Literackie sentymenty w sieci odnalezione

Nie będę streszczać biografii. Ani podawać bibliografii. Chcę spróbować znaleźć ludzi, dla których twórczość jakiegoś pisarza stała się bodźcem do stworzenia swoistego pomnika. Nowoczesnego, wirtualnego pomnika – stron www*.

[srodtytul]Sted - romantyk niezaangażowany[/srodtytul]

1937-1979

Na początek - Sted. Edward Stachura, idol młodzieży z lat 70. No, może 80. też. Wielu krytyków zarzucało mu brak talentu i grafomanię, zżymało się na kompletny brak zaangażowania politycznego czy religijnego... Ale dla tych, którzy stali w kilometrowych kolejkach po słynny pięcioksiąg w "dżinsowej" oprawie (wyd. Czytelnik, 1982) Sted był przede wszystkim kimś, kto ubierał w słowa te pytania, których sami nie umieliśmy sprecyzować - o to, co ważne. I próbował na nie odpowiadać, kierując się głównie instynktowną wrażliwością. I był tym poetą, który chciałby, żeby gdy idzie przez wieś, nie szczekały na niego psy... Idol w sam raz dla młodych, pacyfistycznych poszukujących. Nurt spotykany w każdym pokoleniu :)

No to poszukajmy stron o Stachurze... Są... [link=http://stachuriada.pl]Stachuriada.pl[/link] - nowsza wersja, ale link do starszej też jest aktywny. Aktualne informacje, konkurs fotograficzny "Stachura - podróże". Recenzje, MP3 z nagraniami piosenek (na szczęście nie tylko tych w wykonaniu samego Stachury, bo - przepraszam wielbicieli - talentu wokalnego nie miał za grosz...).

Fajna, żyjąca strona. Cenna jeszcze i z tego względu, że przybliża twórczość poetów prawie już zapomnianych, a zaprzyjaźnionych ze Stachurą - Witka Różańskiego i Ryszarda Milczewskiego-Bruno. Twórcom wielkie dzięki za dołączenie do tego grona Jerzego Harasymowicza i Wojtka Bellona. Teksty tego ostatniego, współzałożyciela legendarnej Wolnej Grupy Bukowina, towarzyszyły wszystkim, którzy za studenckich czasów przemierzali bieszczadzkie szlaki. Ale, ale... dlaczego link nie działa? Kliknięcie w fotkę Bellona przynosi rozczarowanie - Not found...

Przyznam szczerze, choć sądząc po wpisach do Księgi Gości jestem w mniejszości, że oprawa graficzna [link=http://stachuriada.pl/stachura/]starszej wersji[/link] stron podobała mi się znacznie bardziej... Ta starsza ma w sobie lekką abnegację, lekkość i wdzięk, ta nowa - na pierwszy rzut oka i tylko pod względem graficznym, podkreślam - kojarzy mi się ze stroną jakiegoś urzędu gminnego, nie obrażając nikogo... Cóż, de gustibus...

[srodtytul]Marek Hłasko – mężczyzna silny i prawdziwy[/srodtytul]

1934-1969

Polski James Dean, czasem nazywany nawet europejskim... Uderzająco podobny do słynnego aktora, równie jak on pogubiony. Jeden z tych pisarzy, na których twórczości silne piętno wywarły przeżycia wojenne. Urodzony chyba w złym czasie i złym miejscu, kontrowersyjny nonkonformista. Typ wrażliwego mężczyzny, który skrzętnie to ukrywa.

Pasjonująco opisywał twardych pesymistów, tłumiących swoje marzenia, cynicznych, czasem nawet okrutnych. Zaangażowany antykomunista, jego „Cmentarze”, opublikowane w paryskiej „Kulturze” spowodowały atak na pisarza w krajowej prasie. Zyskał wówczas opinię zdrajcy szkalującego Polskę Ludową. Zakaz publikowania jego twórczości obowiązywał w Polsce przez 20 lat.

Choć zastrzegałam, że nie będę się skupiać na biografii, nie sposób od niej uciec w przypadku Hłaski. Mieszkał w Niemczech, w dawnym RFN, gdzie poprosił o azyl polityczny. Trafił do Włoch, wreszcie do Izraela. Wszędzie pisał i tęsknił za Polską, i w jego twórczości można tę tęsknotę bez trudu odnaleźć.

Umarł w Berlinie, w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Przyczyną śmierci było nadużycie alkoholu i środków nasennych. Ci, którzy go znali, wykluczają samobójstwo. Na jego nagrobku widnieją słowa "Żył krótko, a wszyscy byli odwróceni". Wykuł je pracujący wówczas jako kamieniarz Jan Himilsbach.

Strony o Marku Hłasce – [link=http://www.marekhlasko.republika.pl/]marekhlasko.republika.pl[/link]. Piękne, dopieszczone miejsce, graficznie utrzymane w stylu kultowego, tym razem biało-czarnego pięcioksiągu – wydania utworów wybranych Marka Hłaski z 1986 roku. Czcionka (zapewne fachowcy nazwaliby ją uczciwe, ja – nie pamiętam jej nazwy) taka jak w starych maszynach do pisania. Czarno-biała grafika, bez udziwnień i zdobień. Bogata zawartość – mnóstwo ciekawych informacji i zdjęć, i czytelna nawigacja. Gratulacje dla autorów, którzy oferują na stronach również miejsce dla ludzi, którzy tworzą w podobnej stylistyce. Hłasko żyje.

[srodtytul]Hasia – poetka intensywna[/srodtytul]

1935-1967

Halina Poświatowska - piękna kobieta, poetka nazywana często następczynią Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Wada serca, która była następstwem przebytej w dzieciństwie anginy, radykalnie skróciła jej życie.

Spotkałam się z rozmaitymi reakcjami literaturoznawców na jej poezję – od zachwytów po radykalną krytykę. Uważam jednak, że najlepszym krytykiem jest czytelnik, a najlepszym kryterium oceny – emocje, które twórczość budzi. Lub nie. Szczególnie jeśli chodzi o poezję.

Żyła szybko i intensywnie, uczyła się, kochała, pisała. Poddała się dwóm operacjom serca, pierwsza przeprowadzona została w Filadelfii, o co postarał się znakomity hematolog, profesor Julian Aleksandrowicz, co na ówczesne czasy – w roku 1958 - było nie lada wyzwaniem. Operacja przedłużyła jej życie o kilka lat, ale zdaniem lekarzy sama Poświatowska zniweczyła jej efekty. Wkrótce po wyjściu ze szpitala rzuciła się do nadrabiania zaległości – łapczywie i bez opamiętania uczyła się, tłumaczyła, zmęczona już chyba wieloletnimi ograniczeniami spowodowanymi chorobą. Ne wytrzymało tego podreperowane serce, umarła trzy dni po drugiej operacji.

Jej 32-letnie życie bogate było w doświadczenia, które odzwierciedlała w swoich wierszach, ale żeby zapoznać się z jej biografią, najlepiej sięgnąć po „Opowieść dla przyjaciela”. Zebrane w niej zostały listy, które pisała do niewidomego poety, Ireneusza Morawskiego. On niestety nie zgodził się na publikację swoich, więc przedstawiona korespondencja jest jednostronna.

Znalazłam niezwykłe strony o Poświatowskiej. Ukryte pod tajemniczym adresem [link=http://www.koniczynka.art.pl]koniczynka.art.pl[/link] stanowią kwintesencję informacji o młodo zmarłej poetce, ale też zachwycają walorami graficznymi. Utrzymane w tonacji sepii strony to bardzo prosta, piękna grafika, mnóstwo informacji, aktualizowane informacje o wydarzeniach związanych z poetką. No i wciąż żywe forum, w którym – co napawa mnie słusznym optymizmem – prym wiodą młodzi głównie ludzie. Ciekawa jestem, jak trafili na wiersze Poświatowskiej...

A naprawdę bezcenne w koniczynce.pl jest to, że na stronach można się zapoznać chyba ze wszystkimi utworami Hasi – od poezji po prozę, której nie napisała zbyt dużo, z tłumaczeniami jej wierszy na inne języki, aż po całą „Opowieść dla przyjaciela”. Piękne miejsce.