Parabanki: oszuści upadają, a potem zakładają nowy biznes i naciągają klientów

Konsumenci skuszeni szybkimi i łatwymi pożyczkami wpadają w pułapki. Z tym że nie chodzi tu o niekorzystne dla nich umowy.

Proceder wygląda następująco. Powstaje parabank, który działa jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Klientom obiecuje pożyczki. Zanim jednak da pieniądze, pobiera tzw. opłaty przygotowawcze. Później pożyczki nie daje, a przedpłaty nie zwraca.

– Jedna z poszkodowanych, która się do nas zgłosiła, straciła w ten sposób kilkanaście tysięcy złotych – mówi Longina Kaczmarek, miejski rzecznik konsumentów w Szczecinie. Tłumaczy, że takich spraw ma obecnie 50, co jej zdaniem pokazuje, jak duża jest skala problemu.

Takie sprawy trafiają do sądów, ale to nie pomaga. Sąd nakazuje przedsiębiorcy oddanie pieniędzy, po czym okazuje się, że komornik nie może ich ściągnąć. Przedsiębiorca ogłasza upadłość i jest niewypłacalny.

Raz za razem

– Tak się składa, że w tym samym czasie właściciel takiego parabanku otwiera kolejny, w którym stosuje dokładnie te  same metody. Sytuacja znów się powtarza, a on zakłada następną spółkę – tłumaczy Longina Kaczmarek.

W Warszawie w 2012 r. do miejskiego rzecznika konsumentów trafiło 1200 spraw finansowych. Jak szacuje Małgorzata Rothert, miejski rzecznik konsumentów, około 30 proc. dotyczy skarg na praktyki parabanków.

– Firma nie tylko pobiera opłatę przygotowawczą, ale i żąda dopłaty, zanim udzieli pożyczki. Na to klienta już nie stać i przedpłata przepada – opisuje nieco inny mechanizm Małgorzata Rothert.

Okazuje się, że krzywdzenie ludzi może trwać w nieskończoność. Nie ma nadzoru nad takimi spółkami. Dlatego są przypadki, gdy jedna osoba prowadziła już kilka takich firm, i wciąż działa w następnych.

Agnieszka Pietrzak, adwokatka prowadząca własną praktykę, przyznaje, że ciężko skierować taką sprawę na płaszczyznę prawnokarną.

Bez odpowiedzialności

– Prezesem zarządu parabanku jest osoba nieposiadająca majątku, którym mogłaby odpowiadać. Wspólnicy odpowiadają natomiast tylko do wysokości wniesionego wkładu finansowego – mówi Agnieszka Pietrzak. Dodaje, że być może powinna powstać lista osób, których spółki często upadały, aby można było uniknąć potencjalnie nieuczciwych firm.

Osoba poszkodowana może też powiadomić prokuraturę, powołując się na § 2 art. 301 w związku z art. 308 kodeksu karnego. Zgodnie z nim dłużnik kilku wierzycieli, który doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu.