Izraelskie aneksje przeszłe i przyszłe

– Nie będzie państwa palestyńskiego na zachód od rzeki Jordan – oświadczył w pierwszej reakcji na uznanie przez szereg krajów zachodnich państwa palestyńskiego premier państwa żydowskiego. Beniamin Netanjahu nie ujawnił jednak, jaka będzie ostateczna reakcja Izraela.

Zamierza to uczynić dopiero po powrocie z USA, gdzie za kilka dni spotka się z Donaldem Trumpem. Ponad rok temu uznanie przez Hiszpanię, Norwegię oraz Irlandię wywołało w Izraelu furię, jednak skończyło się na notach protestacyjnych i wezwaniu ambasadorów tych państw do izraelskiego MSZ. Zmuszono ich do obejrzenia filmu  o uprowadzeniu przez Hamas pięciu izraelskich żołnierek w czasie ataku na Izrael 7 października 2023 roku.

Kto w rządzie Beniamina Netanjahu domaga się aneksji Zachodniego Brzegu Jordanu?

– Nie jestem przekonany, że jakakolwiek reakcja jest w ogóle potrzebna. Tego rodzaju uznanie niczego w rzeczywistości nie zmienia. To tak, jakby zadeklarować powstanie państwa na Księżycu. Podejrzewam, że skończy się na takich krokach jak np. zamknięcie francuskiego konsulatu w Jerozolimie i pewnych krokach dyplomatycznych – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Efraim Inbar z think tanku Jerozolimski Instytut Strategii i Bezpieczeństwa (JISS).

Czytaj więcej

Polityka

Wielka Brytania i Kanada uznały państwo palestyńskie. Bałtowie boją się gniewu Trumpa

Przełom. Kraje należące do elitarnego klubu Zachodu G7 formalnie uznały w niedzielę państwo pales...

Przyznaje jednak, że skutkiem będzie intensyfikacja międzynarodowego bojkotu Izraela, ale jest to cena „za walkę państwa żydowskiego z terroryzmem”. Jest też przekonany, że wiązanie aktów uznania państwa palestyńskiego przez szereg państw z sytuacją w Gazie nie będzie miało żadnych konsekwencji na sposób prowadzenia wojny przez stronę izraelską. 

Ultraprawicowi członkowie rządu Netanjahu Becalel Smotricz, minister finansów, oraz Itamar Ben Gewir, szef resortu bezpieczeństwa, domagają się otwarcie aneksji okupowanego Zachodniego Brzegu Jordanu.

Kilku innych, już z Likudu, partii Netanjahu, domaga się „rozszerzenia suwerenności Izraela na terytorium Judei i Samarii”, używając terminów biblijnych w odniesieniu do okupowanego Zachodniego Brzegu.

– Suwerenność teraz! Kraj Izraela jest nasz, teraz i na zawsze – napisał na platformie X minister gospodarki Nir Barkat, uchodzący za polityka umiarkowanego. 

Zdaniem większości świata granice państwa palestyńskiego już są 

Sam Netanjahu już w minioną niedzielę przypomniał, że w czasie jego rządów liczba żydowskich osadników na Zachodnim Brzegu zwiększyła się dwukrotnie. To sygnał, że możliwe jest dalsze gwałtowne jej zwiększenie. Byłoby to w gruncie rzeczy równoznaczne z nieformalną aneksją Zachodniego Brzegu. 

– Jest to zresztą proces postępujący od dawna i niewykluczone, że w obecnych warunkach może zostać przyspieszony. Nie można także wykluczyć formalnej częściowej aneksji Zachodniego Brzegu – mówi „Rzeczpospolitej” Peter Lintl, ekspert berlińskiego think tanku Wissenschaft und Politik.

Czytaj więcej

Polityka

Kolejne zapowiedzi uznania państwa palestyńskiego. Ale gdzie ono ma być?

Deklaracje państw zachodnich są próbą wymuszenia końca wojny w Gazie i zapewnienia pokoju na dłuż...

Jego zdaniem na reakcję Izraela przemożny wpływ będzie miał Donald Trump. Z drugiej strony izraelski rząd będzie musiał rozważyć, czy zbyt drastyczna reakcja nie zniweczy polityki zbliżenia ze światem arabskim, czego wyrazem są tzw. Porozumienia Abrahamowe.

Wiele zależy także od czwartkowego wystąpienia prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmuda Abbasa na forum ONZ w Nowym Jorku (odbędzie się zdalnie, bo Trump odmówił mu wydania wizy). Tak czy inaczej, wiele wskazuje na to, że reakcja rządu Netanjahu związana będzie z Zachodnim Brzegiem jako głównym obszarem teoretycznego przyszłego państwa palestyńskiego.

Zdecydowana większość państw świata uznaje jego granice oparte na linii sprzed czerwca 1967 r., kiedy to Izrael w wyniku wojny sześciodniowej opanował Strefę Gazy, będącą pod administracją Egiptu, oraz Zachodni Brzeg i wschodnią Jerozolimę, będące w gestii Haszymidzkiego Królestwa Jordanii. Tak też zostało zdefiniowane terytorium państwa palestyńskiego w Palestyńskiej Deklaracji Niepodległości przez Organizację Wyzwolenia Palestyny. Zostało szybko uznane przez szereg państw, w tym Egipt i Jordanię.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Izraelski dziennikarz: Robimy w Gazie straszne, straszne, straszne rzeczy

Rząd Izraela się nie przejmuje, co myślą Polacy, Francuzi, Hiszpanie, reszta świata. Podobnie ze...

Stolicą tak rozumianego państwa jest Jerozolima, a Ramallah na Zachodnim Brzegu jest traktowane jak centrum administracyjne. Tam mieszczą się władze Autonomii Palestyńskiej ustanowionej w wyniku porozumień palestyńsko-izraelskich z Oslo w latach 1993-1994. Na każdym z budynków władz autonomii w Ramallah widnieje wyraźny napis: State of Palestine.

Miejsce dla nowych żydowskich osadników. Osiedla powstają jak grzyby po deszczu

Autonomia Palestyńska jest tworem całkowicie zależnym od Izraela. Także finansowo, gdyż to Izrael zobowiązany jest przekazywać władzom autonomii dochody z ceł i innych opłat. Często wypłaty te wstrzymuje pod różnym pretekstem. Na okupowanym  Zachodnim Brzegu mieszka 2,8 mln Palestyńczyków i ponad 733 tys. żydowskich osadników, z czego poza wschodnią Jerozolimą włączoną na mocy specjalnej ustawy do państwa żydowskiego liczba osadników przekracza 500 tys. 

Kolonizatorzy mieszkają w rozproszeniu. Osiedli jest w tej chwili ok. 160 oraz setki tzw. outpostów, czyli zalążków nowych. W ostatnich dwu latach powstało 121 outpostów.  Nowe osiedla powstają jak grzyby po deszczu. Jedynie w sierpniu tego roku władze zezwoliły na utworzenie 22 nowych.  Całość ziem okupowanych przypomina szwajcarski ser, w którym dziury to żydowskie osiedla.