Odbudowa populacji sokoła wędrownego w Polsce

Sokół wędrowny wyginął w ubiegłym wieku. Przyczyną zagłady tego ptaka w Europie w latach 60. były stosowane masowo w rolnictwie pestycydy. To właśnie był znak, by zrezygnować z chemii. Jednak odtwarzana teraz populacja to nie tylko kwestia ochrony gatunku. - Występowanie ptaków drapieżnych to szczególny miernik wskazujący, czy środowisko, w którym żyjemy, jest bezpieczne dla naszego zdrowia - wyjaśnia Sławomir Sielicki, szef Stowarzyszenia na rzecz Dzikich Zwierząt Sokół, które prowadzi odbudowę populacji sokoła wędrownego w Polsce.

Po badaniu do gniazda

Za każdym razem wygląda to tak jak 14 czerwca 2012 roku pod Żmigrodem: pobranie krwi na oznaczenie DNA, wymaz bakteriologiczny, obrączkowanie, a potem jazda wysięgnikiem samochodowym na koronę drzewa. 11 młodych sokołów wędrownych, którymi właśnie zasiedlono sztuczne gniazda w lasach w okolicach Żmigrodu na Dolnym Śląsku, spędzi tu 10 dni. Tak, by zakodować sobie to miejsce jako rodzinne strony.

Osiem innych, które od początku czerwca „wdrukowywało" sobie miejsce urodzenia w tutejszych lasach, za chwilę wyjdzie na wolność. Przez trzy tygodnie będą dokarmiane kurczakami i przepiórkami. Potem będą zdane tylko na siebie. Po dwóch latach wędrówek (jeden z sokołów z nadajnikiem GPS) powinny powrócić wte strony.

Czy wrócą? Statystycznie nie wygląda to imponująco - z 345 piskląt, jakie wypuszczono w ten sposób w latach 1990 - 2009, udało się odtworzyć raptem 20 gniazd sokołów.

Z obserwacji stowarzyszenia wynika, że 2/3 ptaków ginie. Ale też są i optymistyczne dane: stowarzyszenie ustaliło, że w Polsce urodziło się już 120 ptaków w warunkach naturalnych.

- Od dwóch lat metodologia się zmieniła - mówi „Rz" Sielicki. - Wypuszczamy więcej ptaków w jednym miejscu, efekty powinny być znacznie lepsze. Koncentrujemy się na nadleśnictwach Barlinek, Włocławek, Żmigród/Milicz oraz Nowe Ramuki.

W latach 2010 - 2011 stowarzyszenie Sokół reintrodukowało - bo tak fachowo nazywa się zasiedlanie ptakami terenów -  łącznie 122 sztuki. W 2012 roku planujemy wypuścić kolejne80 młodych sokołów.

Miliony na ptaki

Niektóre z gniazd można oglądać w Internecie. Kamery zamontowano w siedliskach sokołów na Pałacu Kultury w Warszawie i kominach MPEC Włocławek oraz na Hucie Głogów. Gdzie znajdują się pozostałe gniazda? Sielicki niechętnie je zdradza. Tak jak niechętnie mówi o szczegółowych kosztach. - O cenach jaj sokolich krążą mity, zdarza się, że ludzie próbują wykradać je z gniazd, w zeszłym roku była taka próba w górach - wyjaśnia.

Sokół wędrowny na początku XX wieku był gatunkiem rozpowszechnionym w całym kraju, ale około 1950 roku nastąpił katastrofalny spadek liczebności populacji. Ostatnie znane gniazda sokoła wędrownego na terenie Polski stwierdzono w 1964 roku w ówczesnych województwach krakowskim, koszalińskim i wrocławskim.

Reintrodukcje rozpoczęto w roku 1990 i prowadzono je przede wszystkim w lasach, część w górach (Pieniny) i w miastach (Warszawa, Kraków).