.2010 04:39

Literacka podróż do źródeł

Foto: Rzeczpospolita

“Był mianowicie w mieście Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle co “gniazdo”, książę imieniem Popiel, mający dwóch synów” – tak zaczyna się jeden z rozdziałów “Kroniki polskiej” Galla Anonima, którą od dziś będzie można kupić w kioskach.

Książka otwiera cykl dzieł opisujących losy państwa polskiego i wpływających na formowanie się naszej tożsamości. W kolejnych tygodniach ukażą się relacje Piotra Skargi, Stanisława Staszica czy Józefa Wybickiego, którzy talent narracyjny i niezaprzeczalne walory stylistyczne łączyli z wnikliwą znajomością opisywanych zdarzeń.

– Czytelnicy tracą zaufanie do współczesnych historyków – powiedział “Rz” prof. dr hab. Stanisław Sierpowski, który redaguje serię. – Wychodzą z założenia, że niektórzy z nich, zaangażowani politycznie, piszą na zamówienie będących u władzy, nieraz pod ich dyktando. Zjawisko to nie jest czymś nowym, ale dziś zaskakuje jego skala. Skutkiem tego w powszechnym przekonaniu tylko powrót do tekstów źródłowych pozwala poznać prawdę o wydarzeniach z przeszłości.

Zdaniem prof. Sierpowskiego spotkanie z Wincentym Kadłubkiem czy Piotrem Skargą może być fascynujące, pod warunkiem że czytelnik zarezerwuje na lekturę nieco czasu.

– Polszczyzna, jaką posługują się autorzy tekstów źródłowych, odzwierciedla czas, w którym dzieła powstawały – wyjaśnia Stanisław Sierpowski. – Jest archaiczna, ale przy tym piękna, barwna. Krótkie wstępy do każdego z prezentowanych tomów napisane przez młodszych pracowników Instytutu Historii Uniwersytetu Poznańskiego mają ułatwić lekturę, przybliżyć autora i jego epokę.

Na początek proponujemy pochodzącą z XII wieku kronikę Galla Anonima. Choć niektórzy znawcy tematu nazywali ją powieścią historyczną, nie ulega wątpliwości, że to unikalny zabytek polskiej historiografii. We wstępie dr Marzena Matla-Kozłowska zwraca uwagę, jak mało mamy informacji o autorze pracy tak dla nas ważnej. Z całą pewnością stwierdzić można, że był mnichem i cudzoziemcem. Że długo przebywał na ziemiach leżących na południe od Polski i orientował się w wydarzeniach na węgierskim dworze. Niektórzy badacze uważają, że pochodził z Francji, inni wskazywali na Węgry lub Włochy.

To właśnie ta ostatnia wersja wydaje się najbardziej prawdopodobna. Dzięki badaniom prof. Tomasza Jasińskiego postać Galla Anonima utożsamia się z Mnichem z Lido (jednej z wysp weneckich), twórcą “Translacji św. Mikołaja”. Przybywszy na ziemie polskie, Gall przystąpił do spisywania – po łacinie – faktów i legend. Nie unikał tematów trudnych – jak choćby napiętych stosunków wewnętrznych na dworze władców Polski. Dał świadectwo początkom naszego państwa.

[ramka]WWW

Jak dokonać zakupu książek

[link=http://www.rp.pl/e-sklep]www.rp.pl/e-sklep[/link][/ramka]

[ramka][b]Tytuły i terminy[/b]

1. Gall Anonim – Kronika polska 23.02

2. Wincenty Kadłubek – Kronika polska 2.03

3. Jan Długosz – Bitwa grunwaldzka 9.03

4. Łukasz Górnicki – Dzieje w Koronie Polskiej 16.03

5. Piotr Skarga – Kazania sejmowe 23.03

6. Janko z Czarnkowa – Kroniki 30.03

7. Stanisław Żółkiewski – Początek i progres

wojny moskiewskiej 6.04

8. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki cz. I 13.04

9. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki cz. II 20.03

10. Kazimierz Sarnecki – Pamiętniki z czasów Jana III Sobieskiego cz. I 27.04

11. Kazimierz Sarnecki – Pamiętniki z czasów

Jana III Sobieskiego cz. II 4.05

12. Jędrzej Kitowicz – Opis obyczajów cz. I 11.05

13. Jędrzej Kitowicz – Opis obyczajów cz. II 18.05

14. Czasy saskie (wybór tekstów) 25.05

15. Konfederacja barska (wybór tekstów) 1.06

16. Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski 8.06

17. Kuźnica Kołłątajowska (wybór tekstów) 15.06

18. Józef Wybicki – Życie moje 22.06

19. Eugeniusz Romer – Pamiętnik z lat 1919–21 cz. I 29.06

20. Eugeniusz Romer – Pamiętnik z lat 1919–21 cz. II 6.07[/ramka]

“Był mianowicie w mieście Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle co “gniazdo”, książę imieniem Popiel, mający dwóch synów” – tak zaczyna się jeden z rozdziałów “Kroniki polskiej” Galla Anonima, którą od dziś będzie można kupić w kioskach.

Książka otwiera cykl dzieł opisujących losy państwa polskiego i wpływających na formowanie się naszej tożsamości. W kolejnych tygodniach ukażą się relacje Piotra Skargi, Stanisława Staszica czy Józefa Wybickiego, którzy talent narracyjny i niezaprzeczalne walory stylistyczne łączyli z wnikliwą znajomością opisywanych zdarzeń.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Literatura
Nie żyje Martin Pollack, pisarz, który ujawniał zbrodnie rodaków-nazistów
Literatura
Bezkarnie gwizdać można było tylko na stadionach
Literatura
Książki roku 2024 według „Rzeczpospolitej”: Czas hybryd i pięknych kundli
Literatura
„Boże Narodzenie w Pradze”. Wigilia w świątyniach czeskiej stolicy
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Literatura
Stanisław Tym był autorem „Rzeczpospolitej”
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego