Organizuj klientowi urlop bez zakazanych klauzul

Nieprawidłowe zapisy pojawiły się niemal we wszystkich umowach, jakie w 2008 r. (podobnie jak w poprzednich latach) skontrolował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – mimo że większość takich zapisów już wcześniej uznał za niedozwolone, a na biura, które umieszczały je w umowach z klientami, nałożył kary finansowe. Oto niektóre z takich klauzul.

[srodtytul]Czego nie wolno[/srodtytul]

„Organizator wyłącza odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu nieszczęśliwych wypadków, utraty zdrowia w zakresie przekraczającym kwoty gwarantowane polisą generalną ubezpieczyciela, z którym zawarto umowę”.

Zapis ten wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność biura za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania i szkody na osobie, jest niezgodny z art. 11a ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4D4F6C196B78F167D3A8BDFFC3DAD0A9?id=175244]ustawy o usługach turystycznych (Dz.U. z 2004 r. nr 223, poz. 2268 ze zm.)[/link]. [b]Dobra konsumenta nie można uzależniać od dowolnej oceny organizatora i wysokości składki ubezpieczeniowej. [/b]

„Brak wpłaty za imprezę w terminie może spowodować rozwiązanie umowy przez organizatora na warunkach rezygnacji z winy uczestnika”.

Zapis narusza dobre obyczaje i interesy konsumentów – nie uwzględnia zawinionych i niezawinionych przyczyn braku wpłaty w terminie, czego przyczyny mogą być przecież obiektywne, niezawinione, niezależne od klienta lub nieuświadomione, jak np. niepamięć. Należy uprzedzić o uchybieniu terminowi i ponowne wezwać do zapłaty – i dopiero przy braku reakcji może dojść do rozwiązania umowy.

[srodtytul]Powody odwołania [/srodtytul]

„Organizator zastrzega sobie prawo odwołania imprezy z przyczyn od siebie niezależnych (decyzje władz państwowych, działanie siły wyższej) bez ponoszenia kosztów. Klientowi nie przysługuje odszkodowanie”.

Takie działanie ogranicza i zawęża odpowiedzialność majątkową, jaką wobec klienta ponosi biuro (art. 385[3] pkt 2 kodeksu cywilnego). Tymczasem art. 14 ust. 6 i 7 ustawy o usługach turystycznych mówi, że jeśli klient odstępuje od umowy lub organizator odwołuje imprezę z przyczyn niezależnych od klienta, ten ma prawo:

1) uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że zaakceptuje niższy i zwrot różnicy w cenie,

2) żądać zwrotu wniesionych świadczeń.

Może też dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy, chyba że do imprezy nie doszło z powodu: zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż minimalna określona w umowie, a klienta powiadomiono o tym na piśmie w uzgodnionym terminie; siły wyższej.

„W przypadku braku wymaganego minimum liczby uczestników w imprezie organizator zastrzega sobie prawo do odwołania imprezy, podwyższenia jej kosztów, zmiany środka transportu, bazy noclegowej, programu”.

Zapis sprzeczny z art. 385 (1) § 1 i (3) pkt 2 i 19 k.c. Brak odpowiedniej liczby uczestników nie ma związku z treścią umowy, nie jest obiektywną przeszkodą jej wykonania, lecz stanowi element ryzyka gospodarczego. Przy liczniejszej grupie koszt jednostkowy jest niższy i przedsiębiorca osiąga dodatkowy zysk, przy mniejszej – ponosi stratę. Możliwość straty nie uzasadnia jednak odstąpienia od umowy. Zgodnie z ustawą o usługach turystycznych organizator może odwołać imprezę z powodu niewystarczającej liczby uczestników bez konsekwencji tylko wtedy, gdy w umowie określił minimalną ich liczbę.

[srodtytul]Przerzucanie odpowiedzialności [/srodtytul]

„Uczestnicy odpowiadają za szkody wyrządzone z własnej winy i mają obowiązek zapłacić za nie niezwłocznie z własnych środków w miejscu ich powstania”.

Próba bezprawnego przerzucenia odpowiedzialności na uczestników imprezy oraz uregulowania ich odpowiedzialności wobec osób trzecich. Tak jak organizator ma prawo uregulowania trybu postępowania reklamacyjnego, tak i klient winien mieć możliwość ustalenia okoliczności i zakresu swojej odpowiedzialności. Wyrządzoną szkodę winien naprawić w czasie odpowiednim – ale nie niezwłocznie na miejscu. Zapis narusza art. 385 (1) k.c., jest sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco narusza interesy klienta.

„Gdy klient odstępujący od umowy wskaże osobę, która przyjmuje obowiązki wynikające z tej umowy, ma on obowiązek zapłacić opłatę manipulacyjną”.

Podobna sytuacja. Kwestię rozliczenia stron umowy w przypadku cesji uprawnień na osobę trzecią reguluje art. 16 ust. 3 ustawy o usługach turystycznych, który stanowi, że za nieuiszczoną część ceny imprezy oraz koszty poniesione przez organizatora w wyniku zmiany uczestnika imprezy klient i osoba przejmująca jego uprawnienia odpowiadają solidarnie.

„Biuro nie ponosi odpowiedzialności za zgubiony, skradziony lub zniszczony bagaż uczestnika, w tym za pozostawione w autokarze cenne przedmioty, np. kamery, aparaty fotograficzne itp.”

[b]Organizator imprezy turystycznej odpowiada za wszystkie swoje działania i zaniechania. [/b]Zakres jego odpowiedzialności określa art. 11a ustawy o usługach turystycznych. Odpowiedzialnością objęty jest także bagaż uczestnika – gdy organizator w taki sposób nim zadysponował, że uczestnik nie może sprawować nad nim kontroli. [b]Pojęcie bagażu obejmuje wszystkie rzeczy podróżnego: bagaż podręczny, kamery, aparaty fotograficzne i inne wartościowe przedmioty.[/b] Umowa o imprezę turystyczną zawiera w sobie cechy innych umów, w tym umowy przewozu – a zatem przewoźnik odpowiada za rzeczy podróżnego jak za przesyłkę. Przerzucenie tego obowiązku wyłącznie na konsumenta jest nieuzasadnione (art. 385 (1) § 1 k.c.).

„Uczestnik może zgłosić organizatorowi reklamację niezwłocznie po stwierdzeniu niewłaściwego wykonania usługi w formie pisemnej, nie później niż 14 dni od dnia zakończenia imprezy”.