Szpilman w Ameryce

Szef „Robin de Levita Productions" zrealizował w USA, Niemczech, Hiszpanii i Holandii takie musicale jak „Titanic", „Dracula", „West Side Story", „Cats", „The Phantom Of The Opera" czy „Mamma Mia". Podkreśla więc, że przygotowanie nowego dzieła na Broadway to bardzo długa i kosztowna podróż. Ale jest zdecydowany, żeby w nią wyruszyć. W weekend przyjechał do Warszawy.

Pisać zaczęło ośmiu

– Szukałem tu inspiracji i chciałem zadać mnóstwo pytań – mówi Robin de Levita.

Los z pianistą z Warszawy zetknął go już w pierwszych chwilach pobytu. W ostatnim momencie musiał zmienić hotel i okazało się, że ten, do którego w końcu trafił, stoi tam, gdzie Władysław Szpilman mieszkał z rodzicami, siostrami i bratem. Później odwiedził inne miejsca związane z jego życiem, dużo rozmawiał z jego synem Andrzejem. I ludźmi, którzy ocaleli z Holocaustu.

– Uderzyło mnie to, że – podobnie jak w panu Władysławie – nie ma w nich gniewu – przyznaje. – To jest wyjątkowa cecha ludzkiego charakteru: umieć, mimo najgorszych przeżyć, pójść naprzód.

Chciałby, żeby w jego produkcji takie emocje wyrażała muzyka. Jednak ile jej ostatecznie będzie i jaka, jeszcze nie potrafi powiedzieć.

– Forma spektaklu wciąż jeszcze dla mnie jest zagadką, choć bardzo mało prawdopodobne, że będzie to musical – mówi. – Po pierwsze dopiero w Warszawie, podczas koncertów z okazji 100-lecia urodzin Szpilmana, poznałem go jako kompozytora. Po drugie ze względu na charakter jego historii ten projekt wymaga większej niż zwykle staranności. Zależy mi także na tym, żeby był opowieścią uniwersalną.

Żeby spełnić te oczekiwania, o przygotowanie propozycji scenariusza de Levita poprosił ośmiu dramaturgów.

– Ich nazwisk oczywiście nie możemy wymieniać. Ale przyznam, że jestem zaskoczony wysokością półki, na którą Robin sięgnął – mówi Andrzej Szpilman. I dodaje, że spektakl – choć oparty głównie na książce „Pianista" – ma mówić nie tylko o wojennych przeżyciach ojca, ale i jego późniejszym życiu.

Trudne, ale możliwe

Ryszard Marek Groński, który m.in. dokumentował historię kabaretów warszawskiego getta, nie ma wątpliwości, że życie Władysława Szpilmana jest bardzo cennym materiałem. Ma na przykład nadzieję, że dzięki nowej produkcji zostanie przypomniany czas, kiedy grał w kawiarni Sztuka działającej w środku tego innego, żydowskiego Broadwayu. A przede wszystkim artyści z nią związani: Marysia Ajzensztadt, Pola Braun, Andrzej Goldfeder, Władysław Szlengel. Szczególnie, że w filmie Romana Polańskiego, opowiadającym jednak głównie o samotności, ten wątek został pominięty. I nie obawia się ewentualnego musicalowego ujęcia tematu.

– W tej formie opowiada się również o smutnych i dramatycznych rzeczach – mówi. – I z pewnością znajdą się zainteresowani widzowie.

Podobnego zdania jest Andrzej Strzelecki, reżyser, rektor Akademii Teatralnej. Ale obawia się Broadwayu jako miejsca komercyjnego z definicji.