Intrygujący saksofonista

Legendarny Wayne Shorter – jazzman aktualnie numer jeden na świecie – zagra w czwartek w Warszawie.

Aktualizacja: 15.07.2013 13:25 Publikacja: 15.07.2013 01:06

25 sierpnia Wayne Shorter będzie obchodził 80. urodziny. Fot. Marek Dusza

25 sierpnia Wayne Shorter będzie obchodził 80. urodziny. Fot. Marek Dusza

Foto: Fotorzepa

W najnowszej ankiecie magazynu „Down Beat” Wayne Shorter zwyciężył w trzech prestiżowych kategoriach: muzyk roku 2012/2013, zespół roku i album roku dla koncertowego nagrania „Without the Net”. Dorzucił także pierwszą pozycję wśród saksofonistów sopranowych. Po ten instrument sięga częściej niż po saksofon tenorowy. Jest hegemonem w tej kategorii, od 1970 r. wygrywał w rankingu krytyków przez dziesięć lat, w ankietach czytelników 18 razy z rzędu.

Warsaw Summer Jazz Days

Żaden z instrumentów nie miał tylu genialnych reprezentantów w historii jazzu co saksofon: Charlie Parker, Lester Young, John Coltrane, Sonny Rollins, Ornette Coleman i właśnie Shorter. Do jego nazwiska przylgnął także tytuł najwybitniejszego kompozytora. Dziś dodamy jeszcze – czołowego bandleadera. Jego kwartet jest dzisiaj źródłem inspiracji dla tych zespołów, które na pierwszym miejscu stawiają improwizację.

Partner Milesa Davisa

Jego karierę można podzielić na kilka etapów. Po krótkiej współpracy z Horace’em Silverem i Maynardem Fergusonem trafił do grupy Jazz Messengers Arta Blakeya, w której był dyrektorem artystycznym (1959–1964). W 1960 r. Miles Davis złożył mu propozycję przyłączenia się do nowego kwintetu, ale Shorter odmówił. Legendarny trębacz więc czekał cztery lata. Potem Wayne współpracował z kwintetem Milesa do 1970 r. Równolegle nagrał 11 własnych albumów dla wytwórni Blue Note. Dziś są oceniane nawet wyżej niż w latach 60.

– Wayne był jedyną znaną mi osobą, która pisała muzykę jak „Bird” Charlie Parker – wspominał Miles Davis w „Autobiografii”. – Gdy wszedł do zespołu, zaczął się rozwijać znacznie szybciej. Rozumiał, że wolność w muzyce to taka znajomość reguł, która pozwala naginać je do własnej satysfakcji i smaku. Zawsze był gdzieś w swoim wymiarze, na orbicie wokół własnej planety. W swoich aranżacjach i kompozycjach był intelektualnym katalizatorem muzyki kwintetu.

Epoka Weather Report

W 1970 r. Shorter z Joe Zawinulem założył grupę Weather Report, która przetrwała do 1985 r., nagrywając najważniejsze albumy stylu fusion. Do dziś nie straciły na znaczeniu. Nie jest prawdą, że pokłócił się z Joe Zawinulem. Obaj uznali, że powinni spróbować sił osobno. Wiele lat później Shorter wręczał Zawinulowi specjalną nagrodę na North Sea Jazz Festival w Hadze. Wzruszeni padli sobie w ramiona, a publiczność nagrodziła ich owacjami.

Shorter współpracował z grupą V.S.O.P. Herbiego Hancocka, która była kontynuacją kwintetu Milesa Davisa. Z Carlosem Santaną dał wspaniały koncert na festiwalu Montreux Jazz. Wystąpił też na jego płycie „The Swing of Delight”, pisząc kilka kompozycji dla gitarzysty.

Współpracował z Joni Mitchell, na płycie „Aja” grupy Steely Dan zagrał solówkę, która i dziś wywołuje dreszcze emocji. A z Hancockiem nagrał znakomity duet „1+1”, za który otrzymali nagrodę Grammy, a ich występy na festiwalach przyciągały tłumy.

Własny kwartet

Od 2001 r. saksofonista stoi na czele kwartetu, w którym występują wybitni improwizatorzy: pianista Danilo Perez, kontrabasista John Patitucci i perkusista Brian Blade.

Wayne Shorter jest wielbiony nie tylko przez miłośników jazzu. Respektem darzą go najwięksi. Miles Davis uwielbiał grać jego kompozycje. Na każdym albumie kwintetu była przynajmniej jedna. Na „Sorcerer” i „Nefertiti” są nawet po cztery utwory Shortera. Jeden z najchętniej granych do dziś standardów „Footprints” znalazł się na płycie „Miles Smiles” z 1967 r.

Utytułowany saksofonista Joe Lovano powiedział kiedyś „Rz”: – Wayne jest wielki! To jeden z najbardziej kreatywnych artystów. Jego osobowość, idee, kompozycje, jego życie nieustannie mnie inspirują.

Koncerty Wayne Shorter Quartet to strumień improwizacji z ledwo zaznaczonymi motywami kompozycji lidera. Muzycy potrafią grać bez przerwy 40 minut, opowiadają swoje historie tak intrygująco, że nikt nie odważy się przerwać oklaskami tej muzyki.

– Każdy występ mojego kwartetu jest odpowiedzią na pytanie: jak dalece możemy zmienić naszą muzykę. Ale nie robimy nic na siłę. To powolny proces, który dokonuje się w nas i później przekłada się na dźwięki – powiedział „Rz” Shorter „Rz” na Bielskiej Zadymce Jazzowej. Twórczość saksofonisty jest efektem rozmów i głębokich przemyśleń. Przyjaźnił się z Coltrane’em i tak jak on ma filozoficzne podejście do tego, co robi.

– Muzyka to kropla w oceanie życia – podkreśla Wayne Shorter.

Warsaw Summer Jazz Days

Tegoroczny festiwal potrwa pięć dni, od poniedziałku do piątku. Wydarzeniami będą koncerty urodzinowe: John Zorn@60 i Wayne Shorter@80.

Dziś w Sali Kongresowej siedem różnych projektów przedstawi John Zorn. W jego zespołach wystąpią m.in.: wokalista Mike Patton, pianista John Medeski, gitarzysta Marc Ribot i perkusista Joey Baron. We wtorek gwiazdą wieczoru będzie gitarzysta flamenco Paco de Lucia. Solowy popis gry na kontrabasie da Renaud Garcia-Fons. W środę w Soho Factory warto posłuchać legendarnej Sun Ra Archestra. Dzień później królować tu będzie Wayne Shorter z kwartetem. Festiwal zamknie w piątek kwartet perkusisty Antonio Sancheza. Wcześniej posłuchamy tria włoskiego perkusisty Andrei Marcellego. Licznie reprezentowany będzie polski jazz. Zagrają: gitarzysta Marcin Olak, zespoły Tie Break i Power of the Horns, „norweski” kwartet saksofonisty Macieja Obary, kwartet trębacza Piotra Wojtasika, trio klarnecisty Jerzego Mazzolla, a na dodatkowych koncertach grupa Biotone i Bester Quartet.

—md

Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Muzeum otwarte - muzeum zamknięte, czyli trudne życie MSN
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Laury dla laureatek Nobla