Lider ziemian traktowany jak niebezpieczny przestępca

W związku z końcem 2021 roku przypominamy najważniejsze, najciekawsze, budzące największe emocje teksty, które ukazały się na łamach "Rzeczpospolitej" i na rp.pl. Przypomnijmy sobie czym w minionych 12 miesiącach żyła Polska.

Rodzina Michała Sobańskiego obawia się o jego stan zdrowia, uważa, że podlega on szykanom. Z kolei obrońcy Sobańskiego uważają, że w tym przypadku możemy mówić o nadużywaniu tymczasowego aresztu.

Michał Sobański trafił do aresztu w 23 czerwca, w tym samym momencie, gdy na finiszu były prace legislacyjne związane z nowelizację Kodeksu Postępowania Administracyjnego, które ograniczyły w znaczny sposób zwrot majątków osób, które utraciły go na podstawie prawa wprowadzonego w latach 40. przez komunistów. KPA przygotowane jako projekt sejmowej komisji ustawodawczej wykonujący orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 2015 roku wywołało spór na linii Polska - Izrael, a także protesty środowiska ziemiańskiego. Krytycznie na te zmiany patrzyli też przedstawiciele administracji amerykańskiej.

– Michał głośno sprzeciwiał się tym regulacjom, był nieformalnym rzecznikiem w tych kwestiach swojego środowiska – mówi Izabela Ponińska, siostra aresztowanego. Dlatego bliscy podejrzewają, że w tle jego aresztowania jest polityka.

Czytaj więcej

Polityka

Ochrona dla ludzi i dzieł sztuki. W resorcie kultury będzie formacja Obrony Cywilnej

Ministerstwo Kultury tworzy formację Obrony Cywilnej. Podejmie ona działania w czasie wojny lub ataku terrorystycznego.

Michał Sobański trafił do aresztu we Wrocławiu. Z relacji jego bliskich wynika, że przebywa w pełnej izolacji, w jednoosobowej celi o powierzchni 8 metrów kwadratowych, bez okna, jedynie z niewielkim lufcikiem. Cela jest monitorowania przez całą dobę, w nocy co jakiś czas palone jest światło, aby sprawdzić czy nie zrobił sobie krzywdy. W przypadku gdy opuszcza celę, aby udać się do łaźni, lub na spacer podawany jest komunikat o tym, że wstrzymany jest ruch w całym areszcie. Nawet jedzenia nie mogą mu podać inni więźniowie, tylko funkcjonariusze Służby Więziennej. Sobański ma codziennie tylko 5 minut na rozmowę telefoniczną z bliskimi, rozmowa ta jest przerywana, gdy np. jego dzieci lub żona – Francuzka, wtrąci słowo w tym języku. Zdaniem jego bliskich niedojada, ostatni posiłek otrzymuje ok. godz. 15.30, a paczki żywnościowe też ściśle reglamentowane docierają do niego z dużym opóźnieniem. – Na przykład przekazaliśmy mu zegarek w lipcu, a otrzymał go dopiero trzy tygodnie temu – mówi Izabela Ponińska.

Osadzony nie może doprosić się o zwykłe zatyczki do uszu, czy opaskę na oczy do spania. Miał też utrudniony kontakt z kapelanem, pozwolono mu na kontakt z nim dopiero po 3 miesiącach pobytu w areszcie.

- Nie są działania standardowe w postępowaniach, w których prokuratura pracuje na dokumentach – podkreśla mecenas Jan Mydłowski.

Żona zwraca uwagę na fatalne wyniki badań lekarskich przeprowadzanych przez lekarza więziennego. – Jego fizyczny stan jest bardzo zły, jest wychudzony, ma astmę, jest niedożywiony – opowiada Elżbieta Sobańska. Przez cały czas przebywa on w sztucznym świetle, co oznacza, że w tej chwili nie może nawet czytać książek.

Utrudniony kontakt mają z nim też adwokaci, nie mogą oni np. skopiować – zrobić zdjęć, akt jego sprawy. Teraz materiał dowodowy w jego sprawie liczy około 150 tomów akt.

- Stan psychiczny syna jest zły – nie ukrywa Renata Sobańska matka osadzonego. - Ma ogromne poczucie niesprawiedliwości – dodaje Izabela Ponińska.

- Michał Sobański jest osobą znaną w środowisku, to znany działacz kultury, ma opinię nieposzlakowaną, tymczasem traktowany jest jak niebezpieczny przestępca – uważa mecenas Mydłowski.

Jego zdaniem w tym przypadku można mówić o nadużywaniu tego środka zapobiegawczego. Tym bardziej, że podejrzany jest gotowy wpłacić wysokie poręczenie majątkowe za opuszczenie aresztu, oddać paszport, a dozór policyjny połączyć z zakazem opuszczania miejsca zamieszkania – zgadza się przebywać w areszcie domowym. Adwokaci zwracają uwagę, że prokuratura i tak wydała postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym.

Czytaj więcej

Historia

Rękopisy Fryderyka Chopina pod lupą kryminologów. Wątpliwości wzbudził jeden dokument

Zespół kryminologów z Uniwersytetu Warszawskiego zbadał rękopisy Fryderyka Chopina. Jeden z nich był podejrzany, być może został podrobiony.

W sprawie Sobańskiego powstał list otwarty pod którym podpisało się 600 osób. W liście zadawane jest pytanie czy areszt w jego przypadku ma sens. „Głośny międzynarodowy wymiar tych zmian w prawie oraz niesłuszne wiązanie Michała Sobańskiego z tzw. dziką reprywatyzacją mogło przyczynić się do decyzji Sądu o zastosowaniu najsurowszego środka zapobiegawczego jakim jest areszt. O winie Michała Sobańskiego rozstrzygnie niezawisły Sąd, jednak zastosowanie wobec niego aresztu tymczasowego wzbudza najwyższe wątpliwości, w szczególności, że postępowanie karne, w którym został on zatrzymany prowadzone jest od kilku lat - w sprawie przesłuchano inne osoby, którym postawiono zarzuty, świadków, jak również zabezpieczono szereg dokumentów" - brzmi fragment listu pod którym podpisały się osoby z różnych środowisk np. Jan Żaryn były senator PiS , Michał Wawrykiewicz adwokat współzałożyciel Inicjatywy Wolne Sądy, dziennikarze Dominika Wielowieyska z Gazety Wyborczej, Tomasz Sakiewicz redaktor naczelny „Gazety Polskiej”.

O co jest podejrzany Sobański? – Nie możemy podać szczegółów. Ale nie są to zarzuty dotyczące tzw. dzikiej prywatyzacji, handlu roszczeniami, czy wyłudzenia nieruchomości na podstawione osoby. Nie dotyczą ono też nieruchomości, których jest właścicielem – mówi mecenas Mydłowski.

Sobański nie przyznaje się do stawianych zarzutów, złożył wyjaśnienia. W areszcie ma przebywać do 20 grudnia, ale w przyszłym tygodniu prokurator zdecyduje czy przedłużyć ten środek zapobiegawczy.

Zarzuty dotyczą rzekomych nieprawidłowości w postępowaniach dotyczących zwrotu nieruchomości spadkobiercom, których pełnomocnikiem w postępowaniach administracyjnych był Michał Sobański. Zawodowo zajmuje się pomocą w odzyskiwaniu znacjonalizowanych majątków czy pomocą w załatwianiu odszkodowań z mienia zabużańskiego.

Prokuratura Regionalna we Wrocławiu zarzuciła mu, że „działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w ramach czynów ciągłych bądź pojedynczych zachowań, dopuścił się popełnienia łącznie 11 przestępstw przeciwko mieniu, kwalifikowanych dodatkowo z art. 294 § 1 k.k., w stosunku do mienia znacznej wartości o łącznej wysokości nie mniejszej niż 44 367 856,50 zł."

Z odpowiedzi, którą „Rzeczpospolita" otrzymała od Katarzyny Bylickiej z Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu wynika, że „żaden z zarzutów ogłoszonych dotychczas Michałowi S. nie dotyczy nieruchomości lub roszczenia majątkowego, których on albo potomkowie jego rodu byli przedwojennymi właścicielami. „Zarzuty są związane wyłącznie z jednoosobową działalnością gospodarczą Michała S., który w konkretnych postępowaniach administracyjnych występował w roli pośrednika (pełnomocnika), zajmującego się załatwieniem sprawy swoich klientów za prowizyjnym wynagrodzeniem, nie zaś jako spadkobierca lub inny następca prawny bądź osoba uprawniona do uzyskania znacjonalizowanej nieruchomości lub prawa majątkowego".