Zajrzeć do duszy

Rz: Od premiery „Inland Empire" w 2006 roku nie zrobił pan filmu fabularnego. Dlaczego?

Camerimage - czytaj więcej

David Lynch:

Nie miałem odpowiedniego pomysłu. Być może teraz się to zmieni, bo pojawiła się pewna idea, w której zaczynam się zakochiwać. Na razie jednak nic więcej o tym nie powiem.

Co pan robił przez tych sześć lat?

Wiele rzeczy. Mój syn Austin realizował ze swoim przyjacielem Jasonem S. „Interview Project" – rodzaj dokumentu, w którym znalazły się rozmowy z setkami Amerykanów. Pomagałem im w tym. Ale przede wszystkim malowałem, robiłem litografie. Przygotowałem filmowy wstęp do swojej wystawy plastycznej, jaka niedawno otwarta została w Tokio. Nakręciłem mały filmik dla festiwalu w Wiedniu, bo jego organizatorzy zwrócili się do różnych twórców, by przygotowali jednominutowe zwiastuny ich imprezy. Zajmowałem się muzyką. A poza tym obserwowałem, co się dzieje w kinie.

I do jakich wniosków pan doszedł?

W ostatnich latach sztuka filmowa zmieniła się diametralnie. Ludzie coraz mniej chętnie chodzą do kina. Zaczynają oglądać filmy w domu, na komputerach. Poza tym, robiąc „Inland Empire", byłem jednym z pierwszych reżyserów, którzy realizowali zdjęcia w technologii cyfrowej. Dzisiaj pracują tak wszyscy. Ciągle przyglądam się tym trendom i staram się je zrozumieć.

Pamiętam, że już sześć lat temu był pan zachwycony cyfrą. Po premierze „Inland Empire" zapowiedział pan swoje rozstanie z tradycyjnymi zdjęciami.

Film na taśmie celuloidowej jest przepiękny. To medium organiczne, które daje ogromne możliwości pokazywania emocji. Można je stale modernizować – doskonalić kamery, obiektywy, projektory. Ale to już dinozaur. Technologia cyfrowa pozwala ulepszać i zmieniać obraz nawet po zakończeniu okresu zdjęciowego. I każdy dzień otwiera przed artystami nowe, wspaniałe światy.

W Tokio można właśnie oglądać pana wystawę plastyczną, w Bydgoszczy pokazuje pan litografie. Oglądając te prace, odnoszę wrażenie, że również na płótnie i na papierze opowiada pan rozmaite historie.

Ekspresjonista Francis Bacon uważał, że obraz nie jest powieścią, lecz czystą sztuką wizualną, która ma atakować zmysły. Uwielbiam Bacona i szanuję jego filozofię. Ale przecież są ludzie, którzy patrząc na jego obrazy, dopowiadają sobie całe opowieści. Ja zawsze zaczynam od wymyślonej historii. Choćby krótkiej i prostej. Muszę wiedzieć, co maluję i kto jest bohaterem mojego obrazu. Malowanie jest moją wielką pasją.

A muzyka? Dwa lata temu ukazał się pana pierwszy solowy album „Crazy Clown Time".

Nie mam wykształcenia muzycznego. Na świecie są wybitni muzycy, którzy mogą nawet uznać, że robię fajne rzeczy, ale powiedzą: „W porządku, Davidzie, tylko nie nazywaj siebie muzykiem". Ale ja nie myślę  tak o sobie. Mam studio nagrań, pracuję w nim z moim przyjacielem – inżynierem, razem tworzymy. Wydaliśmy jeden album, teraz przygotowujemy następny.

Jednak publiczność czeka na nowy film Davida Lyncha. Czy ostatnie lata niepokojów i kryzysu nie zmieniły pana spojrzenia na kino? Nie ma pan ochoty przyjrzeć się z kamerą rzeczywistości tak jak kiedyś „Prostej historii"?

Kryzys to powierzchnia świata – temat dla telewizji, radia, gazet. Nawet ciekawy. Ale mnie interesuje to, co jest pod powierzchnią tych zdarzeń. Wolę zaglądać do duszy człowieka niż do gabinetów bankowców i polityków.