Będzie hotel w dawnej synagodze?

„To dla nas niedopuszczalne. Niewyobrażalne. Niegodne każdego, kto ma żydowskie korzenie, jak również przedstawicieli innych religii, szanujących wiarę i ubogacającą nas różnorodność kulturową” – to fragment listu autorstwa Grażyny Banaszkiewicz, dziennikarki ośrodka TVP w Poznaniu. Podpisało się pod nim ponad 400 osób, m.in. z Izraela, Niemiec, Węgier i Cypru.

List został wysłany do rabinów z różnych stron świata. Umieszczono go też na portalu społecznościowym Facebook.

[srodtytul]Poparcie z Izraela[/srodtytul]

Banaszkiewicz protestuje przeciw planom poznańskiej gminy żydowskiej, z którą do niedawna współpracowała (prowadziła jej stronę internetową). Poszło o przyszłość starej synagogi. W 1940 r. hitlerowcy urządzili w świątyni basen dla żołnierzy Wehrmachtu. Pływalnia funkcjonuje tam do dziś, choć od ośmiu lat budynek jest własnością Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich.

Poznańska gmina chce tam założyć Centrum Judaizmu i Dialogu Międzykulturowego. Na realizację projektu ciągle jednak brakuje pieniędzy. Kilka tygodni temu Alicja Kobus, przewodnicząca gminy, rzuciła pomysł, by obok centrum w synagodze powstał hotel jednej z dużych światowych firm. Padły nazwy Marriott i Hilton. Gdyby się na to zdecydowano, obiekt trzeba by przebudować.

– Jeśli do tego dojdzie, zostanie przekreślona 700-letnia historia Żydów w Poznaniu – uważa Banaszkiewicz. – W Izraelu bożnice funkcjonują w hotelach. Nikt jednak nie poważy się na krok w przeciwnym kierunku. Zamiana bożnicy na hotel jest niedopuszczalna.

Dziennikarka ma poparcie sądu rabinicznego z Bnei Brak w Izraelu. W piśmie sygnowanym m.in. przez rabina Nissima Karelitza czytamy: „Zdecydowanie nie wolno nam tego robić, ponieważ będzie to wielka zniewaga Boga. Nawet władze rozumieją, że należy zwrócić synagogę, ponieważ chcą uszanować ważność miejsca modlitwy, a teraz sami Żydzi chcą to zniszczyć, tworząc tam coś dla pieniędzy i interesów”.

[srodtytul]Ocalić dziedzictwo[/srodtytul]

Zdaniem Alicji Kobus opinia sądu rabinicznego jest opinią ultraortodoksyjnych Żydów, którzy nigdy nie byli na miejscu i nie wiedzą, w jakim stanie jest budynek. – Dla mnie wiążąca jest decyzja Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich oraz naczelnego rabina Polski – podkreśla. Dodaje, że budynek już dawno przestał być miejscem świętym. – Świątynia została sprofanowana jeszcze przez hitlerowców. Dla nas święte są nasze cmentarze i o ich zachowanie skutecznie walczymy. Stworzenie w dawnej synagodze hotelu to tylko luźny pomysł. Dotąd nie były w tej sprawie prowadzone żadne rozmowy ani negocjacje.

– To wszystko jedno wielkie nieporozumienie. Nie wiem, dlaczego autorka listu szukała poparcia u rabinów z Izraela, zamiast zwrócić się do nas. To tak, jakby wyznawcy religii katolickiej rozwiązania wszelkich problemów szukali w Watykanie – mówi Michael Schudrich, naczelny rabin Polski. Według niego poznańska gmina robi wszystko, by ocalić żydowskie dziedzictwo dla przyszłych pokoleń.

Ale czy ewentualne stworzenie w dawnej świątyni hotelu jest dopuszczalne z punktu widzenia religii? – Są pytania, na które trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. To wymaga namysłu i szczegółowych badań – twierdzi Schudrich.