Pisarz Jaume Cabré gościem Festiwalu Conrada w Krakowie

Ten festiwal to jedno z najważniejszych wydarzeń literackich w naszym kraju. W piątek z polskimi czytelnikami spotka się w krakowskim Centrum Kongresowym autor głośnych powieści „Wyznaję" i „Głosy Pamano".

Powieść „Wyznaję" Jaume Cabré wydał w 2011 r., w polskim przekładzie ukazała się w ubiegłym roku, sprzedając się w ponad 60-tysięcznym nakładzie, co jak na literaturę z wysokiej półki jest wynikiem niebywałym. Ostatnio wydawnictwo Marginesy opublikowało kolejną powieść Katalończyka „Głosy Pamano" napisaną w 2004 r.

Jaume Cabré urodził się w Barcelonie w 1947 r. Po studiach filologicznych zajmował się pracą uniwersytecką i pisaniem scenariuszy dla telewizji. Jednak były chwile, kiedy musiał podejmować się pracy fizycznej, by wesprzeć rodzinny budżet. Rozładowywał więc rano na targu skrzynie, a później szedł wykładać na uczelnię.

W czasach frankistowskich w Hiszpanii język kataloński był nieobecny w życiu publicznym. Używano go tylko prywatnie, a legalne katalońskojęzyczne wydawnictwa prasowe można było policzyć na palcach jednej ręki.

Pisząc po katalońsku, Cabré nie tyle dokonuje demonstracji politycznej, ile po prostu pisze w języku, który go od zawsze otaczał i stał się symbolem wolności przez lata frankistowskiego reżimu. Również w materii literackiej zaznacza swój kataloński rodowód – cytuje literaturę swojego regionu, a także nawiązuje do szeroko rozumianej ludowości, do tańca oraz pieśni.

Pierwsze powieści pisał już w latach 70., ale przełom w jego karierze nastąpił na początku XXI wieku. Świetnie przyjęto w Europie „Głosy Pamano", a międzynarodowy sukces potwierdziła kolejna entuzjastycznie przyjęta powieść „Wyznaję".

Krytyka wreszcie doczekała się europejskiej powieści totalnej, której autor nie boi się opowiadać o kwestiach ostatecznych. Mimo wielkiej objętości (prawie 800 stron) czytelnicy również zaufali Cabré, przez co powieść stała się wzorem udanego połączenia ambitnej literatury z wysoką sprzedażą. Książki Cabré były bestsellerami nie tylko w Polsce, ale też w Niemczech czy we Francji, a on sam w Katalonii ma status najwybitniejszego żyjącego pisarza.

Tka swoje powieści z niezliczonych wątków, postaci i epizodów.

– Jego proza jest pełna cytatów i odniesień. Poszczególne wątki i losy bohaterów zapętlają się niczym kręgi na wodzie – mówi „Rz" Anna Sawicka, iberystka i tłumaczka Cabré. – Jego prozę dobrze oddaje porównanie do tańca, ale nie tańca śmierci, tylko życia. We wszelkich jego przejawach: dobrych i złych, pięknych i tragicznych, ekstatycznych i depresyjnych. Nawet gdy czasami jakieś dialogi brzmią nierealistycznie, nieco zbyt literacko, czujemy, że to świadomy zabieg mający na celu narzucenie odpowiedniego rytmu i tempa.

Z niezliczonych niepozornych mikrohistorii, które przewijają się przez karty „Wyznaję" czy „Głosów Pamano", nagle wyłania się epicka mozaika i zaczyna być czymś więcej niż tylko plątaniną ludzkich losów.

Jaume Cabré nie boi się wielkich tematów. Bada kondycję współczesnego człowieka, poszukuje genezy zła, śledząc historie europejskich totalitaryzmów. W „Głosach Pamano" pisze o winie, karze i wybaczeniu, zastanawiając się, czy zawsze jest ono możliwe.