Górnicza korupcja przed sądem

Przed Sądem Okręgowym w Katowicach rozpocznie się jutro proces w sprawie jednej z największych afer korupcyjnych III RP. Na ławie oskarżonych zasiądzie 25 byłych, ale i obecnych dyrektorów śląskich kopalń oraz szefów państwowych spółek węglowych.

– Dopóki taka osoba nie zostanie prawomocnie skazana, jest niewinna – mówi Wojciech Jaros, rzecznik Katowickiego Holdingu Węglowego. Łapówki mieli przyjmować m.in. byli szefowie tej właśnie państwowej spółki – prezes Stanisław G. i wiceprezes Stanisław L., oraz część dyrektorów jej kopalń.

Sprawa dwa lata temu zatrzęsła środowiskiem górniczym. Po postawieniu prokuratorskich zarzutów ówczesny minister gospodarki Waldemar Pawlak odwołał szefów dwóch największych spółek węglowych – Mirosława K. (Kompania Węglowa) i wspomnianego Stanisława G.

Korumpować menedżerów miała spółka z Katowic Emes Mining Service. Ujawnił to ABW współwłaściciel firmy Andrzej B. – Powodem były nieporozumienia między wspólnikami na tle finansowym – tłumaczy „Rz" Tomasz Ozimek, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Częstochowie. B. otrzymał w śledztwie status świadka koronnego.

Oprócz zeznań B. dowodem w sprawie są też notesy właścicieli spółki, w której przez lata skrupulatnie odnotowywano domniemane łapówki przy konkretnych nazwiskach – od 2 tys. zł do aż ponad pół miliona.

W ciągu pięciu lat (akt oskarżenia obejmuje lata 2003–2008) wpływowi menedżerowie mieli przyjąć w sumie ponad 3 mln zł korzyści majątkowych: rekordzistą jest Janusz S., były już dyrektor kopalni Staszic (należącej do KHW), który miał wziąć 523 tys. zł, oraz Leszek J. – jako prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej (aż 440 tys. zł, w transzach po 30–40 tys. zł). Według prokuratury Emes opłacał ich w zamian za preferowanie tej firmy, np. przy zleceniach dla kopalń i za przyśpieszanie terminów płatności.

Część oskarżonych po aferze odeszła na wysoką górniczą emeryturę (w przypadku skazania nie mogliby na nią liczyć), większość nadal jest związana z branżą.

Krzysztof O. (były dyrektor Kopalni Krupiński) szefuje biuru zarządu JSW, a Czesław K., były dyrektor Boryni, awansował nawet na szefa trzech połączonych kopalń JSW. – Istnieje zasada domniemania niewinności. Nie możemy zwalniać ludzi, którym winy nie udowodniono – tłumaczy „Rz" Katarzyna Bajer, rzeczniczka JSW. W podobnym tonie wypowiada się Zbigniew Madej, rzecznik Kompanii Węglowej, w której łapówki mieli dostawać członkowie zarządu, m.in. Wiesław G., Franciszek N. i Maksymilian K. – Narażalibyśmy się na przegrany proces i odszkodowanie – podkreśla.

Leszek J., kiedyś wpływowy menedżer, po odejściu z Jastrzębskiej Spółki Węglowej wylądował w fotelu prezesa spółki należącej do syna byłego wiceministra gospodarki w rządzie Jerzego Buzka. Odszedł z niej rok temu, dziś doradza spółkom powiązanym z branżą górniczą, m.in. Koksowni Przyjaźń należącej do JSW. Nie odpowiedział na prośbę o kontakt z „Rz".

Na ławie oskarżonych zasiądzie Antoni G., współwłaściciel Emes Mining, a także jego syn Arkadiusz, oskarżony o wręczenie łapówki. Jak ujawniła „Rz", Antoni G. w tym samym czasie, kiedy miał korumpować górniczych menedżerów, wraz z synem prowadził na Śląsku wywiadownię gospodarczą. Jego wspólnikiem był słynny twórca policyjnych pionów do walki z korupcją, a także były wiceszef Komendy Głównej Policji.

Do przyjmowania łapówek przyznało się zaledwie trzech podejrzanych: dyrektor biura JSW Adam R. (wziął 230 tys. zł), dyrektor kopalni Borynia Bogumił Ś. (59 tys. zł) i Jan P. z kopalni Marcel (9 tys. zł). P. został już skazany na pięć lat w zawieszeniu na dwa lata, 4 tys. zł grzywny, przepadek łapówki.