Ta książka Macieja Zięby jest niczym powrót na scenę w wielkim stylu. Od poprzedniej książki, a właściwie wywiadu-rzeki ze znanym dominikaninem minęło siedem lat. I oto o. Zięba, specjalista w dziedzinie nauczania Jana Pawła II, wydał esej o Europie.
W momencie gdy unia walutowa przeżywa ogromne kłopoty, gdy wciąż trudno dojść do zgody, jakie wspólne wartości łączą wszystkich Europejczyków, o. Zięba dokonuje wielkiej syntezy dziesięciu wieków europejskiej historii i kultury.
Na stukilkudziesięciu stronach książki „Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie" opisuje trzy wielkie „projekty" Europy: chrześcijańskie średniowiecze (Christianitas), „religię postępu" w wieku oświecenia oraz społeczeństwo otwarte w wieku XX. Najwięcej miejsca poświęca wiekom średnim, dokładając swoją cegiełkę do burzenia silnych jeszcze stereotypów na temat tej epoki.
Każdy z tych projektów powstawał w opozycji do poprzednich. Różniło je pojęcie postępu, ale tym, co łączyło, była koncepcja człowieka, choć modyfikowana, to w swym trzonie niezmienna od wieków średnich: uznająca wolność, godność człowieka. „Wszystkie trzy projekty europejskie wniosły wiele w rzeczywistość dzisiejszej Europy i to one tę Europę tworzą. Wszystkie też, z wolna widzimy, że także ten ostatni, pokazały swoje ograniczenia i narastającą, z upływem czasu, swą nieadekwatność" – pisze autor. Na postawione przez siebie pytanie: „Czy możliwy jest nowy projekt wspólnej Europy?", odpowiada: „tego nie jestem pewien".
„Szkic o Europie" napisany został z ogromną wiedzą, kulturą i erudycją. To jedna z ostatnich pozycji wydanych przez PIW, który kilka miesięcy temu został postawiony w stan upadłości i zapewne z tego powodu nie starczyło już sił i środków na jej promocję. A szkoda. Tym bardziej polecam ją wszystkim, którzy zastanawiają się nad historią i przyszłością Europy.
