Skamieniałe komórki w meteorycie z Marsa?

Doktor Elias Chatzitheodoridis z Narodowego Uniwersytetu Technicznego w Atenach badał kamienny meteoryt „Nakhla" pochodzący z Marsa.

28 czerwca 1911 r. w miejscowości El Nakhla el Baharia, niedaleko Aleksandrii w Egipcie, na Ziemię spadło ok. 40 kamieni. Największy miał masę 1,8 kg. Kamienie były odłamkami skały magmowej powstałej ok. 1,3 mld lat temu. Zostały wyrzucone w przestrzeń kosmiczną przez uderzenia planetoid lub komet, a następnie po podróży przez Układ Słoneczny trafiły na Ziemię. Badania opisane zostały w najnowszym wydaniu magazynu „Astrobiology".

W trakcie eksperymentu dr Elias Chatzitheodoridis znalazł głęboko w skale niezwykłą strukturę. Próbując dociec, co to może być, nawiązał kontakt z długoletnim współpracownikiem prof. Ianem Lyonem z Uniwersytetu w Manchesterze.

Ciepło jak na Ziemi

– Tajemnicza struktura pod wieloma względami przypomina skamieniałe komórki biologiczne, z jakimi mamy do czynienia na Ziemi – powiedział prof. Lyon ze Szkoły Nauk o Ziemi, Atmosferze i Kształtowaniu Środowiska Uniwersytetu w Manchesterze. – To bardzo intrygujące, ponieważ meteoryt bez wątpienia pochodzi z Marsa. Nasze badania wykazały jednak, że najpewniej nie były to komórki biologiczne, ale w przeszłości zawierały wodę, i to o wysokiej temperaturze, prawdopodobnie podgrzewaną w wyniku bombardowania asteroidami.

Nawet jeżeli to nie są ślady komórek, to i tak to odkrycie jest bardzo istotne. Potwierdza bowiem dotychczasowe dowody na istnienie w przeszłości na Marsie warunków sprzyjających życiu. Dawno temu – uważają badacze – na Czerwonej Planecie panowały warunki, które mogły umożliwić powstanie i ewolucję istot żywych.

Odkrycie naukowców sugeruje także, że duże asteroidy, które bombardowały Marsa miliardy lat temu, przyczyniły się do powstania zjawisk hydrotermalnych. Te zaś mogły podtrzymywać życie na tej planecie nawet w późniejszych epokach – oczywiście jeśli organizmy wcześniej tam były.

Struktura marsjańskiej skały badana była za pomocą mikroskopu elektronowego i innych najnowocześniejszych instrumentów. Jedną z metod badań było fotografowanie z niespotykaną dotąd dokładnością przez specjalistkę w tej dziedzinie dr Sarah Haigh z Uniwersytetu w Manchesterze. Badaczka sporządziła wiele obrazów wysokiej rozdzielczości.

Warstwa po warstwie

Metoda, jaką posługuje się dr Haigh, została zapożyczona z badań, które służą konstruktorom urządzeń elektronicznych nowej generacji. Polega ona na sporządzaniu obrazów z połączenia ze sobą pojedynczych warstw atomów grafenu lub innego materiału. Takie obrazy pomagają w opracowaniu szybszych, lżejszych i bardziej użytecznych smartfonów i tabletów.

Podobny sposób obrazowania pozwolił rozdzielić i poznać poszczególne warstwy atomów wewnątrz meteorytu. Dopiero takie spojrzenie pozwoliło rzucić nowe światło na pochodzenie marsjańskiej skały i poznać dokładnie jej geologiczną budowę.

– Byliśmy w stanie wskazać konkretne warunki, gdzie mogło się utrzymać życie. Na Marsie w przeszłości nie było zbyt zimno i nie stanowiło to przeszkody dla różnego rodzaju mikroorganizmów – powiedział prof. Lyon. – Mogły tam być w jakiejś formie, chociaż jeszcze ich nie odkryliśmy. A jeśli tak, to mogłyby nadal istnieć.

Zespół kontynuuje badanie marsjańskiej skały za pomocą innych technik analizowania nowych materiałów.