Mama Różewicza uniknęła Holokaustu

Pierwszy tom długo oczekiwanej książki „Różewicz. Rekonstrukcja" Magdaleny Grochowskiej ukaże się 1 grudnia.

Publikacja: 08.11.2021 10:11

Mama Różewicza uniknęła Holokaustu

Foto: Materiały Prasowe

Najwszechstronniejszy pośród najwybitniejszych powojennych pisarzy – prozaik, poeta, dramaturg, m.in. autor „Kartoteki" – doczeka się biografii, której autorką jest Magdalena Grochowska, laureatka Nike czytelników, autorka książek „Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu" i „Strzelecki. Śladem nadziei".

Grochowska przywołuje m.in. „Drewniany karabin", w którym folksdojcz ostrzega Tadejusa, że został zadenuncjowany jako Żyd: „...ta rudo dziwa opowiado (...), że jej brat to cie zno ze szkół i że z tobą nie całkiem w porzundku, albo z twoją babcią, albo matką...".

Grochowska podkreśla, że Stefania, matka Tadeusza, mogła podzielić los Żydów z Radomska. Urodziła się w Lututowie w 1896 roku. Jej ojcem był Aron Lejb Gelbard. Jak dowiadujemy się z książki, mama poety zerwała z rodziną, bo była zakochana. Wedle tego, co mówi rodzina poety w biografii, Stefania opuściła rodziców i trafiła do księdza w Osjakowie, który ją ochrzcił.

Jak czytamy w zapowiedzi wydawnictwa Dowody na Istnienie, w pierwszym tomie reporterskiej biografii poety autorka opisuje dzieje rodziny. Rekonstruuje m.in. okoliczności, w jakich żydowska dziewczynka – matka Różewicza – opuściła swe gniazdo, a później wymknęła się Zagładzie.

Autorka biografii odtwarza dramat żołnierza Armii Krajowej, którego presja polityczna uczyniła dezerterem, a później autorem inspirowanej pasją sztuki „Do piachu" o egzekucji prostego żołnierza. Dramat ten oburzył konserwatywne środowiska kombatanckie i kościelnych hierarchów.

Różewicz pokazany jest też jako poeta, który zrewolucjonizował polską poezję, choć „po Auschwitz" miała zamilknąć. Grochowska opowiada o walce z powojenną traumą i powrocie do życia w Krakowie i Gliwicach. O Różewiczu mężu, ojcu. Ukazuje uwikłanie w socrealizm i uwolnienie, narodziny Różewicza dramatopisarza.

Autorka nie odpowiada wprost na pytanie, jakim był człowiekiem, ale odsłania jego nieznane dotąd twarze.Na pytanie: „Kim jesteś?", Tadeusz Różewicz odpowiedział przed laty: „Kto mnie uważnie czyta, ten wie".

Literatura
Stanisław Tym był autorem „Rzeczpospolitej”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Literatura
Reiner Stach: Franz Kafka w kleszczach dwóch wojen
Literatura
XXXII Targi Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie
Literatura
Nowy „Wiedźmin”. Herold chaosu już nadchodzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Literatura
Patrycja Volny: jak bił, pił i molestował Jacek Kaczmarski